Το μυστήριο του έρωτα
Ήδη, προετοιμαζόμαστε στις βιτρίνες, στις καρδιές μας να καλοδεχτούμε την γιορτή του έρωτα, που κάποιοι την γιορτάζουν, άλλοι την χλευάζουν και ούτω καθεξής. Έτσι, με αφορμή την επέλαση των κόκκινων καρδιών στα μαγαζιά ήθελα να γράψω για αυτούς που μας κάνουν ή δεν μας κάνουν κλικ.
Συχνά, στη θεραπεία οι άνθρωποι γνωρίζουν άλλους ανθρώπους ή έχουν ήδη ταίρια και προσπαθούμε να δούμε αν μας κάνουν και πώς.
- Γιατί αυτός ο άνθρωπος ενώ φαινομενικά έχει όλα τα καλά και διαθέτει αυτά που έχουμε εμείς οι ίδιοι ορίσει σαν κριτήρια δεν μας τραβά ερωτικά;
- Γιατί χάνεται το μυστήριο και ο έρωτας μόλις λίγο αφότου τον γνωρίσω, χάνω το ενδιαφέρον μου;
- Γιατί γνωρίζω όλο τους ίδιους ανθρώπους λέει ο άλλος, κι έχει δίκιο. Οι ιστορίες του, οι γνωριμίες του επιβεβαιώνουν τους φόβους του για τη σχέση.
- Κι άλλος πάλι. Μα τι τα θες; μια χαρά είμαι χωρίς σχέση, έχω τις σεξουαλικές επαφές μου και μένω εκεί. Δεν θέλω εγώ δεσμεύσεις.
Τελικά, τι διακυβεύεται σε αυτή την πρώτη γνωριμία; Τι λέμε και τι δεν λέμε, τι δείχνουμε και τι ο άλλος βλέπει και θέλει και ψάχνει να δει και να ακούσει;
Η ψυχαναλυτική οπτική αναμφισβήτητα προσπάθησε να ρίξει φως σε αυτό το μυστήριο μιλώντας για συνειδητούς και ασύνειδητους παράγοντες στην επιλογή συντρόφου. Υπάρχουν όλα αυτά τα συνειδητά κριτήρια που ο καθένας έχει καθορίσει σαν τα δικά του σημαντικά στη σχέση για να ταιριάξει με τον άλλο, όπως η προσωπικότητα, εθνικότητα, θρησκεία, μόρφωση, οικονομική ευμάρεια, κοινωνική καταξίωση, μουσική, ενδιαφέροντα κτλ. Και φυσικά η έλξη έρχεται από την εξωτερική εμφάνιση, αυτό που λέμε πόσο μας τραβά εμφανισιακά κάποιος, που δεν έχει απαραίτητα να κάνει με την ομορφιά. Άλλωστε αυτή είναι κοινωνικά επιτηδευμένη, αλλά προσωπικά υποκείμενη.
Πέραν όμως όλων αυτών που ο καθής μπορεί να προσδιορίσει πάνω-κάτω σαν τα κριτήριά του για την επιλογή συντρόφου, υπάρχουν και οι ασυνείδητοι παράγοντες που έχουν να κάνουν με το βαθμό ωριμότητας του ατόμου. Όσο δηλαδή περισσότερο ώριμος είναι ένας άνθρωπος με έναν αντίστοιχο θα συνταιριάξει. Αντίστροφα, όσο πιο ψυχικά- συναισθηματικά ανώριμος είμαι, με έναν άνθρωπο με τις ίδιες ανησυχίες θα ταιριάξω. Μιλάω για ανησυχίες για να μπορούμε να το κάνουμε και κάτι αυτό.
Οι ψυχαναλυτές και όχι μόνο εστιάζουν στη σχέση του βρέφους με τη μητέρα του ειδικότερα κατά τον πρώτο χρόνο, (πλέον κοιτάμε και την εμβρυακή φάση, δηλαδή κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της μαμάς). Εκείνο το διάστημα ο άνθρωπος είναι απόλυτα εξαρτώμενος από τη μητέρα για να ικανοποιήσει την επιβίωσή του, με όρους φαγητού αλλά και συναισθηματικής φροντίδας – ανταπόκρισης στα πρώτα αυτά σινιάλα στους διαλόγους αγάπης –τρυφερότητας – ανάγκης – επιβίωσης – επιβεβαίωσης – αίσθησης ασφάλειας και περαιτέρω επικοινωνίας. Αυτά είναι αυτά που μας χαρακτηρίζουν και ζητάμε από τις μετέπειτα σχέσεις μας και κυρίως στον έρωτα που αναβιώνουμε αυτά τα πρώτα καλέσματα, τους πρώτους διαλόγους της αγάπης.
Φυσικά τα σενάρια ζωής μας διαφέρουν, αλλά και συγκλίνουν με κάποιους άλλους. Έτσι, ασυνείδητα επιλέγουμε, διαλέγουμε να συνομιλούμε στα σενάρια που πρώτα εγγράφηκαν μέσα στον εγκέφαλο και στην ψυχή μας. Οι αυλακώσεις που σχημάτισαν χαράχτηκαν βαθιά μέσα μας, καθότι και οι πρώτες. Με αυτά σαν οδηγό, προχωράμε και κάνουμε κλικ με αυτούς που συνομιλούν την ίδια ή και παρόμοια γλώσσα με εμάς.
Και ο τρελός έρωτας;
Αυτός συνήθως είναι ορμώμενος από το πάθος και τις ασυνείδητες ανάγκες που κυρίως ξεκινά πολύ έντονα και κρατά από μία ώρα έως έναν χρόνο. Ύστερα το μυστήριο παύει να αποτελεί μυστήριο κι έρχεται η πραγματικότητα κι ο έρωτας πάει περίπατο. Αυτός είναι ο έρωτας που παρασέρνει και βρίσκουμε στην τέχνη, στην ποίηση, την λογοτεχνία, στο θέατρο.
Κι ο άλλος, αυτός που κρατά;
Αυτός ξεκινά σταδιακά, έχοντας και εξάρσεις, έρωτας είναι άλλωστε, θέλει και την εξιδανίκευσή του, αλλά έρχεται από δύο πιο συναισθηματικά ώριμους ανθρώπους που ξέρουν περίπου ποιοι είναι, πού βαδίζουν αλλά και μπορούν να δουν ότι αυτός δεν είναι και η καλύτερη μαμά του κόσμου, αλλά για μένα που μεγάλωσα τώρα, μου κάνει αυτού του είδους η σχέση η πιο ενήλικη με μικρές δόσεις μαμάς κυρίως στην σεξουαλική μας απόλαυση. Αυτός ο έρωτας συνήθως έχει διάρκεια αλλά και αίσθηση ικανοποίησης στη σχέση.
Κι υπάρχουν τόσοι τρόποι να αγαπάς και να αγαπιέσαι
Πώς σ’αγαπώ; Άσε με να μετρήσω τρόπους.
Σε αγαπώ στο βάθος και στο πλάτος και στο ύψος
Που η ψυχή μου μπορεί να κατακτήσει, όταν νιώθει αμήχανη
Για τους σκοπούς της ύπαρξης και της γοητείας της ιδεατής.
Σε αγαπώ στο επίπεδο της καθημερινής
Της πλέον ήρεμης ανάγκης, στο φώς του ήλιου και του κεριού. […]
Απόσπασμα από το ποίημα XLIII της Ελίζαμπεθ Μπάρετ Μπράουνινγκ.
Καλή Γιορτή του Έρωτα να έχουμε!
Σταυρούλα Στυλ. Παπαδονικολάκη
Ψυχολόγος ΜΑ Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια
Τηλ. 694 7211 665
Email: info@psyathens.gr
Website: www.psyathens.gr
