Τα ΒΙΠΕΡ, μια χρυσή σελίδα των ελληνικών εκδόσεων

Η ιστορία των ΒΙΠΕΡ είναι συνυφασμένη με την ιστορία των ελληνικών εκδόσεων της οποίας αποτελούν μια χρυσή σελίδα, καθώς έφεραν το ’70, στα σπίτια όλων, σπουδαία αναγνώσματα.

Στα παλαιοβιβλιοπωλεία του κέντρου σήμερα βρίσκεις μεταχειρισμένα ΒΙΠΕΡ προς 2-3 ευρώ. Είναι και σήμερα φθηνά, όπως ήταν κι όταν κυκλοφόρησαν το ’70. Απλές εκδόσεις σπουδαίων συγγραφέων. Κι έτσι μπήκαν σε όλα τα σπίτια μεγάλα λογοτεχνικά έργα, προς 14 δραχμές έκαστο. 

Κυριακή πρωί στο κέντρο με αναμνήσεις

Είναι μια απ’ αυτές τις Κυριακές που αναβιώνω την παλιά συνήθεια της πρωινής βόλτας στο κέντρο της Αθήνας. Απ’ το Ζάππειο και τον Εθνικό κήπο προς το πάνω μέρος της Πλάκας και κάτω από την Ακρόπολη. Περπατάω την Δ. Αρεοπαγίτου μ’ έναν καφέ στο χέρι και φτάνω μέχρι το Θησείο. Εκεί, έξω απ’ τον σταθμό του ηλεκτρικού, στέκομαι λιγάκι. Και θυμάμαι.

Θυμάμαι εμένα μικρό με τον πατέρα μου και εκατοντάδες κόσμου να χαζεύουμε τα κατορθώματα του Σαμψών. Να του αφήνουμε μερικές δραχμές για τον «κόπο» του και με τις υπόλοιπες να αγοράζουμε δυο κουλούρια. Να περπατάμε μέχρι το Μοναστηράκι μέσω της Ηφαίστου και των μικρομάγαζών της. Εγώ με μάτια έκθαμβα να χαζεύω και να ζηλεύω ό,τι λογής νέο παιχνίδι προσπερνούσαμε κι ο πατέρας μου τα εργαλεία, παλιά κασετόφωνα, αντίκες και δίσκους, βινύλια.

Στην Κυριακάτικη αγορά έβρισκες τα πάντα και φθηνά

Γενικά έβρισκες και βρίσκεις φθηνά και χρήσιμα αντικείμενα στην κυριακάτικη αγορά. Φθηνά όπως ένα μεταχειρισμένο βιβλίο σήμερα. Και τότε υπήρχαν φθηνά βιβλία, αλλά όχι στην αγορά. Στα περίπτερα. Την δεκαετία του ’70. Μια εποχή δικτατορίας, έπειτα από πολέμους κι εμφυλίους. Τότε, το να αγοράσεις καινούργιο βιβλίο το έλεγες και πολυτέλεια. Για την πλειοψηφία της μεσαίας τάξης ήταν μια εποχή που προτεραιότητα είχαν οι ανάγκες της οικογένειας κι όχι το διάβασμα. Μέχρι που έγινε η εκδοτική επανάσταση, το καλοκαίρι του ’70.

Η εκδοτική επανάσταση με τα ΒΙΠΕΡ

Ήταν τότε που ο Πάπυρος κυκλοφόρησε το πρώτο ΒΙΠΕΡ και μάλιστα με το νόμπελ της χρονιάς εκείνης. Ήταν μια φθηνή έκδοση, μόλις 14 δρχ., τυπωμένο σε απλό χαρτί με μαλακό εξώφυλλο και μέγεθος τσέπης. Ήταν μια έκδοση για όλους, οικονομική και με σπουδαίο περιεχόμενο. Και φυσικά έπιασε. Κάθε βδομάδα κυκλοφορούσαν τέτοια μικρά βιβλία, μεγάλου περιεχομένου. Σπουδαίων συγγραφέων ξένων κι Ελλήνων.

Αυτό που συνέβη ήταν συναρπαστικό. Η στριμωγμένη νεολαία- και όχι μόνο- της εποχής διψούσε για νέες ιδέες και μπορούσε πλέον να έχει πρόσβαση σε όποιο  νέο βιβλίο κυκλοφορούσε, χωρίς μεγάλο κόστος. Άλλωστε το περιεχόμενο είναι αυτό που μετράει στο βιβλίο κι όχι το εξώφυλλο. Τον πρώτο κιόλας χρόνο είχαν πουληθεί πάνω από έξι εκατομμύρια αντίτυπα ΒΙΠΕΡ.

Με την μεταπολίτευση τα ΒΙΠΕΡ έμειναν στα ράφια

Βέβαια, με την Μεταπολίτευση η οικονομία επανήλθε σε φυσιολογικά επίπεδα κι ο στριμωγμένος λαός στράφηκε σε πιο ποιοτικές εκδόσεις. Οι εκδόσεις Πάπυρος, προκειμένου να μην πέσουν οι πωλήσεις, στράφηκαν στην αστυνομική λογοτεχνία  και στα ρομάντζα. Κάτι που πίστευαν πως ο κόσμος δεν θα έδινε και πολλά για να αποκτήσει. Και δεν έπεσαν έξω, για άλλη μια φορά. Πείτε μου ένα σπίτι που δεν έχει ακόμα και σήμερα έστω κι ένα ΒΙΠΕΡ ή ΒΙΠΕΡ ΝΟΡΑ σε κάποιο ράφι.

Σήμερα που είναι Κυριακή, εγώ βολτάρω στα παλαιοβιβλιοπωλεία του ιστορικού κέντρου ψάχνοντας για κάποιο μεταχειρισμένο ή και συλλεκτικό προς δύο-τρία ευρώ. Πάντα θα θυμάμαι και πάντα θα ψάχνω. Είναι άξια σεβασμού αυτά τα βιβλιαράκια. Αυτά που σημάδεψαν μια μεταβατική γενιά δυσκολιών και εξελίξεων. Πολιτικών και τεχνολογικών. Αυτά τα ΒΙΠΕΡ (ΒΙβλία ΠΕριπτέρο

Συντάκτης: Νίκος Σέρβος,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.