Το Άγαλμα της Ελευθερίας και η πραγματική του προέλευση

Συντάκτης: Γεωργία Μυστριώτη

Το Άγαλμα της Ελευθερίας αποτελεί το κατεξοχήν σύμβολο των Ηνωμένων Πολιτειών. Ωστόσο, η γυναικεία μορφή με την αστερόεσσα στο κεφάλι έλκει την καταγωγή του από πολύ παλαιότερα… κάπου στην Αρχαία Ελλάδα.

Ένα σύμβολο του σύγχρονου πολιτισμού

Το Άγαλμα της Ελευθερίας είναι ένα μνημείο που το βλέπουμε παντού και κοσμεί κάθε χολιγουντιανή παραγωγή που διαδραματίζεται στη Νέα Υόρκη. Αυτό που δεν ξέρουν πολλοί, όμως, είναι η εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ιστορία του· πρόκειται για ένα δώρο που επισφραγίζει τη φιλία μεταξύ Γάλλων και Αμερικανών. Χρειάστηκε δέκα χρόνια για να φτιαχτεί, πέρασε διάφορα στάδια συντήρησης και έχει τις ρίζες του στην αρχαιότητα.

Τα βασικά για το Άγαλμα της Ελευθερίας

Το χάλκινο άγαλμα των 305 μέτρων βρίσκεται σε ένα νησάκι του Μανχάταν που ονομάζεται Νήσος της Ελευθερίας. Απεικονίζει την Libertas, μια ρωμαϊκή θεότητα, η οποία κρατάει στο δεξί της χέρι έναν πυρσό, σύμβολο της προόδου, και στο αριστερό της χέρι μια πλάκα που αναγράφει με λατινικούς αριθμούς την ημερομηνία της Διακήρυξης της Αμερικανικής Ανεξαρτησίας 4/7/1776.

Στα πόδια της βρίσκεται μια σπασμένη αλυσίδα που συμβολίζει την κατάργηση της δουλείας, ενώ η θέση του δεξιού ποδιού της δείχνει κίνηση προς τα εμπρός. Αυτό το γεγονός έδωσε την ώθηση στους Γάλλους για συμμαχία και φιλία με τις τότε ανερχόμενες Ηνωμένες Πολιτείες.

Μετά από πολλά εμπόδια, όπως η μοναρχία του Ναπολέοντα και ο Γαλλοπρωσικός πόλεμος, το Άγαλμα άρχισε να αποκτά μορφή στο νου του γλύπτη Frédéric Auguste Bartholdi κατόπιν επίσκεψής του στη Νήσο της Ελευθερίας. Χάρη στη συνεργασία του με τον πολιτικό μηχανικό και αρχιτέκτονα Gustave Eiffel, από τον οποίον προέκυψε και ο ομώνυμος Πύργος, το Άγαλμα της Ελευθερίας έγινε πραγματικότητα στις 28 Οκτωβρίου 1886. Μια πρώτη μορφή του Αγάλματος της Ελευθερίας του Τόμας Κρόφορντ κοσμεί την στέγη της έδρας του Αμερικανικού Κογκρέσου.

Οι αρχαιοελληνικές επιρροές του

Ο ίδιος ο Bartholdi γνώριζε τον Κολοσσό της Ρόδου και τις ρωμαϊκές αναπαραστάσεις των θεοτήτων της Ελευθερίας και του Ηλίου. Οι εφτά ακτίνες στην κεφαλή της Ελευθερίας δεν παραπέμπουν μόνο στον Ήλιο, αλλά και στις εφτά θάλασσες και ηπείρους. Άλλη μία πηγή που δεν είναι γνωστό αν τη γνώριζε ο Bartholdi είναι ο Φωτοφόρος Απόλλωνας, ο οποίος βρίσκεται στο Μουσείο της Κορίνθου. Στα αριστερά του είναι ένας άγγελος που πιθανολογείται ότι είναι η Εκάτη και στα δεξιά υπάρχει ένας ρόδακας, ο οποίος βρίσκεται σε πολλούς ναούς στην Ευρώπη φτιαγμένος με βιτρό. Συνήθως απεικονίζεται με εφτά ακτίνες και διαθέτει άρμα με τέσσερα ιπτάμενα άλογα.

Είναι φανερό ότι τόσο η αρχαιοελληνική όσο και η ρωμαϊκή παράδοση περί Απόλλωνος και Ηλίου, σε συνδυασμό με την τάση για τη χρήση του χαλκού για την κατασκευή αγαλμάτων με υπεράνθρωπες διαστάσεις, επηρέασαν βαθύτατα τον γλύπτη ενός από τα χαρακτηριστικότερα σύμβολα στον κόσμο. Καθώς η συντριπτική πλειονότητα των αρχαιοελληνικών γιγάντιων χάλκινων αγαλμάτων έχει χαθεί ή καταστραφεί, το Άγαλμα της Ελευθερίας αποτελεί ένα ζωντανό δείγμα αυτής της αρχαίας τέχνης που έχουμε την ευλογία να βλέπουμε παντού μέχρι σήμερα.

Συντάκτης: Γεωργία Μυστριώτη,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.