Τι γνωρίζετε για τη θρεπτική αξία των μανιταριών;

Συντάκτης: Ειρήνη Μαθιουδάκη, Διδάκτωρ Βιοχημείας - Συγγραφέας

Τα βρίσκουμε στη φύση, σε περιοχές με υγρασία και έντονη βλάστηση. Συνήθως βρίσκονται κρυμμένα στους αγρούς, ποικίλουν σε μέγεθος, σχήμα και χρώμα και μας αρέσει πολύ να τα χρησιμοποιούμε στην μαγειρική, δίνοντας στα πιάτα μας ιδιαίτερη γεύση και ποιότητα. Τα μανιτάρια, εκτός από ξεχωριστές συνταγές και νοστιμιά, μας προσφέρουν πολλά θρεπτικά στοιχεία που ενισχύουν την υγεία και προστατεύουν τον οργανισμό μας από ένα σωρό παθήσεις. Εσείς, πόσες από τις παρακάτω πολύτιμες ιδιότητες των μανιταριών γνωρίζετε;

Τα μανιτάρια στην κουζίνα μας

Οι συνταγές με μανιτάρια είναι ατελείωτες ενώ οι παραλλαγές αγαπημένων πιάτων με την προσθήκη αυτού του ξεχωριστού οργανισμού είναι αμέτρητες. Ως μανιτάρι ορίζεται το ορατό μέρος πολυκύτταρων μυκήτων με τη χαρακτηριστική ομβρελοειδή δομή. Στην πραγματικότητα, αυτό που βλέπουμε είναι το σώμα του μύκητα ενώ το κύριο μέρος του είναι υπόγειο και σχεδόν πάντα κρυφό.

Στον κόσμο υπάρχουν χιλιάδες διαφορετικές ποικιλίες μανιταριών. Κατά μέσο όρο ο αριθμός αγγίζει τις 38.000! Από αυτές, κάποιες είναι εδώδιμες ενώ κάποιες άλλες αρκετά τοξικές, προκαλώντας σοβαρές δηλητηριάσεις ακόμα και θάνατο. Ο κόσμος των μανιταριών αποτελεί μυστήριο για τους περισσότερους από εμάς, αφού είναι πολύ δύσκολο για κάποιον που δεν γνωρίζει, να ξεχωρίσει το βρώσιμο μανιτάρι από κάποιο δηλητηριώδες. Επιπλέον, τα διαφορετικά μεγέθη, σχήματα, χρώματα και σχέδια που διαθέτει ο εν λόγω οργανισμός τον κατατάσσουν για πολλούς, στην κατηγορία του ονειρικού και παραμυθένιου.

Στην Ελλάδα, βρίσκουμε εύκολα στις αγορές αρκετές ποικιλίες εδώδιμων μανιταριών, οι περισσότερες από τις οποίες είναι καλλιεργήσιμες, ενώ σπανιότερα άγρια μανιτάρια τα οποία συνήθως βρίσκονται σε αποξηραμένη μορφή. Οι πιο διαδεδομένες ποικιλίες που μπορούμε να βρούμε στο τραπέζι μας είναι: τα λευκά μανιτάρια (Agaricus bisporus), τα πλευρώτους (Pleurotus ostreatus ή pleurotus erynjii), τα Portobello, η τρούφα, το κέρας της Αμάλθιας κ.α.

Θρεπτική αξία των μανιταριών

Ως τροφή τα μανιτάρια εκτός από υπέροχη γεύση, διαθέτουν και σπουδαία βιολογική αξία. Αποτελούν εξαιρετική πηγή πρωτεϊνών υψηλής ποιότητας, ενώ παράλληλα είναι απαλλαγμένα από λιπαρά οξέα, νάτριο και χοληστερίνη. Επιπλέον, ο μύκητας αυτός μας προσφέρει πληθώρα φυτικών ινών, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία όπως σίδηρο, ψευδάργυρο, κάλια, χαλκό και σελήνιο.

Οι ευεργετικές ιδιότητες των μανιταριών

Η συγκεκριμένη τροφή αποτελεί κυριολεκτικά έναν διατροφικό θησαυρό, αφού μας προσφέρει πολλά δώρα ευεργετικά για την καλή υγεία του οργανισμού μας:

Μειώνουν τη χοληστερίνη: Εξαιτίας των φυτικών ινών και κάποιων ειδικών ενζύμων που περιέχουν, τα μανιτάρια βοηθούν στην μείωση της χοληστερόλης. Επιπλέον, η υψηλή περιεκτικότητά τους σε άπαχη πρωτεΐνη, καταστρέφει την «κακή» χοληστερίνη, αφού γίνει η πέψη της τροφής.

Συμβάλουν στη ρύθμιση του σακχάρου: Τα μανιτάρια περιέχουν ινσουλίνη και δραστικά ένζυμα, τα οποία μπορούν να μειώσουν τη συγκέντρωση γλυκόζης που λαμβάνεται από τις τροφές. Επιπλέον, ορισμένα μανιτάρια διαθέτουν ουσίες που δρουν ως φυσικά αντιβιοτικά, καταπολεμώντας λοιμώξεις των άκρων οι οποίες συνήθως προκαλούνται από σακχαρώδη διαβήτη.

Ενίσχυση το ανοσοποιητικού: Όπως αναφέρθηκε παραπάνω, τα μανιτάρια περιέχουν μικρές ποσότητες φυσικών αντιβιοτικών, όπως η πενικιλίνη. Αυτή τους η ιδιότητα, σε συνδυασμό με τις βιταμίνες Α, C και τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β, ενισχύουν το ανοσοποιητικό σύστημα, προστατεύοντάς μας από λοιμώξεις και ασθένειες. Επιπλέον, η εργοθειονίνη που διαθέτουν, είναι ένα ισχυρό αντιοξειδωτικό που καταπολεμά τις επιθετικές ελεύθερες ρίζες. Τέλος, τα μανιτάρια είναι πλούσια σε χαλκό, ένα μέταλλο με έντονη αντιβακτηριακή δράση.

Ασβέστιο, σίδηρος και σελήνιο: Τα μανιτάρια είναι μία εξαιρετική πηγή αυτών των τριών πολύ σπουδαίων μετάλλων, χαρίζοντάς μας έτσι γερά οστά, νύχια και μαλλιά (ασβέστιο και σελήνιο) και προστατεύοντας τον οργανισμό μας από σιδηροπενική αναιμία. Ακόμη, η περιεκτικότητά του σε σελήνιο, αναστέλλει τη δημιουργία των καρκινικών κυττάρων, χαρίζοντας έτσι στα μανιτάρια και αντικαρκινική δράση.

Ο κίνδυνος των μανιταριών

Πράγματι τα μανιτάρια αποτελούν μία πολύ θρεπτική και φαρμακευτική τροφή, που μπορεί κάλλιστα να συνδυαστεί με πολλά αγαπημένα μας φαγητά, αποδεικνύοντας έτσι πόσο εύκολη είναι στο μαγείρεμα. Όμως πρέπει πάντοτε να συλλέγουμε μόνο τα μανιτάρια για τα οποία είμαστε απόλυτα σίγουροι πως είναι εδώδιμα. Ακριβώς επειδή ο οργανισμός αυτός είναι απρόβλεπτος, είναι απαραίτητο να γνωρίζουμε την ταυτότητά του πριν το καταναλώσουμε, επειδή πάντα υπάρχει ο κίνδυνος αυτό να είναι δηλητηριώδες ή τοξικό. Έτσι λοιπόν, η παραμικρή αμφιβολία αποτελεί αυτόματα και λόγο απόρριψής του από τη διατροφή μας.

Συντάκτης: Ειρήνη Μαθιουδάκη, Διδάκτωρ Βιοχημείας - Συγγραφέας

Influence:

Η Ειρήνη Μαθιουδάκη γεννήθηκε το 1992 στο Ηράκλειο Κρήτης. Αποφοίτησε από το τμήμα Χημείας Πανεπιστημίου Κρήτης το 2014…