Με ποια κριτήρια θέτουμε τους στόχους μας; Τι θα κερδίσουμε αν υπερβούμε τα σημερινά εμπόδια; Ποιες είναι οι κύριες αιτίας …
Τα 7 χαρακτηριστικά του «καλού βιβλίου»!
Πόσες φορές στέκεσαι μπροστά από τη βιβλιοθήκη προσπαθώντας να αποφασίσεις ποιο θα είναι το επόμενο βιβλίο που θα διαβάσεις; Και πώς μπορείς να γνωρίζεις από πριν αν θα σου αρέσει ή όχι; Ποια χαρακτηριστικά πρέπει να έχει ένα βιβλίο για να θεωρείται καλό ή αξιόλογο βιβλίο;
Ο όρος «καλό βιβλίο» για τον καθένα από εμάς σημαίνει και κάτι διαφορετικό…! Θα μου πεις για αυτό υπάρχουν οι κριτικές βιβλίων. Και πάλι όμως! Οι κριτικές δίνουν μεν μια καλή εικόνα του αν σε ενδιαφέρει η υπόθεση του βιβλίου, ώστε να το επιλέξεις. Αλλά το «ταξίδι» αυτό καθαυτό, η προσωπική σου αναγνωστική εμπειρία είναι που θα σου δείξει αν, κλείνοντας την τελευταία σελίδα, θα μπει στα αγαπημένα, στα «χάσιμο χρόνου» ή κάπου ενδιάμεσα.
Και τί ακριβώς εννοούμε με τον όρο «καλό βιβλίο» τελικά; Προφανώς και είναι υποκειμενικός ο όρος. Όλα θέμα γούστου είναι. Για αυτό άλλωστε και υπάρχει τόσο τεράστια ποικιλία στο θέμα διάβασμα. Το ίδιο βιβλίο μπορεί κάποιος να το βρει τέλειο, κάποιος άλλος μέτριο και κάποιος άλλος κακό.
Δεν μιλάμε μόνο για το θέμα γούστου όσον αφορά την κατηγορία του βιβλίου (λογοτεχνικό, ποίηση, αυτοβελτίωσης κ.λπ.). Ο καθένας από εμάς όταν ακούει τον όρο «καλό βιβλίο», σκέφτεται και κάτι διαφορετικό.
Θεωρώ ότι θα συμφωνούσαμε όλοι αν λέγαμε ότι το καλό βιβλίο εξαρτάται από πολλούς παράγοντες και έχει ποικίλα χαρακτηριστικά που συνδυάζονται με πολλούς τρόπους. Σίγουρα κι εσείς όταν διαβάζετε κάποια βιβλία, τα κατατάσσετε στα «καλύτερα που έχετε διαβάσει», κάποια στα «περνάει η ώρα» και άλλα στα «έχασα το χρόνο μου».
Πόσο «κακό» πρέπει να είναι ένα βιβλίο για να πούμε ότι ανήκει στα κάτω του μετρίου; Αντίστοιχα, πόσο «καλό» πρέπει να είναι ένα βιβλίο για να ανήκει στην κατηγορία του αξιόλογου;
Προσωπικά, πιστεύω ότι αυτό εξαρτάται κυρίως από τις αναγνωστικές εμπειρίες που έχει ο καθένας μας. Πχ. βιβλία που διάβασα πριν 1, 5, 10, 15 χρόνια τα είχα κατατάξει στα αγαπημένα για τους δικούς μου λόγους. Για το μήνυμα του βιβλίου ή γιατί με βοήθησε σε μια δύσκολη περίοδο. Λογικό… αφού στα 15 μου δεν είχα ακόμη πολλές αναγνωστικές εμπειρίες. Σήμερα όμως, έχοντας διαβάσει πολλά περισσότερα βιβλία, κάποια από αυτά έχουν ανέβει ή – σπανιότερα – κατέβει στην κατάταξη της δικής μου top λίστας.
Όσο πιο πολύ διαβάζουμε τόσο πιο «απαιτητικοί» γινόμαστε στο επόμενο βιβλίο. Με την έννοια ότι αναζητούμε συνήθως να διαβάσουμε κάτι διαφορετικό ή πρωτότυπο όταν έχουμε χορτάσει την ‘ίδια’ ιστορία.
Παρόλα αυτά, πιστεύω πως υπάρχουν κάποια κοινά χαρακτηριστικά που ορίζουν με κάποιο τρόπο αυτό που λέμε «καλό βιβλίο». Τώρα το πως και πόσα από αυτά τα χαρακτηριστικά συνδυάζονται για να φτιάξουν το καλό βιβλίο, προφανώς, εξαρτάται από τον καθένα προσωπικά.
«Καλό βιβλίο» είναι αυτό που…
…περνάει ένα ή περισσότερα σημαντικά μηνύματα (ρατσισμός, στερεότυπα) και προ(σ)καλεί συναισθήματα στον αναγνώστη (κατανόηση, συμπόνοια).
…απολαμβάνεις να διαβάζεις ξανά και ξανά και κάθε φορά οι χαρακτήρες φαίνονται ακόμα πιο «ζωντανοί». Αυτό το βιβλίο που κάθε φορά που το διαβάζεις γίνεται όλο και καλύτερο. Όπως το «Όταν σκοτώνουν τα κοτσύφια» της Harper Lee.
…σου έμεινε η υπόθεση. Είτε γιατί σου θυμίζει κάτι που άκουσες ή έζησες προσωπικά είτε γιατί είναι πρωτότυπη ιστορία είτε είναι βασισμένη σε αληθινά ή ιστορικά γεγονότα.
…σε άγγιξε τόσο που ενθουσιάζεσαι όποτε σου δίνεται η ευκαιρία να το συζητήσεις. Και το κάνεις με τις ώρες. Ακόμα κι αν διαφωνείς.
…σε βοήθησε και σε ‘ξεκόλλησε’ σε κάποια δύσκολη ή περίεργη φάση της ζωής σου. Όταν αναζητάμε λύσεις για κάποιο δικό μας θέμα, ψάχνουμε παντού…!
…σε ενέπνευσε να αλλάξεις την ζωή σου. Η δύναμη που έχουν οι λέξεις όταν συνδυάζονται με ένα μοναδικό τρόπο είναι τεράστια.
…σε προβλημάτισε, σε συγκλόνισε, σε μάγεψε, σε ταξίδεψε. Είναι αυτό το βιβλίο που σου έρχεται πρώτο στο μυαλό όταν σε ρωτάνε να προτείνεις «ένα καλό βιβλίο». Είναι αυτό που σου έδωσε μια διαφορετική προοπτική του συνανθρώπου, ακόμα και του κόσμου ολόκληρου. Αυτό δεν είναι άλλωστε και το νόημα του διαβάσματος; Τα βιβλία που επιλέγουμε μας επιτρέπουν κάθε φορά να κάνουμε κι ένα διαφορετικό «ταξίδι». Ανάλογα τα γούστα μας, αλλά και τα κέφια μας, αναζητούμε κάτι δραματικό, ιστορικό, αισιόδοξο, ψυχολογικό, αστυνομικό κοκ.
Συμπέρασμα
Προφανώς, αντικειμενικός ορισμός για το καλό βιβλίο δεν υπάρχει. Κι αυτό είναι που κάνει το βιβλίο ακόμα πιο ενδιαφέρον. «Καλό βιβλίο» είναι αυτό που σε διδάσκει κάθε φορά και κάτι καινούριο. Σε διδάσκει να παρατηρείς καλύτερα τον άνθρωπο που στέκεται μπροστά σου στο σπίτι, στον δρόμο, στη δουλειά, στις διακοπές αλλά και στον καθρέφτη σου…! Ξεχωριστά και ταυτόχρονα όλους μαζί!
Εσύ με ποιο από τα παραπάνω χαρακτηριστικά συμφωνείς ή διαφωνείς; Ποιος είναι ο δικός σου ορισμός για το «καλό βιβλίο»;