Τι κάνω αν δεν μου αρέσει το επάγγελμά μου;
Έχουν πει πως αν θες να μην δουλέψεις ποτέ στη ζωή σου, να κάνεις το χόμπι σου επάγγελμα. Όμως αυτό, δυστυχώς, δεν είναι πάντοτε εφικτό. Για την ακρίβεια, είναι, σπάνιο. Άλλοι είναι οι παράγοντες που καθορίζουν τελικά το επάγγελμα που “διαλέγουμε”. Έβαλα την λέξη σε εισαγωγικά επειδή συχνά το επάγγελμα είναι εκείνο που διαλέγει εμάς και όχι εμείς αυτό.
Μερικά παραδείγματα:
- Οι σπουδές μας εξαρτώνται από τους βαθμούς μας στις εισαγωγικές εξετάσεις, όπου η τύχη παίζει ρόλο. Όταν αποφοιτήσουμε, πάλι η τύχη θα αποφασίσει, σε σημαντικό βαθμό, για τις ευκαιρίες απασχόλησης που θα μας δοθούν.
- Αν ο πατέρας μας έχει μιαν επιχείρηση, είναι πολύ πιθανό να τον διαδεχτούμε, οπότε πάλι η τύχη επεμβαίνει αφού εμείς είμαστε αμέτοχοι στην επιλογή επαγγέλματος του πατέρα μας. Δεν είναι σπάνιο και το φαινόμενο όπου η επιλογή του επαγγέλματός μας είναι το αποτέλεσμα της πίεσης που δεχτήκαμε από τους γονείς μας.
- Κι αν ακόμη το επάγγελμα που ακολουθούμε ήταν αυτό που θέλαμε, ενδέχεται στην πορεία να ανακαλύψουμε ότι τα πράγματα δεν ήταν όπως τα φανταστήκαμε και μετανιώσαμε για την επιλογή μας.
Ανεξάρτητα από τις οικονομικές απολαβές και το κύρος ενός επαγγέλματος το ερώτημα είναι αν πράγματι μας ταιριάζει. Αφού όμως η τύχη βάζει το χεράκι της, όπως είδαμε προηγουμένως, η απάντηση στο ερώτημα αυτό δεν είναι πάντα θετική. Και τότε, τι κάνουμε; Η αλλαγή επαγγέλματος δεν είναι διόλου εύκολη υπόθεση για πολλούς και σοβαρούς λόγους. Επομένως, δεν έχουμε άλλη επιλογή από το να συμβιβαστούμε και να υποκύψουμε στη μοίρα μας. Αναπόφευκτα αυτό θα μας κάνει δυστυχισμένους. Ή μήπως όχι;
Η άσκηση ενός επαγγέλματος που δεν θεωρούμε ιδανικό μοιάζει με γάμο από προξενιό. Φυσικά, ούτε οι παντρεμένοι με προξενιό είναι κατά ανάγκην δυστυχισμένοι, ούτε οι παντρεμένοι από έρωτα είναι οπωσδήποτε ευτυχισμένοι. Σε τελική ανάλυση η ευτυχία ή η δυστυχία εξαρτάται κυρίως από εμάς τους ίδιους.
Τι μπορεί να κάνει κάποιος που δεν ασκεί το ιδανικό (πραγματικό ή κατά φαντασίαν) επάγγελμα, αλλά κάποιο άλλο; Πολλά. Ας τα δούμε με τη σειρά:
- Όπως έχουμε πει και στο άρθρο μας με τίτλο “Ψυχολογώντας τους άλλους: “Οι τρεις ανάγκες” η ανάγκη για Επιτεύγματα καλύπτεται σε μεγάλο βαθμό (για κάποιους αποκλειστικά) μέσα από το επάγγελμά μας. Φαντασθείτε την ψυχική ικανοποίηση του καπετάνιου που φέρνει το πλοίο σε ασφαλές λιμάνι, του τεχνίτη που καμαρώνει για το δημιούργημά του, του λογιστή που έκλεισε τον ισολογισμό, του χειρουργού που τελείωσε μια επιτυχημένη επέμβαση, του ζωγράφου μετά την τελευταία πινελιά στο έργο του, του αρτοποιού όταν ξεφουρνίζει τα λαχταριστά καρβέλια. Να ένας πολύ σημαντικός λόγος για να αγκαλιάσουμε και να αγαπήσουμε ή έστω να συμπαθήσουμε το επάγγελμά μας, δίνοντας βαρύτητα στα στοιχεία του που μας ταιριάζουν και υποβαθμίζοντας ή παραβλέποντας εκείνα που δεν μας ενθουσιάζουν. Άλλωστε, αυτό δεν κάνουμε συμβιώνοντας με τον / την σύντροφό μας;
- Αν θεωρείς το επάγγελμα σου ανιαρό, κάνε το εσύ ενδιαφέρον. “Πάντα υπάρχει ένας τρόπος να κάνεις κάτι καλύτερα. Βρες τον” μας παροτρύνει ο μεγάλος αμερικανός εφευρέτης Θωμάς Έντισον. Ενστερνίστηκα το αντίστοιχο “ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο” και προσπάθησα συνειδητά να το εφαρμόζω σε όλους τους τομείς δραστηριοτήτων μου και όχι μόνο στον επαγγελματικό.
- Μερακλή λέμε αυτόν που θέλει να φτιάχνει τα πάντα με γούστο και στην εντέλεια, ως την τελευταία λεπτομέρεια. Αν προσπαθήσεις λοιπόν να κάνεις την δουλειά σου με ζήλο και μεράκι, θα την αγαπήσεις. Αντίθετα, αν βαρυγκωμάς και καταριέσαι την τύχη για την δουλειά που σου έλαχε θα είσαι πάντα δυστυχισμένος.
- Στο άρθρο μας “Ποιος είναι ο σωστός επαγγελματίας;” είχαμε επισημάνει ότι “Επαγγελματίας είναι όποιος κάνει σωστά τη δουλειά του” αποκτώντας αυτοσεβασμό, τον σεβασμό των άλλων, ικανοποίηση από την εργασία (job satisfaction) και χρήματα. Σωστός επαγγελματίας μπορείς να γίνεις ασκώντας και ένα επάγγελμα που δεν σε ενθουσιάζει.
- Η έννοια της Διοίκησης Ολικής Ποιότητας (ΔΟΠ), αγγλιστί Total Quality Management, άρχισε να εφαρμόζεται στην Ιαπωνία από το 1949. Με δυο λόγια είναι η “μηδενική ανοχή σε σφάλματα” ή “Κανένα ελαττωματικό προϊόν”. Παραδείγματα:
α. Στον χώρο των τραπεζών, για την εκτέλεση εμβασμάτων, εθεωρείτο ανεκτό ένα ποσοστό σφαλμάτων που δεν ξεπερνούσε το 1/1.οοο. Εφαρμόζοντας όμως την ΔΟΠ η ανοχή γίνεται μηδενική, που σημαίνει ότι όλα τα εμβάσματα πρέπει να εκτελούνται χωρίς σφάλμα.
β. Tα γιαπωνέζικα ναυπηγεία, σε αντίθεση με αυτά άλλων χωρών, δεν επιτρέπουν στον πλοιοκτήτη να έχει τη δική του ομάδα μέσα στο ναυπηγείο για να ελέγχει την ορθή εκτέλεση των συμφωνημένων προδιαγραφών, προβάλλοντας την αναμφισβήτητη ποιότητα κατασκευής τους, πράγμα που γίνεται αποδεκτό από τους πλοιοκτήτες.
γ. Kaizen στα ιαπωνικά σημαίνει “συνεχής βελτίωση”, που εφαρμόζει η Toyota στην κατασκευή των αυτοκινήτων της, που θεωρούνται παγκοσμίως τα πλέον αξιόπιστα.
Συμπερασματικά, εφαρμόζοντας την ΔΟΠ, (περισσότερες πληροφορίες περί αυτής στο διαδίκτυο), ακόμη και στην πιο απλή εργασία, η δουλειά γίνεται άκρως ενδιαφέρουσα.
- “Το αγώγι ξυπνάει τον αγωγιάτη” λέει η παροιμία μας, πάει να πεί, η προσδοκία της αμοιβής, που μας παρέχει τα προς το ζην, παρακινεί το ενδιαφέρον μας για τη δουλειά και την κάνει πιο ενδιαφέρουσα.
- Υπάρχει μια μορφή εργασίας, την οποία αγαπά όποιος την κάνει, ενώ δεν εισπράττει καμία αμοιβή, τουλάχιστον υλική. Αναφέρομαι, φυσικά, στον εθελοντισμό. Η μεγάλη ψυχική ικανοποίηση που αντλείς από αυτόν αντισταθμίζει θαυμάσια ένα βαρετό επάγγελμα.
- Το χόμπι, δηλαδή η οποιαδήποτε ευχάριστη ενασχόληση εκτός εργασίας είναι κι αυτό ένα εξόχως αποτελεσματικό αντίδοτο και προσφέρει πολλές μικρές απολαύσεις στη ζωή. Ο πασίγνωστος συγγραφέας παιδικών βιβλίων Ευγένιος Τριβιζάς είναι καθηγητής εγκληματολογίας στην Αγγλία. Η ποικιλία των χόμπι είναι τόσο ευρεία, που, δεν μπορεί, κάποιο θα συγκινήσει και εσάς.
Στην περίπτωσή μου, το γράψιμο είναι ένα μόνο από τα πολλά χόμπι μου. (Σε περίπτωση που ενδιαφέρεστε τα άλλα είναι: μικρογλυπτική, ποίηση, κιθάρα, όπερα, θέατρο σκιών, συλλογή γραμματοσήμων, μαστορέματα, ζαχαροπλαστική, σύνθεση σταυρόλεξων, φωτογραφία, μέλος ρόταρι και λέσχης ανάγνωσης).
Η άντληση ικανοποίησης από την εργασία μας είναι πιο σημαντική και από το ύψος των απολαβών μας. Ας προσπαθήσουμε να την εντοπίσουμε όπου υπάρχει, να την δημιουργήσουμε αν δεν υπάρχει και σε κάθε περίπτωση να την μεγιστοποιήσουμε. Έτσι θα συνδυάσουμε “το τερπνόν μετά του ωφελίμου”.
