Ζήλεια: Ισορροπία ανάμεσα στα αδέρφια

Πώς να κρατάμε τις ισορροπίες ανάμεσα στα αδέρφια;
Το μεγαλύτερο παιδί ζηλεύει το νεογέννητο, τι να κάνω;
Πώς να αντιμετωπίσω την επιθετική συμπεριφορά του μεγαλύτερου παιδιού;

Η ζήλεια είναι ένα δυσάρεστο συναίσθημα που μπορεί να εκδηλωθεί άλλες φορές με επιθετικότητα και άλλες με απομόνωση.
Τα παιδιά εκ φύσεως είναι εγωκεντρικά. Βλέπουν τα πράγματα από τη δική τους οπτική γωνία χωρίς να μπαίνουν στη θέση του άλλου. Ο ανταγωνισμός και η ζήλεια ανάμεσα στα μικρά παιδιά είναι φυσικό.
Το παιδί δε θέλει να σας μοιράζεται με τον αδελφό ή την αδελφή του κι όταν αντιληφθεί κάτι τέτοιο μπορεί να παρουσιάσει σημάδια επιθετικότητας στο άλλο παιδί ή ακόμα και στο γονιό.
Αυτό συμβαίνει διότι ένα παιδί προσχολικής ηλικίας είναι ακόμα εξαρτημένο από τους γονείς του. Αν νιώσει ότι απορρίπτεται ενδέχεται να κατηγορήσει το μικρότερο αδερφάκι του. Ακόμα εντονότερη ζήλεια επικρατεί όταν το αδερφάκι είναι βρέφος, όπου απαιτείται περισσότερη φροντίδα από το γονιό.
Πρέπει να επικρατεί σεβασμός και ισορροπία ανάμεσα στα αδέρφια. Το ήρεμο κλίμα διαμορφώνεται από τη συμπεριφορά των ίδιων των γονιών.
Όταν στο σπίτι έρχεται ένα καινούριο μωρό και το πρώτο παιδί είναι προσχολικής ηλικίας μπορεί να υπάρξουν ξεσπάσματα σε κλάματα και καμιά φορά να μιμείται τις συνήθειες του βρέφους.

Αργότερα που θα μεγαλώσει και το βρέφος, θα υπάρξουν τσακωμοί γύρω από τα παιχνίδια και δε θα μοιράζεται εύκολα αντικείμενα. Όταν το μικρό παιδί θα αναπτύσσεται και θα εκδηλώνει τα ταλέντα του, το μεγαλύτερο θα νιώσει να απειλείται από την “επίδειξη” του μικρότερου παιδιού. Έτσι μπορεί να γίνει πιο επιθετικό, ανταγωνιστικό και ζωηρό.

Τι πρέπει λοιπόν να κάνουν οι γονείς σε τέτοιες καταστάσεις;

• Συνιστάται να προετοιμάσετε το μεγάλο παιδί από νωρίς για τον ερχομό του μωρού.
  Τα εικονογραφημένα παραμύθια που κυκλοφορούν σχετικά με αυτό το θέμα βοηθούν στην ευκολότερη κατανόηση της κατάστασης.
• Σημαντικό είναι οι γονείς να μην αντιδρούν υπερβολικά, διότι τα παιδιά προσχολικής ηλικίας είναι κατανοητό να εκφράζουν δυσαρέσκεια καθώς δε θέλουν να φύγουν από το επίκεντρο της οικογένειας. Χρειάζεται η πολυτέλεια του χρόνου ώστε το παιδί να καταλάβει ότι η αγάπη είναι για όλους.
• Αν το παιδί αρχίσει να μιμείται το βρέφος θέλοντας να πιεί από το ίδιο ποτήρι ή να μπει στην κούνια, μην το τιμωρήσετε.
  Αντιθέτως επιτρέψτε του να κάνει αυτά που θέλει χωρίς όμως να το επιβραβεύσετε.
  Καταστήστε σαφές ότι δε χρειάζεται να προβεί σε τέτοιες συμπεριφορές ώστε να τραβήξει την προσοχή και την αγάπη σας κι ότι το αγαπάτε όπως είναι.
  Όταν τα παιδιά έχουν μια καλή εικόνα του εαυτού τους και αισθάνονται ότι οι γονείς τους τα αγαπούν γι’ αυτό που είναι, τότε νιώθουν ασφάλεια.

• Εξηγήστε του ότι είναι ο μεγάλος αδερφός που ξέρει πολλά πράγματα και θα γίνει ο δάσκαλος του μικρού του αδερφού.
  Ο καλύτερος τρόπος να μειώσετε τη ζήλεια είναι να το συμπεριλαμβάνετε στη φροντίδα του βρέφους.
  Κάντε του σαφές ότι και το ίδιο όταν ήταν μικρό, ως γονείς κάνατε τα ίδια ακριβώς για το ίδιο. Και φυσικά, επιβραβεύστε του τις σωστές πράξεις.
• Ακόμα, χρήσιμο θα ήταν να ξεχωρίσετε τα προσωπικά αντικείμενα για το κάθε παιδί και το καθένα να έχει το δικό του χώρο, ώστε να αποφευχθούν οι τσακωμοί στο μεγάλο τους μέρος, περί διασφάλισης της προσωπικότητάς τους.
• Οι γονείς σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να συγκρίνουν τα παιδιά τους και ειδικά όταν είναι μπροστά. Το κάθε παιδί έχει τις ιδιαιτερότητές του. Μια σύγκριση είναι πιθανόν να διοχετεύσει στο παιδί αίσθημα κατωτερότητας.
• Όταν τα παιδιά βρίσκονται σε λογομαχία, πρέπον είναι οι γονείς να μην εμπλακούν και να μην πάρουν το μέρος κανενός. Αφήστε τα παιδιά να τα βρουν μεταξύ τους.
  Αντί να ρίξετε την ευθύνη κάπου, πείτε τους ότι και τα δύο φέρουν ευθύνη για τη δημιουργία του καβγά και πρέπει να βρουν άμεσα τη λύση.
  Αν η κατάσταση λάβει βίαιες διαστάσεις, πρέπει να παρέμβετε. Η πρόληψη της βίαιης συμπεριφοράς είναι προτιμότερη από την τιμωρία. Θέστε σαφείς κανόνες στις συμπεριφορές τους.
• Αφιερώστε χρόνο χωριστά στο κάθε παιδί και συζητήστε μαζί του ζητήματα που το απασχολούν, δείχνοντάς του ότι το καταλαβαίνετε και είστε δίπλα του.
  Βοηθήστε το παιδί να καταλάβει τα πλεονεκτήματά του να έχεις ένα αδερφάκι.
• Οποιαδήποτε αλλαγή γίνει στο παιδί σας, όπως χρήση τουαλέτας ή αλλαγή δωματίου, πρέπει να προγραμματιστούν πριν τη γέννηση του μωρού.
  Χρήσιμο θα ήταν, να μην υπάρξουν αισθητές αλλαγές για το μεγάλο παιδί με τον ερχομό του νέου μωρού. Διαφορετικά μπορεί να προκληθεί σύγχυση στο παιδί.

Παρά τη ζήλεια και τον ανταγωνισμό, τα αδέρφια τρέφουν αληθινά αισθήματα στοργής μεταξύ τους. Το σημαντικό είναι οι γονείς να διακρίνουν τα χαρακτηριστικά του κάθε παιδιού και να σέβονται την προσωπικότητα και διαφορετικότητά του.
Ενθαρρύνετε τα παιδιά να εκφράσουν τα συναισθήματά τους και δείξτε κατανόηση και στοργή.
Με λίγα λόγια προσφέρετε απλόχερα αγάπη και αφιέρωση στα παιδιά.
Όσο τα παιδιά μεγαλώνουν και αναπτύσσουν τη δική τους ταυτότητα, οι συγκρούσεις περιορίζονται.

Συντάκτης: Άννα Κουτσοκώστα, Παιδαγωγός προσχολικής ηλικίας

Influence:

Στόχος μου ως παιδαγωγός είναι να προσφέρω στα παιδιά τα κατάλληλα εφόδια για να διαμορφώσουν, με παιδεία, την προσωπικότητά τους…