Τα βιολογικά ψάρια
Εκτός από αγαπημένη γευστικά τροφή, το ψάρι χαρακτηρίζεται από την υψηλή διατροφική αξία του. Αν και δεν βρίσκεται συχνά, λόγω υψηλής τιμής, στο μέσο ελληνικό τραπέζι, το ψάρι παραμένει από τις πιο χαρακτηριστικές τροφές του τόπου μας. Με περιορισμένες πλέον τις ποσότητες στις ανοιχτές θάλασσες, η τεχνολογία μας επιτρέπει να το καταναλώνουμε όσο το δυνατό πλησιέστερα στην αγνή του μορφή. Στην Ελλάδα δραστηριοποιούνται τα λίγα τελευταία χρόνια ιχθυοκαλλιέργειες που εκτρέφουν βιολογικά ψάρια (κυρίως τσιπούρες και λαβράκια).
Οι μονάδες αυτές είναι οι «Ιχθυοκαλλιέργειες Κεφαλληνίας», το «Γαλαξίδι Θαλάσσιες Καλλιέργειες» και οι «Ελληνικές Ιχθυοκαλλιέργειες Α.Β.Ε.Ε.». Το flowmagazine.gr μιλάει με τον κ. Θανάση Φρέντζο, ιχθυολόγο και διευθυντή των Ιχθυοτροφείων Κεφαλονιάς και τον κ. Παναγιώτη Χλαπάνα, υπεύθυνο βιολογικών καλλιεργειών της εταιρείας «Γαλαξίδι Θαλάσσιες Καλλιέργειες» για τα πλεονεκτήματα και τις μεθόδους βιολογικής ιχθυοκαλλιέργειας.
Τα βιολογικά ψάρια παρουσιάζουν αρκετές διαφορές στην παραγωγή τους σε σχέση με τις συμβατικές ιχθυοκαλλιέργειες. Συγκεκριμένα, «Έχουν τριπλή διαφορά», υποστηρίζει ο κ. Φρέντζος. Αυτή η τριπλή διαφορά παρατηρείται στην τροφή των ψαριών, στο χώρο που εκτρέφονται και στη χρήση χημικών. Αναλυτικά, τα βιολογικά ψάρια τρέφονται με 100% πιστοποιημένα βιολογική τροφή. Συνήθως το μεγαλύτερο μέρος της ιχθυοτροφής, αποτελείται από ιχθυάλευρα, που προέρχονται από προϊόντα τα οποία απομένουν από την αλιεία. Η τροφή αυτή περιέχει υδατάνθρακες, κυρίως από μηδική (τριφύλλι), βιταμίνες, κάποια ανόργανα συστατικά, ανόργανα άλατα και ουσίες που βοηθούν στην τελική μορφή της τροφής.
Σε ότι αφορά το χώρο που εκτρέφονται και διαμένουν τα ψάρια, αυτός πρέπει να πληροί συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Αρχικά, το νερό οφείλει να είναι άριστης ποιότητας, χωρίς την παρουσία χημικών ή άλλων ουσιών. Σε δεύτερη φάση, η πυκνότητα των ψαριών στο νερό να είναι μικρή. Ο κ. Χλαπάνας, τονίζει στο flowmagazine.gr: «Η νομοθετημένη περιεκτικότητα δεν ξεπερνά τα 15 κιλά/κυβ.μέτρο νερού. Εμείς προσπαθούμε να μην ξεπερνάμε τα 10 κιλά».
Από την πλευρά των χημικών, είναι γενικά απαγορευμένα για τις βιολογικές ιχθυοκαλλιέργειες. Τα αντιβιοτικά δεν επιτρέπονται, σε αντίθεση με τους εμβολιασμούς (με «εμβάπτιση» ή «λουτρό») για ενδημικές ασθένειες, που μπορεί να υπάρχουν σε κάθε χώρα. «Τα δίχτυα για τη συλλογή τους, είναι άβαφα, χωρίς το παραμικρό ίχνος υφαλοχρώματος», υποστηρίζουν και οι δύο βιολογικοί ιχθυοκαλλιεργητές.
Σε ότι αφορά την ποιότητα των βιολογικών ψαριών ως τροφή, οι απόψεις των δύο αντρών συμπίπτουν για άλλη μια φορά. Στη θρεπτική τους αξία, σύμφωνα με την ανάλυση λιπαρών και πρωτεϊνών, δεν παρουσιάζεται η παραμικρή διαφορά σε σχέση με τα συμβατικά ψάρια. Αντίθετα γευστικά, τα αποφορτισμένα από γενετικά τροποποιημένες ουσίες ψάρια, είναι σαφώς νοστιμότερα από τα συμβατικά.
Στη χώρα μας όταν πρωτοξεκίνησαν τα βήματα για τα βιολογικά ψάρια (2006-2007), δεν υπήρχε νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που να πιστοποιεί την αξιοπιστία τους. Όπως μας ενημερώνει ο κ. Χλαπάνας, «Το 2007 δεν ήταν σε ισχύ ο Ευρωπαϊκός Κανονισμός, που ισχύει τώρα, όμως κινηθήκαμε στα πρώτα μας βήματα σύμφωνα με τον κανονισμό της Naturland». Πρόκειται για ελεγκτικό οργανισμό της Ελβετίας, αρκετά αυστηρό για πιστοποίηση βιολογικών προϊόντων. Αντίθετα πλέον όλες οι μονάδες βιολογικής ιχθυοκαλλιέργειας στη χώρα μας φέρουν πιστοποίηση από τον Ευρωπαϊκό Κανονισμό. Ο κ. Χλαπάνας δεν παραλείπει να αναφερθεί στην ανοδική πορεία που σημειώνουν τα βιολογικά ψάρια χρόνο με το χρόνο συγκριτικά με άλλα βιολογικά προϊόντα.
Σε ότι αφορά την τελική τιμή για τον καταναλωτή, όπως σε όλα τα βιολογικά προϊόντα, έτσι και στα βιολογικά ψάρια, υπάρχει διαφορά. Η διαφορά αυτή ωστόσο, δεν είναι σταθερή καθώς υπάρχουν αυξομειώσεις στις τιμές του εμπορίου. Κατά μέσο όρο η διαφορά συμβατικών και βιολογικών ψαριών κυμαίνεται στο 40%.
Ο κ. Φρέντζος παροτρύνει τον κόσμο να στραφεί στα βιολογικά προϊόντα και λέει χαρακτηριστικά στο flowmagazine.gr: «Δεν ξέρω αν μπορούμε όλοι να στραφούμε στα βιολογικά προϊόντα. Όμως αν κάνουμε λίγα βήματα πίσω στην παράδοση, θα πλησιάσουμε το οικολογικό/βιολογικό. Έχουμε πολλά να διδαχθούμε από το παρελθόν». Η παραγωγή ποσοτικά και ποιοτικά μάλιστα οφείλουμε να τονίσουμε πως είναι αρκετά καλή και χωρίς χημικά φάρμακα.
Από την πλευρά του ο Παναγιώτης Χλαπάνας υποστηρίζει πως ο κόσμος πρέπει να εμπιστευθεί οτιδήποτε είναι πιο κοντά στο πραγματικό και το φυσικό και προσθέτει: «Οι βιολογικές ιχυθοκαλλιέργειες είναι αρκετά δαπανηρές και δεν αφήνουν κέρδος. Για το λόγο αυτό προσπαθούμε για το καλύτερο δυνατό για την ποιότητα».
