Τα αλλεργιογόνα τρόφιμα που πρέπει να προσέχετε

Σχεδόν όλοι οι άνθρωποι πάσχουν από κάποιο είδος αλλεργίας. Οι περισσότεροι όμως δεν το γνωρίζουν, επειδή δεν έχει τύχει να την εκδηλώσουν. Παρόλα αυτά οι αλλεργίες μπορεί να γίνουν πολύ επικίνδυνες και συνίσταται προσοχή.

Η αλλεργία μπορεί να οφείλεται σε τροφές, φάρμακα, καλλυντικά, χρώματα, απορρυπαντικά, τσιμπήματα εντόμων, γύρη, σκόνη, μούχλα, γρασίδι, σάλιο ζώων, τρίχες ζώων, φτερά ζώων κ.α. Σε κάθε περίπτωση καλό θα είναι να φέρουμε μαζί μας μια ένεση αδρεναλίνης. Και αν δεν τη χρειαζόμαστε εμείς ή κάποιο συγγενικό μας πρόσωπο, μπορεί ένας πεζός, ένας θαμώνας ή κάποιο παιδί να εκδηλώσει αλλεργική αντίδραση και να τη χρειάζεται. Σε αυτές τις περιπτώσεις και τα δευτερόλεπτα μετράνε, γι’ αυτό ας έχουμε όλοι μας μια ενδομυϊκή ένεση αδρεναλίνης στην τσάντα μας ή στο αυτοκίνητό μας. Όταν την αγοράσουμε ο γιατρός ή φαρμακοποιός θα μας εκπαιδεύσει στη σωστή χρήση της συσκευής και μπορεί βέβαια να έχει κάποιο κόστος αλλά πραγματικά σώζει ζωές.

Στο συγκεκριμένο άρθρο θα μιλήσουμε για τις αλλεργίες που προκαλούνται από τρόφιμα. Ένα άτομο μπορεί να εκδηλώσει αλλεργία σε οποιαδήποτε τρόφιμα ή συνδυασμούς τροφίμων, παρόλο αυτά υπάρχουν ορισμένα τρόφιμα τα οποία είναι τα πιο κοινά αλλεργιογόνα.

1. Αγελαδινό Γάλα

Η αλλεργία στο αγελαδινό γάλα συναντάται κυρίως στα βρέφη και στα παιδιά. Εάν γίνει διάγνωση μιας τέτοιας αλλεργίας θα πρέπει να αποφύγετε όχι μόνο το συγκεκριμένο γάλα αλλά και όλα τα προϊόντα που παράγονται από αυτό ή το εμπεριέχουν, όπως τυρί, βούτυρο, μαργαρίνη, σκόνη γάλακτος, γιαούρτι, κρέμες, παγωτό, γλυκά, μπισκότα κ.α. Κάποιοι άνθρωποι που έχουν αυτή την αλλεργία ενδεχομένως να είναι ευαίσθητοι και στην πρωτεΐνη του κατσικίσιου και πρόβιου γάλακτος.

Σ’ αυτό το σημείο να τονιστεί ότι δεν θα πρέπει να συγχέεται η δυσανεξία με την αλλεργία. Η δυσανεξία στη γαλακτόζη προκαλείται όταν το σώμα δεν αφομοιώνει τη λακτόζη που βρίσκεται στα γαλακτοκομικά προϊόντα και τα συμπτώματα είναι φούσκωμα, κοιλιακό άλγος, κράμπες. Από την άλλη, η αλλεργία στο γάλα είναι η αντίδραση του ανοσοποιητικού συστήματος στις πρωτεΐνες του γάλακτος και η αλλεργία μπορεί να είναι απειλητική για τη ζωή. Τα συμπτώματα είναι εμετός, δυσκολία αναπνοής, κνίδωση, πρήξιμο, αναφυλαξία κ.α.

2. Αυγά

Και αυτή η αλλεργία είναι πιο συνηθισμένη στα βρέφη και στα παιδιά. Όταν υπάρχει αλλεργία στο αυγό θα πρέπει να αποφεύγεται ο κρόκος, το ασπράδι, αυγό σε σκόνη, υποκατάστατα του αυγού αλλά και τα προϊόντα που μπορεί να το εμπεριέχουν όπως μαρέγκα, μαγιονέζα, ζυμαρικά, γλυκά, παγωτά κ.α. Καλό θα είναι να διαβάζονται οι ετικέτες των μεταποιημένων και συσκευασμένων προϊόντων για παν ενδεχόμενο. Επίσης, υπάρχει η πιθανότητα κάποιο άτομο να είναι αλλεργικό μόνο στον κρόκο ή μόνο στο ασπράδι. Αυτό μπορεί να συμβεί γιατί οι πρωτεΐνες των κρόκων και ασπραδιών διαφέρουν. Ωστόσο, η αλλεργία στα ασπράδια έχει αποδειχθεί ότι είναι πιο συχνή.

3. Ξηροί Καρποί

Η αλλεργία στους ξηρούς καρπούς είναι η πιο σοβαρή και επικίνδυνη μορφή αλλεργίας. Παραδείγματα αποτελούν τα καρύδια, φιστίκια, φουντούκια, κάσιους, αμύγδαλα, κουκουνάρι κ.ά. Φυσικά πρέπει να αποφεύγονται όλα τα προϊόντα που παράγονται από αυτά αλλά και τα προϊόντα που τα εμπεριέχουν. Για παράδειγμα φιστικοβούτυρο, φιστικέλαιο, νιφάδες ξηρών καρπών, γάλα αμυγδάλου, γλυκά με καρπούς όπως καρυδόπιτες, κανταΐφι, παγωτό φιστίκι, πραλίνα φουντουκιού κ.ά. Επειδή τα ίχνη φιστικιών και άλλων ξηρών καρπών βρίσκονται πραγματικά σε πολλά συσκευασμένα τρόφιμα, είναι σημαντικό να διαβάζετε πάντα τις ετικέτες.

Τα άτομα που έχουν παρουσιάσει αλλεργία σ’ ένα είδος ξηρού καρπού για παράδειγμα καρύδια ή φιστίκια, είναι πάρα πολύ πιθανό να παρουσιάσουν κάποια στιγμή αλλεργία και σ’ άλλα είδη ξηρών καρπών. Γι’ αυτό συνίσταται στα άτομα αυτά να μην καταναλώνουν γενικά ξηρούς καρπούς διότι η αλλεργία αυτή μπορεί να παρουσιάσει σοβαρή αντίδραση (αλλεργικό σοκ).

4. Σόγια

Η σόγια αποτελεί ένα τρόφιμο εναλλακτικό του αγελαδινού γάλακτος. Η αλλεργία στη σόγια είναι αρκετά συχνή και συνήθως ξεκινάει από την βρεφική ηλικία, ενώ κάποιοι την εμφανίζουν και στην εφηβεία Πολλά προϊόντα μπορούν να μεταφέρουν σόγια, όπως ενεργειακές μπάρες υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνες, βρεφικές φόρμουλες, κονσέρβες αρτοσκευάσματα κ.ά. Όπως πάντα, ο έλεγχος της ετικέτας είναι ο καλύτερος τρόπος δράσης που μπορείτε να λάβετε.

5. Ψάρια & Θαλασσινά

Όσο αναφορά τα ψάρια πρόκειται για μια συχνή αλλεργία. Στα παιδιά είναι η τρίτη πιο κοινή αλλεργία στα τρόφιμα, μετά το αγελαδινό γάλα και το αυγό, ωστόσο ένα μεγάλο ποσοστό που είναι αλλεργικοί στα ψάρια έχουν δηλώσει ότι τα πρώτα συμπτώματα εκδηλώθηκαν σε μεγαλύτερη ηλικία. Επιπλέον, τα ψάρια και τα οστρακοειδή δεν φέρουν τις ίδιες πρωτεΐνες δηλαδή οι άνθρωποι που είναι αλλεργικοί στα οστρακοειδή μπορεί να μην είναι αλλεργικοί και στα ψάρια και αντίστροφα.

Στα θαλασσινά εντάσσονται τα οστρακοειδή και τα μαλάκια όπως οι γαρίδες, καραβίδες, αστακοί, στρείδια, μύδια, καλαμάρια, χταπόδια κ.ά. Η αλλεργία στα οστρακοειδή εμφανίζεται συχνότερα σε ενήλικες και μπορεί να είναι αρκετά σοβαρή. Ακόμη και οι ατμοί που εκπέμπονται από το μαγείρεμα τους μπορούν να προκαλέσουν αντίδραση.

6. Όσπρια

Τα όσπρια περιλαμβάνουν τα φασόλια, ρεβίθια, μαυρομάτικα, φακές, μπιζέλια, φάβα, κουκιά. Παρόλο που έχουν υψηλή θρεπτική αξία έχουν υψηλή συχνότητα αλλεργικών αντιδράσεων. Οι πρωτεΐνες που σχετίζονται με την αλλεργία στα όσπρια ανήκουν κυρίως στην οικογένεια των πρωτεϊνών αποθήκευσης σπόρων (λευκωματίνες, σφαιρίνες, προλαμίνες) και διατηρούν την αλλεργιογόνο δράση τους μετά τη θέρμανση. Γενικά, η φάβα και τα κουκιά είναι τοξικά για όσους είναι αλλεργικοί.

7. Φρούτα & Λαχανικά

Οι αλλεργικές αντιδράσεις στα φρούτα σχετίζονται, συνήθως, με το σύνδρομο στοματικής αλλεργίας (OAS). Είναι επίσης γνωστή ως τροφική αλλεργία στη γύρη. Το ανοσοποιητικό σύστημα αναγνωρίζει την ομοιότητα μεταξύ γύρης και των πρωτεϊνών στα ωμά φρούτα, λαχανικά και ξηρούς καρπούς. Αυτή η αναγνώριση προκαλεί αλλεργική αντίδραση σε μερικούς ανθρώπους. Εδώ ανήκουν διάφορες κατηγορίες για παράδειγμα μήλο, βερίκοκο, κεράσι, ακτινίδιο, φράουλες, μούρα, ροδάκινο, αχλάδι, δαμάσκηνο, πορτοκάλι, μπανάνα, πεπόνι.

Υπάρχουν αρκετοί που είναι αλλεργικοί στο λάτεξ και αντιδρούν σε φρούτα και κυρίως στο αβοκάντο, την μπανάνα και το ακτινίδιο. Ενώ μπορεί επίσης να υποφέρουν από έναν πρόσφατα αναγνωρισμένο τύπο αλλεργίας σε φυτικές πρωτεΐνες που ονομάζεται αλλεργία πρωτεΐνης μεταφοράς λιπιδίων (LTP). Αυτές οι καταστάσεις έχουν τη δυνατότητα να προκαλέσουν σοβαρότερα συμπτώματα και υπάρχει κίνδυνος αναφυλαξίας.

Όσο αναφορά τα λαχανικά τα πιο αλλεργιογόνα είναι τα σπαράγγια, γογγύλια, πιπεριές, λάχανο, μαρούλι, καρότο, κολοκυθάκια, ντομάτες, μελιτζάνες κ.ά. Ξεχωριστή αναφορά θα πρέπει να γίνει στο σέλινο διότι έχει παρατηρηθεί ότι σχετίζεται με αλλεργία στη γύρη και μπορεί να έχει από ήπιες αντιδράσεις έως πολύ σοβαρές.

8. Σιτάρι & Σπόροι

Η αλλεργία στο σιτάρι είναι μια αλλεργική αντίδραση σε μία από τις πρωτεΐνες που βρίσκονται στο σιτάρι. Τείνει να επηρεάζει περισσότερο τα παιδιά και έρευνες έδειξαν ότι πολλά παιδιά απαλλάσσονται από αυτήν την αλλεργία όσο μεγαλώνουν. Σε περίπτωση τέτοιας αλλεργίας αποφεύγεται το λευκό αλεύρι, ψωμί, ζυμαρικά, δημητριακά. Η αλλεργία στα δημητριακά είναι αρκετά συνήθης, το κύριο αλλεργιογόνο συστατικό φαίνεται πως είναι ένας αναστολέας της α-αμυλάσης, πρωτεΐνη που ίσως είναι υπεύθυνη για την εκδήλωση άσθματος. Εδώ εντάσσονται δημητριακά που περιέχουν γλουτένη, δηλαδή: σιτάρι, σίκαλη, κριθάρι, βρώμη. Σ’ ότι αφορά τους σπόρους, τα τελευταία χρόνια έχει αυξηθεί η αλλεργία στο σουσάμι. Η αλλεργία στο σουσάμι φαίνεται να επηρεάζει όλες τις ηλικίες, πράγμα που σημαίνει ότι αυτή η τροφική αλλεργία δεν ξεπερνά συνήθως.

Συντάκτης: Μαρία Μάμαλη,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.