Τι κάνει τόσο μοναδικό το μελισσοκέρι;

Συντάκτης: Ελένη Δερμιτζάκη, Χημικός, MSc

To μελισσοκέρι είναι το υλικό με το οποίο δομεί το σπίτι της η μέλισσα και είναι απόλυτα χρήσιμο και θεραπευτικό για τον άνθρωπο. Για να συνθέσει 1 κιλό κεριού η μέλισσα, χρησιμοποιεί 20 κιλά μελιού κάτι που καθιστά το μελισσοκέρι μοναδικό!

Η μέλισσα είναι από τα σπουδαιότερα όντα του πλανήτη καθώς ένα πολύ μεγάλο ποσοστό επικονίασης των φυτών, των λουλουδιών της φύσης πραγματοποιείται από εκείνη.

Πετώντας από το ένα φυτό σε άλλο, μεταφέρει τη γύρη μεταξύ των ανθών ενώ συλλέγει το απαραίτητο νέκταρ που χρειάζεται. Αυτό πλέον βρίσκεται στο στομάχι της, όπου και υφίσταται ζύμωση από τα παρόντα ένζυμα, οπότε τοποθετεί το προϊόν στην κηρήθρα και με την κίνηση των φτερών της βοηθάει την εξάτμιση ώστε να παραμείνει το παχύρευστο πια μέλι, το οποίο μπορεί να αποθηκευτεί στην σφραγισμένη κηρήθρα για πάρα πολλά χρόνια.

Έτσι, η μέλισσα μετά τον άνθρωπο είναι το μόνο έμβιο όν που έχει την ικανότητα να παρασκευάσει τροφή μεταποιώντας την συλλεγόμενη πρώτη ύλη. Επιπλέον, δομεί το σπίτι της από υλικό που η ίδια μαζεύει, δηλαδή το απόλυτα χρήσιμο και θεραπευτικό για εμάς μελισσοκέρι.

Για να συνθέσει 1 κιλό κεριού η μέλισσα, χρησιμοποιεί 20 κιλά μελιού, κάτι που καθιστά το μελισσοκέρι μοναδικό!

Πώς παράγεται το κερί της μέλισσας;

Το κερί (bee wax) εκκρίνεται από την εργάτρια και νεαρή μέλισσα με στόχο να παρασκευάσει την κηρήθρα της. Από τους αδένες της γεμίζει το κάθε κελί με μέλι και γύρη ενώ στο τέλος, το σφραγίζει με κερί που συνθέτει στο στομάχι της.

Το αρχικά παραγόμενο κερί έχει λευκό χρώμα και μέσω της επεξεργασίας από τη μέλισσα με προσθήκη πρόπολης και γύρης, το χρώμα μετατρέπεται σε κίτρινο. Είναι η πιο καθαρή και θρεπτική μορφή του μελισσοκεριού.

Για να φτιάξουν κάθε εξαγωνικό κελί ή αλλιώς κυψελίδα, οι μέλισσες δομούν κατακόρυφα με σοφία, ακρίβεια και ομοιομορφία τη σταθερή αυτή γεωμετρική κατασκευή με τη λιγότερη δυνατή ποσότητα ύλης.

Για να ληφθεί το κερί από τις κυψελίδες ακολουθείται μία διαδικασία ώστε να παραμείνουν οι κυψέλες άθικτες και ειδικά οι περιοχές που υπάρχουν οι νέες μέλισσες. Για την ακρίβεια συλλέγεται μαζί με το μέλι μέσω σύντηξης.

ti-kanei-toso-monadiko-to-melissokeri

Ποιες είναι οι ιδιαίτερες ιδιότητες του κεριού της μέλισσας;

Είναι προϊόν εξολοκλήρου φυσικής προέλευσης και διαθέτει ελαφριά μυρωδιά μελιού. Αποτελεί μίγμα λιπαρών ενώσεων με πολύπλοκη σύσταση, είναι βρώσιμο και είναι εγκεκριμένο για χρήση σε τρόφιμα στις πιο πολλές χώρες με τον κωδικό E901.

Δεν αλλοιώνεται, που σημαίνει ότι δεν οξειδώνεται όπως συμβαίνει με τις υπόλοιπες λιπαρές ουσίες και τα φυσικά έλαια, όμως δε χάνει την υγρασία του με την παρέλευση του χρόνου.

ΦΥΣΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ

Στα φυσικά χαρακτηριστικά του μελισσοκεριού συγκαταλέγονται το χρώμα του που αρχικά είναι λευκό όπως προαναφέρθηκε κι έπειτα γίνεται κιτρινωπό λόγω της περιεχόμενης γύρης και πρόπολης, η έντονη σκληρότητά του, καθώς και το σημείο τήξης (62-64°C), η θερμοκρασία στην οποία αρχίζει να λιώνει το κερί και ανάφλεξης (204,4°C).

Είναι ένα είδος κεριού αρωματικό από τη φύση του και σκληρό σε θερμοκρασία δωματίου, αδιάλυτο σε οξέα και νερό κάτι που εμποδίζει την πέψη από το ανθρώπινο στομάχι. Εν αντιθέσει διαλύεται σε λιπαρά οξέα με παράλληλη χρήση θέρμανσης ή σε άλλους οργανικούς διαλύτες όπως η αιθυλική αλκοόλη.

ΩΦΕΛΙΜΕΣ ΙΔΙΟΤΗΤΕΣ

Παρουσιάζει αντισηπτικές, επουλωτικές, αναπλαστικές, μαλακτικές και αντιφλεγμονώδεις ιδιότητες, καθώς παράλληλα προσφέρει ελαστικότητα στην επιδερμίδα.

Την ίδια στιγμή να αναφέρουμε πως το κερί της μέλισσας βρίσκει εφαρμογή σε μεγάλο αριθμό πρακτικών όπως τη στεγανοποίηση, το γυάλισμα επιφανειών, την παρασκευή κεριών προς καύση, την προσθήκη σε καλλυντικά σκευάσματα ή ακόμα και στον καλλιτεχνικό κλάδο της ζωγραφικής.

Όσον αφορά τα κεριά καύσης από 100% μελισσοκέρι αξίζει να αναφερθεί το γεγονός ότι έχουν μεγάλο χρόνο καύσης δημιουργώντας μία καθαρή, εξαγνισμένη ατμόσφαιρα αφού διαθέτει μοναδική ενεργειακή συχνότητα. Αυτό σημαίνει ότι κατά τη διάρκεια της καύσης του, εκλύει αρνητικά ιόντα τα οποία εξουδετερώνουν τα θετικά ιόντα της ατμόσφαιρας απαλλάσσοντάς την από στάσιμη ενέργεια και τυχόν βλαβερές αιωρούμενες ουσίες του χώρου.

Είναι απόλυτα απαλλαγμένο από τοξικές ουσίες, δηλαδή πρόσθετα αρώματα, χρωστικές κλπ, άρα θεωρείται δικαίως η πιο ασφαλής και υγιεινή επιλογή για τους λάτρεις των κεριών καύσης, σε σχέση βέβαια με τα κεριά διαφορετικής προέλευσης που εκλύουν πολύ βλαβερές ουσίες κατά την καύση και τις οποίες εισπνέουν οι παρευρισκόμενοι στο χώρο.

Δυνατό παράδειγμα αποτελεί το κερί παραφίνης που είναι υποπροϊόν πετρελαίου, οπότε είναι μη ασφαλές έτσι κι αλλιώς πέρα από οποιαδήποτε προσθήκη ή επεξεργασία. Το ίδιο συμβαίνει και με φυτικά κεριά που είναι επιβαρυμένα με ουσίες.

Πάντως, ο καταναλωτής που αγαπάει την καύση κεριών θα ήταν δόκιμο να επιλέγει 100% κερί μέλισσας, γιατί η πλειοψηφία ‘’μελισσοκεριών’’ της αγοράς περιέχει έστω 50% περίπου ποσοστό κεριού μέλισσας και η υπόλοιπη ποσότητα καλύπτεται από άλλο είδος κεριού, πράγμα που είναι επιτρεπτό εφόσον με εκείνο το ποσοστό δε χάνονται οι ιδιότητες του κεριού μέλισσας. Αναιρούνται όμως με την παρουσία της τόσης επιβλαβούς τοξικότητας…

Συντάκτης: Ελένη Δερμιτζάκη, Χημικός, MSc

Influence:

Είμαι η Ελένη και έχω γεννηθεί στο Ηράκλειο Κρήτης. Έχω σπουδάσει Χημεία στο Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων…