Το Ιερό των Μεγάλων Θεών στην Σαμοθράκη

Η Σαμοθράκη είναι ένα νησί στα βόρεια σύνορα της Ελλάδας. Είναι ένας τόπος με μυστηριακό και μυστικιστικό περίβλημα. Αυτό επιτείνεται και από το Ιερό των Μεγάλων Θεών.

Ιστορικό

Η Σαμοθράκη ήταν αποικία των Σάμιων, εξ’ ου και το όνομα. Οι άποικοι αναμείχθηκαν με τους αυτόχθονες, διατήρησαν την πίστη στους Μεγάλους Θεούς και τελούσαν τα Καβείρεια Μυστήρια, στη διάρκεια των οποίων, κάποια στιγμή τον 4ο αιώνα, γνωρίστηκαν ο Φίλιππος Β΄ και η Ολυμπιάδα, γονείς τους Μ. Αλεξάνδρου. Ένα πρόσωπο που συνδέεται, είναι και το άτομο που αναπαριστά ο Ηνίοχος στο Μουσείο των Δελφών.

Το Ιερό

Το Ιερό δομήθηκε για να τιμήσει και να δώσει χώρο στις μυστηριακές τελετές, για την τιμή των χθόνιων θεοτήτων των Κάβειρων. Στο Ιερό εισέρχονταν μόνο οι μυημένοι. Ο χώρος, πλέον, είναι αρχαιολογικός και επισκέψιμος από το ευρύ κοινό, στην Παλαιόπολη. Το Ιερό τοποθετείται σε τρία υψώματα. Το πρώτο ύψωμα είναι το γνωστό Πτολεμαίον, το οποίο δομήθηκε από τον Πτολεμαίο Β΄ της Αιγύπτου. Είναι στα δεξιά ροής νερού και χρησιμεύει ως γέφυρα για τον λοιπό χώρο. Στο κέντρο υπάρχει ο βωμός τέλεσης θυσιών. Το δεύτερο ύψωμα,  ανάμεσα στην πρώτη και τη δεύτερη ροή νερού, είναι το Αρσινόειον ή θόλος ιερό, που είναι ο μεγαλύτερος δομημένος και πιο διακοσμημένος χώρος. Μετά το διάβα μονοπατιού, βρίσκεται το Τέμενος, νότια του οποίου είναι το Επόπτειον ή Ιερόν. Πιο κάτω από τους Ρωμαίους, δομήθηκε το Ανάκτορον. Στο τρίτο ύψωμα είναι το Μιλήτειον, δομηθέν από κάποιον Μιλήσιο, στο οποίο φιλοξενείται και Βυζαντινό Φρούριο.

Πάνθεον, τελετές, μύηση

Φιλοξενούνται ιερά χθόνιων, προ-και-Πρωτοελληνικών θεοτήτων. Αυτά είναι η Μεγάλη Μητέρα, η Εκάτη, ο Καδμίλος και οι άρρενες θεοί συνοδοί του, ο Δάρδανος και ο Ηέτιων και, τέλος, οι θεότητες του Κάτω Κόσμου, Αξιόκερσος και Αξιόκερσα.

Στις τελετές λάμβαναν μέρος όλοι, αλλά στους χώρους τέλεσης των μυστηρίων λάμβαναν μέρος οι μυημένοι, ανάλογα του βαθμού μύησής τους. Τα μυστήρια τελούνταν από ιερείς και η αρχιέρεια καλείτο Σίβυλλα ή Κυβέλη. Οι τελετές ήσαν ποικίλες και Διονυσιακού περιεχομένου, προς αναπαράσταση των γάμων του Κάδμου και της Αρμονίας.

Η μύηση ήταν δύο σταδίων, χωρίς να συντρέχουν τα προαπαιτούμενα των αντίστοιχων Ελευσίνιων Μυστηρίων, δηλαδή κοινωνική θέση, φύλο, ηλικία. Το πρώτο στάδιο περιλάμβανε τη γνωριμία με τα σύμβολα, την ιστορία τους και τις τελετές. Οι προς μύηση, στην αρχή, διέμεναν στο Ανάκτορο, στη συνέχεια γινόταν τελετουργικό λουτρό σε λάκκο και, μετά, σπονδή στους θεούς. Κατόπιν, κάθονταν σε ξύλινο έδρανο, απέναντι της βόρειας εισόδου, και λάμβανε χώρα τελετουργικός χορός. Στο τέλος, οι προς μύηση εισέρχονταν στον βόρειο θάλαμο για την πλήρη αποκάλυψη του μυστηρίου. 

Να σημειωθεί ότι αυτός ήταν καταληκτικός χώρος άφιξης των πριν την πλήρη μύηση. Το δεύτερο στάδιο γινόταν στο Επόπτειον, αλλά στο στάδιο αυτό δεν συνέχιζαν πολλοί, λόγω των υψηλών ηθικών, κυρίως, απαιτήσεων.

Συντάκτης: Βασίλης Δεληγιάννης,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.