Ταμπέλες ή Ισορροπημένα παιδιά;

Οι ταμπέλες όπως «καλό παιδί» ή «κακό παιδί» είναι οι χαρακτηρισμοί που λέμε χωρίς να σκεφτόμαστε. Ωστόσο, αυτές οι απλές φράσεις μπορούν να έχουν βαθιά επίδραση στην ψυχολογική ανάπτυξη και την αυτοεκτίμηση των παιδιών μας.

Οι ταμπέλες μπορεί να προέρχονται συχνά από τους γονείς, αλλά και από τον περίγυρο, δηλαδή τους εκπαιδευτικούς ή το φιλικό περιβάλλον. Στο παρόν άρθρο, δεν θα κριθούν οι προθέσεις των ατόμων απέναντι στα παιδιά, αλλά η επίδραση που έχουν αυτοί πάνω τους. Είναι αρκετά βαθύτερο και πολύπλοκο το ζήτημα των αιτιών που οδηγούν τα άτομα, στο να «κρεμάνε ταμπέλες» στα παιδιά, είτε είναι δικά τους, είτε των φίλων τους. Αναλύοντας όμως την επίδραση που έχει στην ανάπτυξη της προσωπικότητας και στην ψυχολογία των παιδιών, μπορούμε να δούμε πόσο αντιπαιδαγωγικό είναι το να χαρακτηρίζουμε τα παιδιά.

Η αυτοεκτίμηση των παιδιών χτίζεται μέσα από τις εμπειρίες και τις αντιδράσεις που λαμβάνουν από το περιβάλλον τους. Έτσι λοιπόν, τα παιδιά ακούν ότι είναι «καλά» ή «κακά», η αυτοεκτίμησή τους διαμορφώνεται με βάσει αυτών των χαρακτηρισμών και όχι των πραγματικών τους ικανοτήτων ή συναισθημάτων.  Τα παιδιά νιώθουν ότι πρέπει να ακολουθήσουν αυτές τις ταμπέλες. Αν θεωρούνται «κακά», συνήθως νιώθουν ότι δεν μπορούν να διορθωθούν. Αν θεωρούνται «καλά», ίσως και να πιέζονται προκειμένου να διατηρήσουν αυτή την εικόνα, φοβούμενα την αποτυχία. Ακόμη, τα παιδιά κρατούν μέσα τους, εσωτερικεύουν τις ταμπέλες αυτές, με αποτέλεσμα συχνά, να νιώθουν άγχος για το αν θα ανταποκριθούν στις προσδοκίες των γονέων τους. Τα ίδια αρχίζουν να βλέπουν τον εαυτό τους, μέσα από το πρίσμα αυτών των χαρακτηρισμών και επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο συνδιαλέγονται με τους άλλους και το κοινωνικό σύνολο γενικότερα.

Πως μπορούμε να ξεφύγουμε από την παγίδα της ταμπέλας;

Για να ξεφύγουμε λοιπόν από αυτόν τον παρωχημένο και απλοϊκό τρόπο επικοινωνίας με τα παιδιά και να καταφέρουμε να αποκτήσουμε καλύτερους τρόπους επικοινωνίας, πρέπει να εστιάσουμε σε πιο διακριτικές μεθόδους, που έχουν ως σημείο εστίασης, τη συμπεριφορά των παιδιών. Αναλογιστείτε πριν μιλήσετε και με ψυχραιμία συζητήστε τη συμπεριφορά του παιδιού, την εκάστοτε στιγμή που συμβαίνει. Για παράδειγμα, αντί να λέτε «είσαι κακό παιδί», πείτε «η συμπεριφορά σου αυτή τη στιγμή δεν είναι αποδεκτή». Με αυτόν τον τρόπο, εστιάζετε στη συμπεριφορά και δεν στιγματίζετε με χαρακτηρισμούς το παιδί συνολικά.

Δείτε επίσης: Οι γονείς που μεγαλώνουν ψυχικά υγιή παιδιά, δεν τους είπαν ποτέ αυτές τις φράσεις

Extra tips:

• Δημιουργήστε ένα περιβάλλον, στο οποίο το παιδί νιώθει αποδοχή και ασφάλεια, χωρίς να φοβάται την κριτική ή τους χαρακτηρισμούς.
• Τονώστε τη θετική συμπεριφορά με λέξεις που στοχεύουν στην προσπάθεια και τη μάθηση, όχι στην προσωπικότητα του παιδιού.
•  Συζητήστε ανοιχτά με το παιδί σας, για το πώς τα συναισθήματα και οι συμπεριφορές είναι κάτι το φυσιολογικό και πως όλοι μας έχουμε τη δυνατότητα να αλλάζουμε και να βελτιωνόμαστε.

Κάντε το πρώτο βήμα της αλλαγής και δεν θα χάσετε! Μόνο θετικά αποτελέσματα θα φέρει αυτή η αλλαγή!

Συντάκτης: Ελένη Τουνακάκη,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.