Τι πρέπει να γνωρίζουμε για την εμμηνόπαυση;

Η εμμηνόπαυση χαρακτηρίζεται από το οριστικό τέλος της περιόδου (έμμηνος ρύση). Είναι ένα φυσιολογικό γεγονός στη ζωή μίας γυναίκας και δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται σαν πάθηση.

• Στην εμμηνόπαυση οι ωοθήκες σταματούν να παράγουν ωάρια (σταματά η ωορρηξία). Μετά την εμμηνόπαυση, μια γυναίκα δεν μπορεί πλέον να μείνει έγκυος.
• Φυσιολογικά συμβαίνει στην ηλικία μεταξύ των 45 και 55 ετών. Η μέση ηλικία που εμφανίζεται η εμμηνόπαυση στις Ελληνίδες είναι τα 51 χρόνια.
• Η περίοδος πριν και μετά την εμμηνόπαυση συχνά συνοδεύεται από ενοχλητικά συμπτώματα. Αποτελεσματική θεραπεία είναι διαθέσιμη στις περισσότερες περιπτώσεις.

Η εμμηνόπαυση δεν συμβαίνει απότομα. Οι περισσότερες γυναίκες βιώνουν μεταβολές στην περίοδο για αρκετά χρόνια πριν αυτή σταματήσει εντελώς. Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, πολλές γυναίκες επίσης, αρχίζουν να έχουν κάποια από τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης.

Αιτία είναι η μείωση των επιπέδων των οιστρογόνων στο σώμα. Τα συμπτώματα μπορεί να περιλαμβάνουν εξάψεις, νυχτερινές εφιδρώσεις, αλλαγές στη διάθεση, προβλήματα ύπνου και κολπική ξηρότητα. Μια γυναίκα έχει μπει στην εμμηνόπαυση όταν δεν έχει περίοδο για ένα χρόνο και είναι πάνω από 40 ετών.

Έχω μπει στην εμμηνόπαυση;

Υπάρχουν αρκετοί και διαφορετικοί όροι για να περιγράψουν το χρόνο πριν και μετά τη διακοπή εμμήνου ρύσεως.

• Κλιμακτήριος ή «περι-εμμηνόπαυση» είναι η σταδιακή μετάβαση στην εμμηνόπαυση. Κατά τον χρόνο αυτό η γονιμότητα μειώνεται ραγδαία και η έμμηνος ρύση αρχίσει να αλλάζει (συνήθως όλο και λιγότερο συχνή). Αυτή η φάση διαρκεί κατά μέσο όρο τέσσερα χρόνια και τελειώνει όταν έχετε την τελική περίοδό σας.
• Η εμμηνόπαυση είναι πλήρης, όταν έχουν περάσει 12 μήνες από την τελευταία έμμηνο ρύση.
• Μετ-εμμηνοπαυσιακή είναι μια γυναίκα που έχει περάσει μετά την εμμηνόπαυση.

Η μέση ηλικία της εμμηνόπαυσης είναι τα 51 έτη, αν και το ηλικιακό εύρος μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ περίπου 45 και 55 ετών. Οι γυναίκες που περνούν στην εμμηνόπαυση πριν την ηλικία των 40 χρόνων θεωρείται ότι έχουν μια ασυνήθιστα πρόωρη εμμηνόπαυση (που ονομάζεται πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια.

Αν είστε 45 χρόνων και πάνω και δεν είχατε μια έμμηνο ρύση για 12 μήνες, υπάρχει μια μεγάλη πιθανότητα ότι έχετε περάσει στην εμμηνόπαυση. Οι περισσότερες γυναίκες σε αυτή την ομάδα δεν χρειάζονται καμία εργαστηριακή εξέταση για να επιβεβαιωθεί αυτό, ειδικά αν αντιμετωπίζετε τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, όπως εξάψεις ή κολπική ξηρότητα.

Αν είστε κάτω των 45 ετών και σταματήσατε να έχετε περιόδους ή νομίζετε ότι μπορεί να έχετε συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, μιλήστε με τον ιατρό σας. Πιθανόν να χρειαστείτε εξετάσεις (για τη μέτρηση ορισμένων ορμονών), ώστε να διαπιστώσετε εάν είστε σε εμμηνόπαυση ή υπάρχει κάποιο άλλο πρόβλημα.

Εάν δεν έχετε μήτρα (εάν έχετε κάνει υστερεκτομή), αλλά εξακολουθείτε να έχετε ωοθήκες, θα μπείτε στην εμμηνόπαυση, όταν οι ωοθήκες σας σταματήσουν να παράγουν ωάρια. Επειδή όμως δεν έχετε έμμηνο ρύση, μπορεί να είναι δύσκολο να γνωρίζουμε πότε θα συμβεί αυτό. Πιθανόν θα εμφανίσετε τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης όταν οι ωοθήκες σταματήσουν να λειτουργούν και τα επίπεδα των οιστρογόνων στο αίμα αρχίζουν να πέφτουν. Αν έχετε ενοχλητικά συμπτώματα εμμηνόπαυσης αμέσως μετά την υστερεκτομή, μιλήστε με τον γιατρό σας.

Αλλαγές στην έμμηνο ρύση

Πολλές γυναίκες αρχίζουν να παρατηρούν αλλαγές στην έμμηνο ρύση τους κατά τη διάρκεια της μετάβασης στην εμμηνόπαυση (κλιμακτήριος περίοδος). Αυτό συμβαίνει ως αποτέλεσμα των αλλαγών στα επίπεδα των ορμονών στο σώμα. Πιθανόν να συμβαίνουν τα παρακάτω:

• Έχετε έμμηνο ρύση περισσότερο ή λιγότερο συχνά από ό, τι συνήθως (π.χ., κάθε πέντε έως έξι εβδομάδες αντί για κάθε τέσσερις).
• Έχετε αιμορραγία που διαρκεί για λιγότερες ημέρες από ό, τι πριν.
• Χάνετε μία ή περισσότερες εμμηνορρυσίες.
• Ξεκινήσατε να παρατηρείτε τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, όπως εξάψεις.

Ανώμαλη κολπική αιμορραγία

Είναι δύσκολο να γνωρίζουμε αν η κολπική αιμορραγία είναι φυσιολογική, όταν είστε κοντά στην εμμηνόπαυση. Σε γενικές γραμμές, θα πρέπει να δείτε τον ιατρό εάν έχετε τα παρακάτω συμπτώματα:

• Κολπική αιμορραγία συχνότερα από κάθε τρεις εβδομάδες.
• Μεγάλη απώλεια αίματος στην έμμηνο ρύση.
• Κολπική αιμορραγία μεταξύ των περιόδων σας (μεσοκυκλικά).
• Κολπική αιμορραγία μετά την εμμηνόπαυση (ακόμα κι αν είναι μόνο μια κηλίδα αίματος).

Η ακανόνιστη κολπική αιμορραγία μπορεί να είναι φυσιολογική στα πλαίσια της εμμηνόπαυσης ή μπορεί να είναι ένα σημάδι ενός προβλήματος.

Εμμηνόπαυση και Αντισύλληψη

Η γονιμότητα μειώνεται φυσιολογικά με την ηλικία. Οι περισσότερες γυναίκες είναι απίθανο να πετύχουν εγκυμοσύνη, χωρίς θεραπεία υπογονιμότητας, μετά την ηλικία των 45 ετών. Ωστόσο, είναι δυνατό να συμβεί όμως. Είναι σημαντικό να συνεχίσετε να χρησιμοποιείτε αντισύλληψη, αν δεν θέλετε να μείνετε έγκυος, ιδιαίτερα εάν έχετε ακόμα περίοδο κάθε μήνα και είστε σεξουαλικά ενεργές.

Θα πρέπει να συνεχίσετε έως ότου είστε βέβαιες ότι έχετε περάσει την εμμηνόπαυση (δηλαδή, όταν έχουν περάσει τουλάχιστο 12 μήνες από την τελευταία περίοδό σας). Μόλις μπείτε στην εμμηνόπαυση, δεν μπορείτε να μείνετε έγκυος.

Εάν χρησιμοποιείτε αντισυλληπτικά χάπια μιλήστε με τον ιατρό σας για να μάθετε πότε θα πρέπει να σταματήσετε. Για κάποιους τύπους αντισυλληπτικών είναι γενικά ασφαλές να συνεχιστεί η χρήση τους κατά τη διάρκεια της κλιμακτηρίου. Συστήνονται σκευάσματα με χαμηλής δόσης ορμόνες.

Ωστόσο, εάν καπνίζετε, δεν πρέπει να παίρνετε αντισυλληπτικά χάπια. Επειδή τα χάπια καθορίζουν και τον κύκλο σας προτείνεται η διακοπή της αντισύλληψης όταν είστε κοντά στο μέσο όρο ηλικίας για την εμμηνόπαυση (51 ετών), και να δείτε αν η περίοδός σας συνεχίζεται ή εάν έχει σταματήσει.

Αν θέλετε να σταματήσετε να παίρνετε αντισυλληπτικά χάπια κατά τη διάρκεια της κλιμακτηρίου, μπορείτε να μεταβείτε σε μια μη-ορμονική μέθοδο όπως το σπιράλ.

Αν είστε άνω των 45 ετών, χρησιμοποιείτε σπιράλ, και δεν είχατε έμμηνο ρύση για 12 μήνες, μπορείτε να σταματήσετε να χρησιμοποιείτε αντισύλληψη γενικά. Εάν έχετε μια ενδομήτρια συσκευή MIRENA, θα πρέπει να την αφήσετε για τουλάχιστον μέχρι τα 51 έτη. Επειδή αυτός ο τύπος του σπιράλ προκαλεί σε ορισμένες γυναίκες την διακοπή της εμμήνου ρύσεως είναι δύσκολο να δείτε εάν έχετε μπει στην εμμηνόπαυση. Αν προτιμάτε, μπορείτε να περιμένετε το MIRENA να σας αφαιρεθεί κατά τη λήξη του (μετά από 5-6 χρόνια).

Τα συμπτώματα εμμηνόπαυσης

Δεδομένου ότι οι ωοθήκες σταματούν να δουλεύουν, τα επίπεδα των ορμονών (κυρίως των οιστρογόνων) ελαττώνονται. Αυτό είναι που προκαλεί τα τυπικά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Μερικές γυναίκες έχουν λίγα ή καθόλου συμπτώματα, ενώ άλλες έχουν ενοχλητικά συμπτώματα που δημιουργούν προβλήματα στην καθημερινότητά τους. Αυτά τα συμπτώματα συχνά ξεκινούν κατά τη διάρκεια της κλιμακτηρίου, πριν σταματήσει η περίοδος εντελώς. Ωστόσο, υπάρχουν θεραπείες που μπορούν να βοηθήσουν.

Κοινά συμπτώματα της εμμηνόπαυσης περιλαμβάνουν:

• Οι εξάψεις είναι το πιο κοινό σύμπτωμα της εμμηνόπαυσης. Επηρεάζει το 60 έως 80 τοις εκατό των γυναικών. Συνήθως αρχίζουν ως ένα ξαφνικό αίσθημα ζέστης στο πάνω μέρος του θώρακα και το πρόσωπο. Στη συνέχεια εξαπλώνεται σε όλο το σώμα και διαρκεί για δύο έως τέσσερα λεπτά. Μερικές γυναίκες ιδρώνουν κατά τη διάρκεια της έξαψης και αισθάνονται ρίγη, που ακολουθείται από τρέμουλο όταν τελειώνει η έξαψη. Κάποιες γυναίκες έχουν ένα αίσθημα άγχους και αίσθημα παλμών της καρδιάς κατά τη διάρκεια της έξαψης. Οι εξάψεις μπορεί να συμβαίνουν μία φορά ή δύο φορές κάθε ημέρα ή και πιο συχνά, μία φορά ανά ώρα κατά τη διάρκεια της ημέρας και της νύχτας.

Οι εξάψεις συνήθως ξεκινούν πολύ πριν από την τελευταία έμμηνο ρύση σας. Δεν είναι σαφές τι προκαλεί τις εξάψεις. Οι περισσότερες γυναίκες που έχουν εξάψεις, θα συνεχίσουν να τις έχουν για περίπου τέσσερα χρόνια (κατά μέσο όρο).

• Νυχτερινή εφίδρωση. Οι εξάψεις είναι πιο συχνές το βράδυ παρά την ημέρα. Όταν συμβαίνουν κατά τη διάρκεια του ύπνου ονομάζονται «νυχτερινές εφιδρώσεις». Οι νυχτερινές εφιδρώσεις προκαλούν έντονο ιδρώτα και μπορεί να σας ξυπνήσουν, είτε γιατί ζεσταίνεστε είτε γιατί κρυώνετε. Αυτό μπορεί να συμβεί μία ή περισσότερες φορές κάθε νύχτα. Το να ξυπνάτε συχνά δυσκολεύει έναν καλό βραδινό ύπνο. Σαν αποτέλεσμα ενός κακού ύπνου, πολλές γυναίκες θα αναπτύξουν άλλα προβλήματα, όπως η κόπωση, ευερεθιστότητα, δυσκολία στη συγκέντρωση, και οι εναλλαγές της διάθεσης.
• Τα προβλήματα ύπνου. Κατά τη διάρκεια της κλιμακτηρίου μερικές γυναίκες αρχίζουν να έχουν πρόβλημα να κοιμηθούν ή μένουν άυπνες, ακόμη και αν δεν έχουν νυχτερινές εφιδρώσεις. Τα προβλήματα ύπνου μπορεί να δημιουργήσουν κόπωση και νεύρα την επόμενη μέρα. Υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες για τα προβλήματα ύπνου.
• Κολπική ξηρότητα. Καθώς τα επίπεδα των οιστρογόνων στο σώμα μειώνονται πριν και κατά τη διάρκεια της εμμηνόπαυσης, οι ιστοί στο εσωτερικό του κόλπου και της ουρήθρας μπορεί να γίνουν λεπτοί και ξηροί. Αυτό μπορεί να προκαλέσει δυσφορία, κνησμό ή πόνο κατά τη διάρκεια του σεξ.
• Κατάθλιψη. Κατά τη διάρκεια της μετάβασης στην εμμηνόπαυση, πολλές γυναίκες μπορεί να αναπτύξουν προβλήματα με τη διάθεσή τους. Έτσι μπορεί να εμφανίσουν θλίψη, δυσκολία στη συγκέντρωση, αίσθημα αδιαφορίας στις συνηθισμένες δραστηριότητες, να κοιμούνται πάρα πολύ ή να έχουν προβλήματα αϋπνίας. Οι γυναίκες με προηγούμενο ιστορικό κατάθλιψης μπορεί να παρατηρήσουν μια υποτροπή κατά τη διάρκεια της κλιμακτηρίου. Εάν έχετε οποιαδήποτε συμπτώματα κατάθλιψης ή μελαγχολικής διάθεσης που παραμένει, μιλήστε με τον γιατρό σας. Υπάρχουν αποτελεσματικές θεραπείες.

Η Θεραπεία της Εμμηνόπαυσης

Δεν χρειάζονται θεραπεία όλες οι γυναίκες για τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης. Εάν τα συμπτώματα είναι ήπια, υπάρχουν πράγματα που μπορείτε να δοκιμάσετε μόνοι σας και θα μπορούσαν να βοηθήσουν

Για πιο σοβαρά ή ενοχλητικά συμπτώματα, υπάρχουν διαθέσιμες αποτελεσματικές θεραπευτικές επιλογές.

Ορμονική θεραπεία υποκατάστασης (ΟΘΥ). Τα οιστρογόνα είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία για τις εξάψεις. Αν και υπήρξαν ανησυχίες στο παρελθόν για την ασφάλεια της ορμονικής θεραπείας, για τις περισσότερες γυναίκες που είναι υγιείς και που αναζητούν βοήθεια με τα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, είναι ασφαλής, χαμηλού κινδύνου και αποτελεσματική. Γενικά χορηγείται για έως και πέντε έτη.

Δεν συνιστάται για γυναίκες που έχουν ιστορικό ή υψηλό κίνδυνο για ορισμένα ιατρικά προβλήματα όπως, καρκίνο του μαστού, καρδιακές παθήσεις, και εγκεφαλικό επεισόδιο.

Η ορμονική θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει ένα συνδυασμό οιστρογόνου και προγεστερόνης. Οι γυναίκες που δεν έχουν μήτρα (π.χ. μετά από μια υστερεκτομή) χρειάζονται μόνο οιστρογόνο.

Η ορμονική θεραπεία είναι διαθέσιμη σε μορφή χαπιού, αυτοκόλλητου στο δέρμα, σε μορφή τζελ, κρέμας ή σπρέι. Εκτός από την ανακούφιση των εξάψεων, η θεραπεία μπορεί να βοηθήσει και σε άλλα συμπτώματα της εμμηνόπαυσης, όπως η κολπική ξηρότητα, η κατάθλιψη, και άλλα προβλήματα διάθεσης. Ωστόσο, ορισμένες γυναίκες που έχουν σοβαρό πρόβλημα κατάθλιψης μπορεί να χρειάζονται θεραπεία με ένα αντικαταθλιπτικό φάρμακο

Αν δεν χρειάζεστε θεραπεία για τις εξάψεις αλλά έχετε προβλήματα με την κολπική ξηρότητα, τα οιστρογόνα σε κολπική μορφή μπορεί να βοηθήσουν. Είναι διαφορετικά από τα σκευάσματα οιστρογόνων που χρησιμοποιούνται για τη θεραπεία των εξάψεων, περιέχουν μια πολύ χαμηλότερη δόση ορμόνης και δεν χρειάζεται η λήψη προγεστερόνης.

Μη-ορμονική θεραπεία

Αν ενοχλείστε από τις εξάψεις, αλλά δεν μπορείτε να πάρετε ή θα προτιμούσε να αποφύγετε την ορμονική θεραπεία, υπάρχουν εναλλακτικές λύσεις. Αν και η ΟΘΥ είναι η πιο αποτελεσματική θεραπεία για τις εξάψεις, οι μη-ορμονικές εναλλακτικές λύσεις είναι μια καλή επιλογή για πολλές γυναίκες.

Πηγή: kalogeo.gr

Συντάκτης: Flowmagazine,

Influence:

Ο στόχος του flowmagazine.gr είναι να προβάλλει τις θετικές ιδέες, δράσεις και πληροφορίες από την Ελλάδα και τον κόσμο…