Σύμφωνα με την παράδοση, η Καθαρά Δευτέρα πήρε το όνομά της από τους πρώτους χριστιανούς, μιας και αποτελεί την πρώτη …
Το γαϊτανάκι… η σύνδεσή του χτες με το σήμερα!
Η Ελλάδα είναι μια χώρα με μακραίωνη παράδοση. Σε κάθε γιορτή, χιλιάδες έθιμα αναβιώνονται και ξεπηδούν από τα μπαούλα της μνήμης διεκδικώντας τη θέση τους στο παρόν. Ένα τέτοιο έθιμο είναι και το γαϊτανάκι. Πολλοί θεωρούν ότι το γαϊτανάκι απευθύνεται μόνο σε παιδιά λόγω των πολλών χρωμάτων, του χορού και του κεφιού που προκαλεί.
Όμως αυτό δεν είναι αλήθεια! Πρόκειται για ένα έθιμο που απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες και σε όλους τους ανθρώπους! Αρκεί να έχεις διάθεση να χαρείς και χορέψεις! Το συγκεκριμένο έθιμο ήρθε στην Ελλάδα από πρόσφυγες του Πόντου και της Μικράς Ασίας. Όμως το ιδιαίτερο ύφος του και τα χορευτικά βήματα δεν άφησαν ασυγκίνητους τους πληθυσμούς κυρίως των αστικών κέντρων και γρήγορα το γαϊτανάκι ενσωματώθηκε στα έθιμα της Αποκριάς. Η λέξη είναι από το μεσαιωνικό υποκοριστικό «γαϊτάνιν», που σημαίνει μεταξωτό κορδόνι, κορδέλα. Προέρχεται από τα ελληνιστικά χρόνια, μετά το θάνατο του Μεγάλου Αλεξάνδρου , από την ελληνική λέξη γαϊτάνη.
Για το γαϊτανάκι, τον ιδιαίτερο αυτό χορό, απαιτούνται δεκατρία άτομα. Ένα άτομο είναι στη μέση και κρατά ένα ψηλό στύλο, από την κορυφή του οποίου ξεκινούν δώδεκα μεταξωτές κορδέλες σε διάφορα έντονα χρώματα. Τις κορδέλες αυτές τις κρατούν τα υπόλοιπα δώδεκα άτομα του χορού. Οι χορευτές αυτές κρατώντας τα γαϊτάνια (κορδέλες) χορεύουν ανά ζεύγη τραγουδώντας το παραδοσιακό σχετικό τραγούδι. Κινούνται γύρω από τον στύλο και καθώς ο ένας χορευτής εναλλάσσεται με το ταίρι του πλέκουν τις κορδέλες τους κατά τον ίδιο τρόπο που οι γυναίκες παλιά έπλεκαν γαϊτάνια για τις παραδοσιακές φορεσιές τους. Όταν οι κορδέλες έχουν σχεδόν τυλιχτεί και οι χορευτές είναι κοντά στον στύλο τότε αλλάζουν τη φορά του χορού οι χορευτές, τα γαϊτάνια ξετυλίγονται και ο χορός τελειώνει.
Ο συμβολισμός των λωρίδων στο γαϊτανάκι είναι και αυτός ιδιαίτερος. Τα δώδεκα γαϊτάνια συμβολίζουν τους δώδεκα μήνες του χρόνου και την εναλλαγή τους ή τις ώρες. Γενικότερα συμβολίζει τον κύκλο της ζωής, από τη ζωή στο θάνατο, από τη λύπη στη χαρά, από το χειμώνα στην άνοιξη. Ταυτόχρονα και οι Απόκριες, έθιμο των οποίων είναι το γαϊτανάκι, συμβολίζουν τη χαρά και την αρχή της άνοιξης και συνδέονται με τα αρχαία Ανθεστήρια, την γιορτή προς τιμή τους θεού Διονύσου.
Όποιος κι αν είναι ο συμβολισμός στο γαϊτανάκι και τις απόκριες, όλοι αντιλαμβανόμαστε ότι συνδέονται με τη χαρά και την ξέγνοιαστη διασκέδαση. Είναι η ευκαιρία να ξεφύγουμε από την καθημερινότητα και να χαλαρώσουμε χορεύοντας και διασκεδάζοντας σε ρυθμούς.. παράδοσης! Ας διασκεδάσουμε και ας χορέψουμε λοιπόν!
