Το Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου είναι θέατρο που λαμβάνουν παραστάσεις διεθνούς εμβέλειας και με μεγάλη απήχηση. Το θέατρο είναι τμήμα …
Το θέατρο στην πανδημία
Το θέατρο, όπως και οτιδήποτε στον κόσμο, είναι καταχωρημένο στο μυαλό μας ως μια έννοια με ορισμένα χαρακτηριστικά, τα οποία αποτελούν και τις παραμέτρους για να αναγνωρίσουμε κάτι ως θέατρο. Σύμφωνα με τον κ. Νικηφόρο Παπανδρέου «υπάρχει θέατρο όταν μια ομάδα ηθοποιών (ή και μόνο ένας) παρασταίνει μια ιστορία από τη ζωή των ανθρώπων μπροστά σε μια ομάδα θεατών».
Η σημερινή πανδημία που βιώνουμε, μαζί με όλους τους άλλους τομείς, επηρέασε και τον πολιτιστικό τομέα, συμπεριλαμβανόμενου και του τομέα του θεάτρου. On line ή on demand είναι οι πλέον διαδεδομένοι τρόποι να παρακολουθήσει κανείς τις σύγχρονες θεατρικές παραστάσεις. Η νέα αυτή θεατρική πραγματικότητα είναι, κατά τη γνώμη μου, που μας πιέζει να διατηρήσουμε μια πιο εφεκτική στάση όσον αφορά στο πότε υπάρχει θέατρο.
Ένα βασικό χαρακτηριστικό του θεάτρου, και -νομίζω θα συμφωνήσουμε- βασικό στοιχείο της γοητείας του, είναι η μοναδικότητά του, το γεγονός δηλαδή πως πρόκειται για κάτι εφήμερο και ανεπανάληπτο. Ό, τι συμβαίνει την ώρα της παράστασης δεν πρόκειται να επαναληφθεί ξανά με τον ίδιο τρόπο. Αυτό το φευγαλέο του γνώρισμα πλήττεται ιδιαίτερα μέσω των διαδικτυακών παραστάσεων, καθώς ορισμένες δεν παίζονται live, αλλά ειναι βιντεοσκοπημένες και μπορούν να παιχτούν ξανά οποιαδήποτε στιγμή εντός ορισμένου χρονικού διαστήματος, από οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη, χωρίς να αποτελεί πια προνόμιο μόνο όσων πρόλαβαν να εξασφαλίσουν μια θέση έστω και στο πιο απομακρυσμένο θεωρείο.
Σ΄ αυτό το σημείο είναι που προκαλείται και η μεγάλη σύγχυση με την τέχνη του κινηματογράφου. Και λέω «σύγχυση», γιατί -αν το καλοσκεφτούμε- ο θεατής παρακολουθεί ένα έργο που μετέχει των χαρακτηριστικών τόσο της μιας, όσο και της άλλης τέχνης. Θα λέγαμε πως πρόκειται για «θεατρική ταινία». Η οπτική του θεατή είναι κατευθυνόμενη, καθώς στη σκηνοθεσία εντάσσεται και η επιλογή των πλάνων. Η ανεξάρτητη συνθήκη του θεάτρου, που μπορεί να αρκεστεί μοναχά στη μέθεξη θεατών-ηθοποιών, τώρα είναι εξαρτημένη από τον τεχνολογικό εξοπλισμό που ανά πάσα στιγμή μπορεί να σταθεί αιτία να «κολλήσει» η αναπαραγωγή του βίντεο.
Αυτό που μένει είναι το ιδιαίτερο θεατρικό «παίξιμο», το οποίο είναι πιο εμφατικό από αυτό του κινηματογράφου -καθώς εξυπηρετεί άλλους σκοπούς- και πολλές φορές μπορεί να γίνει κουραστικό από την οθόνη.
Μια ακόμα παράμετρος που πρέπει να λάβουμε υπόψη, είναι πως το θέατρο αποτελεί και μία έξοδο. Ο κόσμος φτάνει περιποιημένος σε έναν χώρο διαμορφωμένο για τον σκοπό αυτό και μπαίνει σ΄ ένα κλίμα, το οποίο στο σπίτι δεν υπάρχει.
Είναι γεγονός πως το θέατρο είναι μια σχέση ανάμεσα στους ηθοποιούς και στους θεατές, μια διαδικασία ομαδική. Όταν όμως αυτή η σχέση προσπαθεί να χτιστεί δια αντιπροσώπου, το πιθανότερο είναι να μην πετύχει. Η εφεκτική μας στάση απέναντι στον ορισμό του κ. Παπανδρέου περί θεάτρου έγκειται σε μία μόνο λέξη, το «μπροστά». Προσωπικά, συμφωνώ μαζί του. Τότε υπάρχει το θέατρο, η τέλεια φύση του θεάτρου. Όμως και ο νέος τρόπος παρακολούθησης θεάτρου, όπως τον βιώνουμε σήμερα, ακρωτηριασμένος απο τη βασική συνιστώσα του, που είναι η φυσική παρουσία, παραμένει θέατρο. Κι αν δεν έγινε αντιληπτό το τι εννοώ… Θα φανεί στο χειροκρότημα!
