Το σύνδρομο της συναισθηματικής ψυχρότητας

Η διαταραχή συναισθηματικής ψυχρότητας σε μερικούς ανθρώπους περιλαμβάνει ένα σύνολο χαρακτηριστικών που προκύπτει από την έλλειψη αγάπης και φροντίδας, κατά την παιδική ηλικία. Η παιδική ηλικία είναι ένα στάδιο ζωής όπου κάθε άνθρωπος είναι βαθιά ευάλωτος. Αυτό που συμβαίνει, κατά τη διάρκεια αυτών των ετών, αφήνει διαρκή ίχνη που μπορούν να εκδηλωθούν σε όλη τη ζωή ενός ατόμου.

Η έλλειψη στοργής, κατά την παιδική ηλικία, αποτρέπει την υγιή συναισθηματική ανάπτυξη. Τα μωρά και τα παιδιά χρειάζονται αναγνώριση και αποδοχή, μέσα από χάδια, λόγια, φροντίδα και συναισθηματική υποστήριξη. Όταν ένα παιδί δεν τα λαμβάνει αυτά, προκαλείται «συναισθηματική ζημιά» και παρεμποδίζεται η φυσιολογική ψυχολογική εξέλιξη.

Η συναισθηματική ψυχρότητα προκύπτει από μια βαθιά πεποίθηση ότι το άτομο δεν μπορεί να αγαπηθεί από κανέναν. Υπάρχει, επίσης, μια έντονη δυσαρέσκεια για τον εαυτό του και ένας βαθύς φόβος εγκατάλειψης. Ένα άτομο μπορεί να εμφανίζει αυτά τα χαρακτηριστικά σε όλη του τη ζωή, αλλά εκδηλώνονται διαφορετικά, σε κάθε ηλικιακό στάδιο.

Σημάδια συναισθηματικής ψυχρότητας

Υπάρχουν μερικά κοινά χαρακτηριστικά σε άτομα που είναι συναισθηματικά ψυχρά και απόμακρα. Παρόλο που πολλοί άνθρωποι νιώθουν στη ζωή τους ότι δεν έχουν λάβει αγάπη από κανέναν, αυτό που τους διαχωρίζει με άτομα που έχουν τη διαταραχή είναι η σταθερότητα και η συχνότητα των συμπτωμάτων.

Τα πιο συνηθισμένα σημάδια που φανερώνουν μία τέτοια διαταραχή είναι:

• Το άτομο νιώθει ότι δεν έχει αξία: Αμφισβητεί, συνεχώς, τον εαυτό του, τις ικανότητες και την αξία του, ενώ θεωρεί ότι δύσκολα μπορεί να ανταπεξέλθει σε κάθε πρόκληση που συναντάει.
• Το άτομο πιστεύει ότι θα αποτύχει: Η διαταραχή αυτή προκαλεί ένα συνεχές αίσθημα αποτυχίας, ακόμα κι όταν το άτομο δεν έχει αποτύχει. Το άτομο, επίσης, κρίνει πολύ αυστηρά και σκληρά τον εαυτό του. 
• Το άτομο έχει έλλειψη αυτο-αγάπης: Δε συμπαθεί ούτε αγαπά τον εαυτό του, δε βρίσκει εύκολα καλά στοιχεία και αρετές πάνω του και όταν το κάνει, υπονομεύει τα καλά του χαρακτηριστικά, πολύ γρήγορα. Ουσιαστικά, περιφρονεί τον εαυτό του.
• Το άτομο «κάνει πίσω» σε κοινωνικές περιστάσεις: Είναι δύσκολο να εκφράσει αυτά που σκέφτεται και αυτά που νιώθει στους άλλους, δεδομένου ότι έχει έντονο φόβο απόρριψης. Ομοίως, όταν βιώνει την απόρριψη, παλεύει πολύ να την ξεπεράσει.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Ο φόβος της απόρριψης και η αντιμετώπισή του

• Το άτομο είναι ασταθές: Είναι ασταθές στις διαπροσωπικές του σχέσεις, με αποτέλεσμα να εγκαταλείπει, με την πρώτη ευκαιρία, μία σχέση με την οποία αρχίζει να δένεται. 

Εκδηλώσεις συναισθηματικής ψυχρότητας, ανάλογα την ηλικία

Η διαταραχή εκδηλώνεται διαφορετικά σε κάθε ηλικιακό στάδιο. Ωστόσο, κάποια βασικά χαρακτηριστικά είναι κοινά και ορατά σε κάθε ηλικία, αν και ο τρόπος εκδήλωσής τους ποικίλλει, ανάλογα με την ωριμότητα και το περιβάλλον του ατόμου. 

Λαμβάνοντας υπόψη την ηλικία, υπάρχουν μερικά παραδείγματα για το πώς μπορεί να εκδηλωθεί αυτή η διαταραχή:

• Βρεφική-παιδική ηλικία: Τα μωρά ή τα πολύ μικρά παιδιά με αυτή τη διαταραχή, μπορεί να κλαίνε υπερβολικά, χαμογελούν σπάνια, έχουν συχνές λοιμώξεις, ενώ αντιμετωπίζουν, συχνά, προβλήματα με την πέψη. Μερικές φορές, επίσης, τα παιδιά αυτά δεν μεγαλώνουν και δεν αναπτύσσονται κανονικά. 
• Προσχολική ηλικία: Τα παιδιά σε αυτό το στάδιο φοβούνται να αναπτύξουν σχέσεις με συνομηλίκους τους, ενώ δυσκολεύονται να μιλήσουν. 
• Σχολική ηλικία: Οι μαθησιακές δυσκολίες, η δυσκολία στη συγκέντρωση και  το συναίσθημα ανικανότητας και έλλειψης αξίας, είναι κοινά σε αυτήν την ηλικία. Τα παιδιά αμφισβητούν, υπονομεύουν και μειώνουν, συχνά, τον εαυτό τους, ενώ μπορεί να θεωρούν ότι είναι βάρος και ενοχλούν τους άλλους. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πώς να αναγνωρίσετε αν το παιδί σας έχει μαθησιακές δυσκολίες

• Προεφηβεία και εφηβεία: Οι έφηβοι με αυτή τη διαταραχή τείνουν να είναι παρορμητικοί, υπερδραστήριοι και επικεντρωμένοι στην εμφάνισή τους. Ενθουσιάζονται πολύ εύκολα, ενώ είναι επιρρεπείς σε εθισμούς. 
• Ενηλικίωση: Συνήθως, οι ενήλικες απομονώνονται, παρεκκλίνουν, εύκολα, από τους στόχους τους και εγκαταλείπουν οποιαδήποτε δέσμευση, ενώ έχουν έντονο το αίσθημα της αποτυχίας. Αποτυγχάνουν, επίσης, να δημιουργήσουν υγιείς σχέσεις και δεν αποδοτικοί στη δουλειά τους. 

Τι μπορείτε να κάνετε;

Ρεαλιστικά, δεν μπορείτε να επιλύσετε, εντελώς, τη διαταραχή συναισθηματικής ψυχρότητας. Ωστόσο, αυτό δε σημαίνει ότι είναι αδύνατο να επιλυθούν ορισμένα από τα προβλήματα που προκύπτουν. Μπορείτε να μάθετε να ζείτε, ακόμα κι αν βιώσατε έλλειψη παιδικής στοργής και ίσως να μπορέσετε να γίνετε πιο δυνατοί από αυτό και να λειτουργήσει υπέρ σας. Το πιο δύσκολο, όμως, είναι να το αναγνωρίσετε και να κάνετε κάτι γι’ αυτό. Μόλις κάνετε το πρώτο βήμα, τα πράγματα θα γίνουν πιο ξεκάθαρα και εύκολα, με τον καιρό. 

Σε αυτές τις περιπτώσεις, είναι καλύτερο να ξεκινήσετε ψυχοθεραπεία με έναν έμπειρο επαγγελματία. Ορισμένες θεραπείες ή η ψυχανάλυση, συνήθως, λειτουργούν πολύ καλά σε αυτές τις καταστάσεις. Ωστόσο, τα άτομα που έχουν αυτή τη διαταραχή τείνουν να εξιδανικεύουν τον θεραπευτή τους. Έτσι, πρέπει να μάθουν πώς να διαχειρίζονται τις υπερβολικές τους προσδοκίες. 

Δεν είναι εύκολο για ένα άτομο να ξεπεράσει αυτήν την κατάσταση μόνο του, καθώς είναι μια δύσκολη διαταραχή. Χωρίς εξωτερική υποστήριξη, το άτομο καταλήγει να αποφεύγει την επούλωση των εσωτερικών πληγών του. Σε κάθε περίπτωση, η τέχνη, η ανάγνωση βιβλίων, ο διαλογισμός και ο αθλητισμός είναι παράγοντες που βοηθούν πολύ.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Διαλογισμός για ψυχική και σωματική αποφόρτιση

Συντάκτης: Ευρυδίκη Αγάτσα,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.