Μια σειρά από αλλαγές συντελούνται στο σώμα μας κατά τη διάρκεια του ταξιδιού με αεροπλάνο. Και μόνο το γεγονός ότι …
Τι προκαλούν στον οργανισμό τα αεροπορικά ταξίδια;
Κατά τη διάρκεια αεροπορικών ταξιδιών και δη μεγάλης διάρκειας επηρεάζονται διάφορα μέρη του ανθρώπινου σώματος.
Υπάρχει συγκεκριμένος λόγος που όταν κατεβαίνει κάποιος από το αεροπλάνο μετά από μια μεγάλη σε διάρκεια πτήση δεν αισθάνεται 100% καλά. Πέρα από τη ζάλη και το τζετ λαγκ, το να περνάει ο επιβάτης ώρες σε μια μικρή καμπίνα στα 35.000 πόδια, πιθανότατα χωρίς πολύ χώρο, μπορεί να επιβαρύνει το σώμα με πολλούς τρόπους.
Το να κάθεται κάποιος για οκτώ ή περισσότερες ώρες μπορεί να έχει σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία, από τους μύες και τις αρθρώσεις μέχρι την καρδιά και το αναπνευστικό σύστημα, εξηγεί στον στον Independent η γενική γιατρός Δρ. Τζιλ Τζένκινς.
Συγκεκριμένα, οι επιπτώσεις ξεκινούν από την καρδιά. Οι πτήσεις μεγάλων αποστάσεων μπορούν να επηρεάσουν την αναπνοή προκαλώντας δύσπνοια και μερικές φορές δυσφορία στο στήθος. Οι άνθρωποι που κινδυνεύουν περισσότερο από καρδιακά προβλήματα στο αεροπλάνο είναι εκείνοι που έχουν ήδη καρδιαγγειακή νόσο, επισημαίνει η Τζένκινς. Αν κάποιος αντιμετωπίζει από πρόβλημα στην καρδιά, καλό είναι να συμβουλεύεται τον αρμόδιο γιατρό του αν μπορεί να ταξιδέψει. Πιθανόν, να χρειάζεται η λήψη ειδικών φαρμάκων.
Επιπλέον, η αφυδάτωση, η μεταβαλλόμενη πίεση του αέρα στην καμπίνα και η χαμηλή συγκέντρωση οξυγόνου (η πίεση στα σύγχρονα αεροσκάφη αντιστοιχεί σε υψόμετρο 1.800 – 2.400 μέτρων, η κατανάλωση οξυγόνου είναι μικρότερη) μπορούν να έχουν καταλυτικό ρόλο στο πως νιώθει κάποιος. Συν τοις άλλοις, επηρεάζονται οι κινήσεις του θώρακα, αφού κάποιος είναι καθισμένος σε περιορισμένο χώρο. Έτσι, δεν αναπνέει βαθιά και το αυξημένο στρες από την πτήση μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο καρδιακών προβλημάτων.
Οι θρόμβοι και η φλεβική θρόμβωση (DVT) αποτελούν ιδιαίτερο κίνδυνο και για όσους δεν πάσχουν από καρδιακή νόσο για τους ίδιους λόγους. Η Δρ. Τζέκινς τονίζει ότι οι θρόμβοι μπορεί να εμφανιστούν ως και ένα μήνα μετά την πτήση. Είναι ιδιαίτερα σημαντικό να είναι κάποιος σε εγρήγορση για συμπτώματα όπως πρησμένα πόδια, ιδίως στη γάμπα, και δυσκολίες στην αναπνοή, καθώς οι θρόμβοι μπορεί να εμφανιστούν και στους πνεύμονες.
Γι’ αυτό το λόγο, είναι καλό να είναι κάποιος καλά ενυδατωμένος και να μην καταναλώνει αλκοόλ κατά τη διάρκεια της πτήσης. Επίσης, η κίνηση όσο το δυνατόν περισσότερη είναι ζητούμενη κατά τη διάρκεια του ταξιδιού.
Εκτός των άλλων, η αλλαγή στην υγρασία μπορεί επίσης να προκαλέσει χάος στο στομάχι σας. Για την ακρίβεια, οι καμπίνες των αεροπλάνων έχουν χαμηλά επίπεδα υγρασίας, τα οποία μπορεί να προκαλέσουν αφυδάτωση και να οδηγήσουν σε πεπτικά προβλήματα, όπως δυσκοιλιότητα και δυσφορία», επισημαίνει ο Δρ. Σάιμον Τέομπαλντς. Ακόμη, η αλλαγή στην πίεση της καμπίνας μπορεί να προκαλέσει διαστολή των αερίων στο στομάχι οδηγώντας έτσι σε φούσκωμα ή δυσφορία. Η παρατεταμένη ακινησία κατά τη διάρκεια μακρινών πτήσεων μπορεί να συμβάλει στην υποτονική πέψη και τη δυσκοιλιότητα.
Επιπλέον, οι διαταραχές στον κιρκάδιο ρυθμό (το ρολόι του σώματος) από τη διέλευση πολλών χρονικών ζωνών μπορεί να επηρεάσουν και το πεπτικό σας σύστημα οδηγώντας σε ακανόνιστες κινήσεις του εντέρου και αλλαγές στην όρεξη. Αυτές οι αλλαγές στη ζώνη ώρας διαταράσσουν το πρόγραμμα των γευμάτων οδηγώντας ενδεχομένως σε δυσπεψία ή δυσφορία στο στομάχι.
Ο Δρ. Τέομπαλντς συνιστά να παραμένει ο επιβάτης ενυδατωμένος και να επιλέγει ελαφριά γεύματα, ενώ παράλληλα να κινείται πολύ στην καμπίνα.
Όμως, η λειτουργία του εγκεφάλου δε μένει ανεπηρέαστη, καθώς το σώμα προσπαθεί να προσαρμοστεί στις διαφορετικές ζώνες ώρας. Το τζετ λαγκ μπορεί να προκαλέσει χάος στον οργανισμό. Συγκεκριμένα, οι αλλαγές στο πρόγραμμα ύπνου που προκαλούνται από τις διαφορές στις ζώνες ώρας μπορούν να επηρεάσουν την ποιότητα και την ποσότητα του ύπνου, γεγονός που μπορεί να έχει αντίκτυπο στις γνωστικές λειτουργίες και τη διάθεση, εξηγεί ο Τέομπαλντς. Ακόμη, τα χαμηλά επίπεδα υγρασίας μπορούν επίσης να οδηγήσουν σε πονοκεφάλους, ζαλάδες και γνωστικές διαταραχές και τα χαμηλότερα επίπεδα οξυγόνου σε μια καμπίνα αεροπλάνου μπορεί επίσης να επηρεάσουν τις γνωστικές επιδόσεις, με αποτέλεσμα συμπτώματα όπως η λήθη και η δυσκολία συγκέντρωσης.
Τέλος, ο θόρυβος, ο περιορισμένος χώρος και ο συνωστισμός μπορούν επίσης να συμβάλουν στο άγχος
και τη δυσφορία, κάτι που μπορεί να επηρεάσει τις γνωστικές επιδόσεις. Στις περισσότερες περιπτώσεις, τα πράγματα αυτά είναι συνήθως προσωρινά και αναστρέψιμα. Όμως, τα άτομα με προϋπάρχουσες καταστάσεις ή ευπάθειες μπορεί να βιώσουν πιο έντονες επιπτώσεις. Γι’ αυτό είναι ζωτικής σημασίας η διατήρηση ενός ισορροπημένου και υγιούς πρόγραμμα ύπνου και η ενυδάτωση.
Ιδιαίτερη σημασία έχει η ενυδάτωση και για τα μάτια, τη μύτη και το στόμα. Όλες αυτές οι περιοχές μπορεί να γίνουν πολύ ξηρές σε μια πτήση μεγάλων αποστάσεων λόγω των αλλαγών στην πίεση της καμπίνας, το υψόμετρο και την ποιότητα του αέρα. Η Δρ. Τζέκινς εξηγεί ότι ο αέρας που κυκλοφορεί μέσα σε ένα αεροσκάφος είναι πολύ ξηρός και η αφυδάτωση από τη μη επαρκή κατανάλωση υγρών μπορεί πραγματικά να επιδεινώσει την ξηρότητα των ματιών, της μύτης και του στόματος. Ο πόνος στα ιγμόρεια είναι συνηθισμένος στις πτήσεις μεγάλων αποστάσεων, ιδίως αν προϋπάρχει ήδη κρυολόγημα ή άλλο πρόβλημα με το αναπνευστικό σύστημα, το οποίο επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο τα ιγμόρεια και οι ρινικές δίοδοι μπορούν να εξισορροπήσουν τις πιέσεις μετά την αλλαγή της πίεσης της καμπίνας. Συνεπώς, προκαλείται πόνος στα μάτια, το μέτωπο και τα ζυγωματικά, ιδίως κατά την κάθοδο. Τυχόν μακροχρόνια προβλήματα των ιγμορείων θα πρέπει να αντιμετωπίζονται πριν από την πτήση, αλλά το μάσημα τσίχλας, η κατανάλωση νερού ή το χασμουρητό πριν από την απογείωση και την προσγείωση, μπορεί να βοηθήσει.
Η χαμηλή υγρασία μπορεί να αυξήσει την εξάτμιση των δακρύων και να επιδεινώσει τα συμπτώματα ξηροφθαλμίας, όπως πόνος, κόκκινα μάτια, θολότητα, κνησμός και δακρύρροια. Λόγω των ξηρών συνθηκών στην καμπίνα του αεροπλάνου, το στόμα μπορεί επίσης να στεγνώσει πολύ γρήγορα προκαλώντας ανάπτυξη βακτηρίων στη γλώσσα σας και κακή αναπνοή. Έτσι, το μάσημα τσίχλας συμβάλλει στην τόνωση της παραγωγής σάλιου και στην ανακούφιση από την ξηροστομία, ενώ απαραίτητη είναι και η καλή ενυδάτωση.
Ταυτόχρονα, τα χαμηλά επίπεδα υγρασίας μπορούν να καταστήσουν το δέρμα ξηρό και σφιχτό. Αυτό μπορεί να οδηγήσει σε ξεφλούδισμα και να επιδεινώσει δερματικές παθήσεις όπως το έκζεμα ή η ψωρίαση. Ο Δρ. Τέομπαλντς εξηγεί ότι οι πόροι του δέρματος μπορούν να φράζουν λόγω του ανακυκλοφορούμενου αέρα που είναι ξηρός και αποπνικτικός. Αυτό μπορεί να είναι ιδιαίτερα προβληματικό για όσους έχουν δέρμα με προδιάθεση εμφάνισης ακμής. Επίσης, το να κάθεται κάποιος για μεγάλα χρονικά διαστήματα μπορεί να μειώσει την κυκλοφορία του αίματος οδηγώντας σε πρήξιμο γύρω από τα μάτια, μαύρους κύκλους και γενικά στην κουρασμένη όψη.
Επίσης, σε μεγαλύτερα υψόμετρα η έκθεση στις υπεριώδεις ακτίνες αυξάνεται. Παρόλο που τα παράθυρα των αεροπλάνων εμποδίζουν τις περισσότερες ακτίνες UVB, οι ακτίνες UVA μπορούν ακόμα να διεισδύσουν προκαλώντας δυνητικά βλάβη στο δέρμα με την πάροδο του χρόνου. Για να αντιμετωπιστούν όλα αυτά είναι απαραίτητη η ενυδάτωση του δέρματος, η αποφυγή του βαρύ μακιγιάζ, και η χρήση ενός ποιοτικού αντηλιακού.
Τέλος, οι μύες μπορούν να γίνουν δύσκαμπτοι λόγω της παρατεταμένης ακινησίας. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα ο επιβάτης να γίνεται δυσκίνητος, αφού η πλάτη και οι αρθρώσεις αντιμετωπίζουν δυσκολίες. Έχει ιδιαίτερη βαρύτητα η κίνηση κατά τη διάρκεια της πτήσης και η κινητοποίηση του σώματος μετά την προσγείωση όσο το δυνατόν ταχύτερα.
