Οι άνθρωποι με κοινωνικό άγχος τείνουν να έχουν μεγαλύτερη δυσκολία στο να θυμούνται ακόμη και τα κοινωνικά σενάρια, τα γεγονότα …
Το Διαδίκτυο «καταργεί» τη μνήμη μας ή την αλλάζει;
Η μνήμη μας τελικά εξασθενεί ή αλλάζει από το γεγονός ότι η αναζήτηση μιας πληροφορίας είναι εξαιρετικά εύκολη και γρήγορη υπόθεση, όσο το πάτημα ενός κουμπιού; Οι επιστήμονες ερεύνησαν το ζήτημα και τα συμπεράσματα εκπλήσσουν!
Μια φορά κι έναν καιρό η αναζήτηση της πληροφορίας ήταν δύσκολη υπόθεση. Προϋπέθετε στενές επαφές τρίτου τύπου με ογκώδεις εγκυκλοπαίδειες, πυκνογραμμένα λεξικά ή χάσιμο ωρών στην πλησιέστερη τοπική βιβλιοθήκη. Σήμερα το μόνο που έχει να κάνει κανείς είναι να προσφύγει στο Google ή να επισκεφθεί τη Wikipedia. Στις δισεκατομμύρια αποθηκευμένες σελίδες και τα εκατομμύρια άρθρα θα βρει τουλάχιστον μία αρχική προσέγγιση όσων χρειάζεται, άμεσα και γρήγορα.
Το Διαδίκτυο επηρεάζει σοβαρά τη μνήμη
Ερευνητές ψυχολόγοι από τα διακεκριμένα Πανεπιστήμια Κολούμπια, Χάρβαρντ και Γουισκόνσιν πραγματοποίησαν μια σειρά πειραμάτων προκειμένου να ελέγξουν τη λεγόμενη «συναλλακτική μνήμη» ( transactive memory). Ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να αποθηκεύσουν πληροφορίες σε Η/Υ και αποδείχθηκε ότι δεν έκαναν τον κόπο να τις συγκρατήσουν αν πίστευαν ότι μπορούν να έχουν πρόσβαση σε αυτές αργότερα.
Παράλληλα, όταν οι συμμετέχοντες στο πείραμα έπρεπε να ανακαλέσουν τόσο τα ίδια τα δεδομένα όσο και το ηλεκτρονικό αρχείο στο οποίο τα είχαν αποθηκεύσει, οι περισσότεροι θυμούνταν τον φάκελο, όχι όμως το περιεχόμενό του!
To Google μας κάνει χαζούς;
Το παραπάνω πείραμα δείχνει άραγε ότι ελέω της τεχνολογίας το μυαλό μας εκπαιδεύεται όλο και λιγότερο, εφόσον δεν συγκρατεί δεδομένα; Όχι απαραίτητα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, καθώς πλέον η απαιτούμενη δεξιότητα, αυτό το οποίο πρέπει να θυμάται κανείς είναι το πού οφείλει να προσφύγει ώστε να βρει την πληροφορία.
Δεν είναι όμως μόνο το Διαδίκτυο που επηρεάζει τις νοητικές λειτουργίες και τις ωθεί στην τεμπελιά της μνήμης. Πριν από την έλευση του κινητού τηλεφώνου δεν ήταν ασυνήθιστο να γνωρίζει κανείς από μνήμης όλους τους αριθμούς που χρησιμοποιούσε συχνότερα. Με την αύξηση του αποθηκευτικού χώρου των smartphones και τη δυνατότητα καταχώρησης χιλιάδων επαφών, κανείς πλέον δεν επιδίδεται σε αυτό το άθλημα.
Η έλευση της γραφής- πρώτη μεγάλη τομή στη χρήση της μνήμης
Όλοι οι αιώνες της προϊστορίας είναι χρόνοι προφορικής μετάδοσης της γνώσης, άρα αιώνες απομνημόνευσης. Η έλευση της γραφής αποτελεί μια πρώτη μεγάλη τομή στη χρήση της μνήμης. Τα ομηρικά έπη των ραψωδών ή οι σάγκες των περιπλανώμενων βάρδων των μεταρωμαϊκών χρόνων, για παράδειγμα, προϋποθέτουν εξαιρετικά ασκημένη μνήμη και η απομνημόνευση υπήρξε αναπόσπαστο κομμάτι της κλασικής παιδείας.
Μετά την ανακάλυψη της τυπογραφίας «η τέχνη της μνήμης» δεν εξαφανίζεται, όπως περίμενε κανείς, αλλά συνδέεται περισσότερο με τους φιλοσόφους που τείνουν προς την ερμητική παράδοση των αλχημιστών. Μετά τα μέσα τουλάχιστον του 20ου αιώνα η εκπαιδευτική διαδικασία απαιτεί από τον μαθητή να αποστηθίζει τη διδακτέα ύλη, κι αυτό ακόμα κι όταν το βιβλίο αποβαίνει οριστικά ο κατ’εξοχήν χώρος παρακαταθήκης της γνώσης.
Ο τρόπος που απομνημονεύουμε, αυτά που απομνημονεύουμε και η διαδικασία με την οποία το κάνουμε αλλάζουν άρδην την εποχή του διαδικτύου. Μια εποχή που ήρθε για να μείνει φυσικά που έφερε «επαναστάσεις» και αλλαγές σε κάθε τομέα της ανθρώπινης δραστηριότητας.
