Το αλάτι είναι μόνο επιβλαβές;

Η άποψη ότι υγιεινή διατροφή και νοστιμιά δε συναντιούνται, επιδιώκει να επαληθευτεί και μέσω της «ενοχοποίησης» του αλατιού ως κατεξοχήν βλαβερό για την υγεία. Όμως, η αλήθεια είναι ότι το αλάτι έχει πολλές και ιδιαίτερα ωφέλιμες χρήσεις για τον οργανισμό μας. 

Το αλάτι ή διαφορετικά χλωριούχο νάτριο (NaCl) έχει πολλές εφαρμογές στη καθημερινότητα (όπως στην παραγωγή χημικών, στη βιομηχανία, στην αποσκλήρυνση νερού, στην αποπαγοποίηση και την αντιπαγοποίηση των δρόμων κ.α.). Όσον αφορά τον τομέα της διατροφής όλοι γνωρίζουμε ότι η υπερκατανάλωση αλατιού μπορεί να προκαλέσει σοβαρά προβλήματα υγείας, όπως αύξηση αρτηριακής πίεσης, επιβάρυνση νεφρών, παχυσαρκία, κατακράτηση υγρών, αύξηση κινδύνου οστεοπόρωσης κ.α. Παρ’ όλα αυτά, θα πρέπει να τονιστεί και η θετική επίδραση του αλατιού στον οργανισμό, γιατί εκτός από τη νοστιμιά του προσφέρει και πολλές ωφέλειες. 

Αρχικά συμβάλλει στην: 

Τόνωση: Σε περίπτωση ατονίας και εξασθένισης ένα μέσο αντιμετώπισης είναι το νάτριο (το οποίο υπάρχει στο αλάτι). Παράλληλα αυξάνει τη διάθεση, την όρεξη και την πνευματική διαύγεια.

Ενυδάτωση: Βοηθάει στην ενυδάτωση του οργανισμού και στη διατήρηση της ισορροπίας των ηλεκτρολυτών. Η έλλειψη ενυδάτωσης προκαλεί κράμπες, μυϊκούς πόνους, ζάλη, κόπωση κτλ. Για τους αθλητές που γυμνάζονται και χάνουν πολύ ιδρώτα επιβάλλεται η κατανάλωση ηλεκτρολυτών, όπως νάτριο. 

Υπόταση: Η κατάχρηση αλατιού ενδεχομένως να προκαλέσει προβλήματα στους υπερτασικούς. Σε ανθρώπους, όμως, που έχουν υπόταση και συμπτώματα όπως ζαλάδες, λιποθυμίες, ναυτίες, η κατανάλωση αλατιού σε επιτρεπτά όρια «ανασταίνει» τον οργανισμό. 

Βελτίωση συμπτωμάτων κυστικής ίνωσης: Τα άτομα με κυστική ίνωση έχουν μεγαλύτερη εφίδρωση και διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο αφυδάτωσης. Μέσω του ιδρώτα μειώνονται αρκετά τα επίπεδα του νατρίου και υπάρχει σοβαρός κίνδυνος υπονατριαιμίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η υπονατριαιμία μπορεί να οδηγήσει σε οίδημα του εγκεφάλου, το οποίο προκαλεί σύγχυση, υπνηλία, κόπωση ακόμη και επιληπτικές κρίσεις. Γι’ αυτό, οι γιατροί συστήνουν τα άτομα με κυστική ίνωση να χρησιμοποιούν αλάτι στο φαγητό τους.

Καλύτερη λειτουργία θυροειδούς: Ο θυρεοειδής αδένας για να λειτουργήσει σωστά χρειάζεται απαραίτητα το ιώδιο για την παραγωγή θυρεοειδικών ορμονών. Όπως είναι γνωστό, το ιώδιο βρίσκεται και στο ιωδιούχο αλάτι. Επομένως, η επαρκής κατανάλωση ιωδιούχου αλατιού κρίνεται απαραίτητη.

Καλύτερη λειτουργία νεύρων: Το νευρικό σύστημα για να λειτουργήσει σωστά χρειάζεται ηλεκτρολύτες. Το νάτριο ως ηλεκτρολύτης συμβάλλει στη σωστή λειτουργία του νευρικού συστήματος, στη λήψη και αποστολή μηνυμάτων στον εγκέφαλο και, άρα, στη σωστή λειτουργία όλου του οργανισμού.

Καλύτερη λειτουργία μυών: Σε περίπτωση έλλειψης νατρίου υπάρχει μια γενικευμένη σωματική αδυναμία. Η έλλειψη οδηγεί σε πόνους στα κόκαλα, σπασμούς, κράμπες και σε μια γενικευμένη δυσλειτουργία του μυϊκού συστήματος.

Ρύθμιση γλυκόζης: Ο οργανισμός χρειάζεται νάτριο για τη ρύθμιση της γλυκόζης στο αίμα. Ουσιαστικά το νάτριο βοηθάει στη δέσμευση γλυκόζης και στη μεταφορά από τον εξωκυττάριο στον ενδοκυττάριο χώρο, στο εντερικό επιθήλιο όπου εκεί γίνεται η απορρόφηση θρεπτικών συστατικών. 

Συμβάλει στην οδοντική υγιεινή: Το αλάτι έχει ευεργετική δράση για την καταπολέμηση διάφορων μολύνσεων του στόματος. Το γνωστό σε όλους μας (χλιαρό) αλατόνερο έχει αντιμικροβιακή δράση και χρησιμοποιείται για την αντιμετώπιση της ουλίτιδας, διαφόρων φλεγμονών του στόματος και στην μετεγχειρητική επούλωση τραυμάτων. Εκτός από την προστασία από μολύνσεις, το αλατόνερο μειώνει το πρήξιμο και προσφέρει ανακούφιση από τον πόνο.

Βοηθητικό για το στομάχι: Το χλωριούχο νάτριο διατηρεί το σωστό pH στο στομάχι και συμβάλλει στην καλή πέψη. Συντελεί στην έκκριση γαστρικών υγρών και εμποδίζει τις ζυμώσεις στο στομάχι και στο έντερο.

Βοηθητικό σε περίπτωση ζέστης: Όταν έχει υπερβολική ζέστη και το σώμα υπερθερμαίνεται, χάνει σημαντικές ποσότητες νατρίου μέσω του ιδρώτα. Για να μην υπάρχει ο κίνδυνος θερμοπληξίας είναι απαραίτητο ο ανθρώπινος οργανισμός να εφοδιάζεται με νερό και ποσότητες αλατιού. 

Επομένως, ο ανθρώπινος οργανισμός για να μπορέσει να λειτουργήσει σωστά και να υπάρχει μια ισορροπία χρειάζεται σχεδόν τα πάντα. Φυσικά όμως σε ελεγχόμενες ποσότητες. Ας πάρουμε για παράδειγμα το μέλι και το νερό. Αδιαμφησβήτητα είναι απαραίτητα για τον άνθρωπο, όμως η κατάχρησή τους προκαλεί προβλήματα. Αρχικά, αν κάποιος καταναλώνει μεγάλες ποσότητες μελιού αυξάνει τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα, χαλάει τα δόντια του και αυξάνεται το σωματικό του βάρος. Από την άλλη αν κάποιος πίνει νερό υπέρ το δέον, τότε υπερφορτώνεται το στομάχι, τα νεφρά και αυξάνεται η αρτηριακή πίεση. Συμπερασματικά, η κατάχρηση δεν βοηθάει πουθενά. Το αλάτι αποτελεί απαραίτητο στοιχείο για τον ανθρώπινο οργανισμό, ο άνθρωπος χρειάζεται να το καταναλώνει, αλλά πάντα με σύνεση, έλεγχο και μέτρο.

Συντάκτης: Μαρία Μάμαλη,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.