Η ψυχοθεραπεία στοχεύει στο να αποκαλύψει τα ασυνείδητα φίλτρα μας, ώστε να απελευθερώσει το παρόν από το παρελθόν. Υπάρχει ένα …
«Τόλμησε να είσαι ο εαυτός σου» του φιλοσόφου Κισίμι και του συγγραφέα Κόγκα
Πρόκειται για ένα βιβλίο φαινόμενο, ο τίτλος του οποίου ήδη προδίδεται από την πρώτη κιόλας λέξη, «τόλμη», έχοντας την μορφή ρήματος και συγκεκριμένα, σε έγκλιση προστακτική «τόλμησε». Στο ενεργητικό του σημειώνει πωλήσεις άνω των 3,5 εκατομμυρίων αντίτυπων, ενώ έχει αναγνωριστεί διεθνώς και ως μπεστ σέλερ.
Ο Άλφρεντ Άντλερ θεωρείται ο τρίτος γίγαντας της ψυχολογίας του 20ού αιώνα, βρίσκεται ανάμεσα στον Φρόιντ και Γιουνγκ και έρχεται για να ανατρέψει τα, μέχρι πρόσφατα, δεδομένα. Στο σύγγραμμα παρουσιάζεται ένας φιλόσοφος, εκπρόσωπος κοσμοθεωρίας της προαναφερθείσας μορφής, ο οποίος επιδίδεται σε μία διαφωτιστική συζήτηση με έναν νεαρό μαθητή, προσπαθώντας να του εξηγήσει ότι η ζωή δεν είναι μόνο μαύρο ή άσπρο.
Το ανθρώπινο γένος, γενικά, προβάλλει μία πεσιμιστική αντίληψη των πραγμάτων, πολλοί πιστεύουν ή έτσι θέλουν να νομίζουν, ότι το παρελθόν καθορίζει το παρόν και το μέλλον, όπου εξαιτίας αυτών εμφανίζονται και οι αντίστοιχοι περιορισμοί στις δικές σας επιθυμίες. Συνεχώς προσδοκάτε, συνεχώς ονειρεύεστε, μα τίποτα δεν πραγματοποιείτε απ’ όλ’ αυτά, παρουσιάζοντας στον ίδιο σας τον εαυτό τετριμμένα απαισιόδοξα επιχειρήματα, «δεν μπορώ να το κάνω, έχω στιγματιστεί», «δεν έχω αρκετή αυτοπεποίθηση γιατί απλά έτσι είμαι», «οι γονείς μου με έμαθαν σε ένα συγκεκριμένο μοτίβο ζωής, δεν μπορώ να ξεφύγω», «αυτός είναι ο χαρακτήρας μου, δεν μπορώ να αλλάξω». Είναι πράγματι έτσι ή μήπως απλά δεν σπάτε τη ζώνη άνεσης, προβληματίζεται ο Άντλερ.
Ο Αυστριακός ψυχίατρος και ψυχοθεραπευτής απορρίπτει το «τραύμα», δεν σας εμποδίζουν οι εμπειρίες του παρελθόντος, ισχυρίζεται, αλλά είναι στο δικό σας χέρι να προβείτε σε μία ουσιαστική αλλαγή. Η προσωπικότητά σας δεν χτίζεται από μόνη της, αλλά εσείς την επιλέγετε, ίσως ασυνείδητα αλλά την επιλέγετε, τονίζει ο Άντλερ. Αυτό που σας λείπει είναι το θάρρος και ίσως και το θράσος, το οποίο χρειάζεται και αυτό καμιά φορά.
Μπορεί να φαίνεται παράλογο το να μην προσπαθείτε γι’ αυτά που πραγματικά οραματίζεστε, όμως δεν είναι, γιατί απλά φοβάστε την απόρριψη, την αποτυχία και έτσι καταλήγετε να το αποφεύγετε, πιστεύοντας πως έτσι δεν θα πληγωθείτε. Όμως, στην ουσία, πληγώνεστε περισσότερο, αφού μένετε στάσιμοι, προτιμώντας μία κατάσταση τροχοπέδη στην ζωή σας, παρά να τολμήσετε.
Κάνοντας μία πρώτη ανάγνωση το βιβλίο, θα αντιληφθείτε ένα πολύ στοχαστικό παράδειγμα. Ο νεαρός μαθητής που συνδιαλέγεται με τον φιλόσοφο εντός αυτού, μιλάει για έναν φίλο του ο οποίος αδυνατεί να βγει από το δωμάτιό του, ενώ λαχταρά να γνωρίσει τον κόσμο και να βρει μία δουλειά. Αυτός ο φίλος παραπονιέται ότι δεν μπορεί να αλλάξει, έχει στιγματιστεί από κάποιες συγκυρίες του παρελθόντος και λόγω αυτού δεν είναι σε θέση να κάνει νέα βήματα. Με αυτή την λογική, διατείνεται ο συνομιλητής του, όλοι οι άνθρωποι όντας δέσμιοι των τραυματικών τους εμπειριών, θα βρίσκονταν στην ίδια θέση με τον φίλο του.
Η αλήθεια, σύμφωνα με τον εν λόγω ψυχολόγο, δεν κρύβεται στο τραύμα, αλλά στην ανασφάλεια που ενυπάρχει στο πρόσωπο του παραδείγματος. Ορισμένα άτομα, λόγω της χαμηλής αυτοπεποίθησης που ενδέχεται να έχουν, καταφεύγουν σε έναν μηχανισμό επίπλαστης κατασκευής άγχους και φόβου, δεν παριστάνουν τους άρρωστους, πράγματι έχουν αυτά τα συναισθήματα, τα οποία ασυναίσθητα δημιουργούν στον εαυτό τους και νιώθουν αναποτελεσματικοί, χωρίς φυσικά να είναι.
Η παραπάνω αφήγηση εμπεριέχει ένα σημαντικό ηθικό δίδαγμα, την επιτρεπτή αλλαγή του ανθρώπου. Όλοι μπορούν να αλλάξουν, πρεσβεύει η αντλεριανή ψυχολογία, όλοι μπορούν να βρουν την ευτυχία, ανεξαιρέτως.
Φτάνει να αγαπάνε τον εαυτό τους, δίνοντας έμφαση στα προτερήματα τους, σε αυτά που τους χαροποιούν, αγνοώντας τις «συμπονετικές» γνώμες τρίτων και έχοντας εμπιστοσύνη στις δικές τους δυνάμεις.
