Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας: Η γνώση χρόνια δεν μετρά!
Μόρφωση χωρίς όριο ηλικίας και προϋποθέσεις προσφέρουν τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας (ΣΔΕ) σε όλη την Ελλάδα! Άνθρωποι που διέκοψαν απότομα το Γυμνάσιο… γίνονται ξανά μαθητές, αποδεικνύοντας ότι: «Ποτέ δεν είναι αργά για γνώση». Με δωρεάν φοίτηση και εντελώς πρωτοποριακή λειτουργία, τα ΣΔΕ βοηθούν ενήλικες να πάρουν το απολυτήριο. Οι διευθυντές και εκπαιδευτικοί του ΣΔΕ Πειραιά και Κορυδαλλού, Κωνσταντίνος Αναγνωστόπουλος και Μαρία Καγιαβή αντίστοιχα, και η 53χρονη μαθήτρια Αναστασία Χρυσοστομίδου μιλούν στο flowmagazine.gr για τη σημαντικότητα του σχολείου στην κοινωνία…
Μια «δεύτερη ευκαιρία»… στην μόρφωση
Πάνω από 17.000 μαθητές ανεξαρτήτως ηλικίας έχουν περάσει από τα θρανία των 58 Σχολείων Δεύτερης Ευκαιρίας! Από το 2000 και το πρώτο ΣΔΕ στο Περιστέρι, άνθρωποι που έχουν κλείσει τα 18 έτη ηλικίας, παρακολουθούν απογευματινά μαθήματα 25 ωρών από τη Δευτέρα μέχρι και την Παρασκευή. Από τη Θεσσαλονίκη και την Αθήνα μέχρι τα Χανιά και την Αίγινα, τα ΣΔΕ προσφέρουν δυο χρόνια φοίτησης και πτυχίο γυμνασίου, ώστε να μπορεί κάποιος προχωρήσει στο ενιαίο Λύκειο ή το πανεπιστήμιο.
Πρόκειται για μια αληθινή «δεύτερη ευκαιρία» που λέει «ναι» στην εξάλειψη του κοινωνικού αποκλεισμού και δίνει «τροφή» για σκέψη. Τα ΣΔΕ αποτελούν ένα πρόγραμμα της Ε.Ε. και του Ινστιτούτου νεολαίας και δια βίου μάθησης, με το 75% των πόρων να προέρχεται από την Ε.Ε. και το 25% από εθνικούς πόρους.
Εντελώς διαφορετικό από το «κλασσικό» Γυμνάσιο
Στα ΣΔΕ δεν υπάρχουν βιβλία… οι καθηγητές δίνουν φυλλάδια στον κάθε μαθητή ανάλογα με τις γνώσεις και τις ελλείψεις του! Σκοπός τους είναι να μην εστιάζουν μόνο στην αγορά εργασίας αλλά στη ξεχωριστή προσωπικότητα του κάθε μαθητή. Έτσι, τα μαθήματα ξεφεύγουν από την έννοια του συμβατικού σχολείου. Όπως αναφέρει ο Αναγνωστόπουλος Κωνσταντίνος, διευθυντής του ΣΔΝ Πειραιά, στο flowmagazine.gr: «Εδώ κανένας δεν λέει: «Εγώ απλά θέλω να τελειώσω το μάθημά μου». Δεν στηριζόμαστε στην απομνημόνευση, αλλά στο βίωμα. Άλλωστε, λόγω της έλλειψης χρόνου, δεν βάζουμε έξτρα δουλειά για το σπίτι».
Τα βασικά μαθήματα στα ΣΔΕ είναι: Αγγλικά, Κοινωνική Εκπαίδευση, Περιβαλλοντική Εκπαίδευση, Πληροφορική, Φυσικές Επιστήμες, Πολιτισμική-Αισθητική Αγωγή, Συμβουλευτική Σταδιοδρομίας, Εργαστήρια-διαθεματικά projects. Όμως, η πρωτοτυπία δεν σταματά εδώ, αφού παρέχονται και υπηρεσίες συμβούλων και ψυχολόγων. «Οι ψυχολόγοι βοηθούν πολύ την κατάσταση, αλλά και εμάς. Σκεφτείτε ότι πολλοί σκέφτονται: “Είμαι 35-40 και πάω σχολείο;”. Μετά από λίγο καιρό καταλαβαίνουν ότι το σχολείο έχει την ευκαιρία να κερδίσει ξανά τους μαθητές του… και όχι το αντίθετο!» μας λέει ο έμπειρος εκπαιδευτικός.
Τα μαθήματα γίνονται συνήθως 16.30 με 21.00, ενώ σχεδόν κάθε Παρασκευή, οι μαθητές επισκέπτονται θέατρα, μουσεία αλλά και σινεμά. Βέβαια, υπάρχει όριο στις απουσίες (130 απουσίες), αν και υπάρχει δυνατότητα αναπλήρωσης ωρών μέσα από εργασίες ή μια 6μηνη παράταση. Όπως αναφέρει η διευθύντρια του ΣΔΕ Κορυδαλλού Μαρία Καγιαβή στο flowmagazine.gr: «Προσπαθούμε όσο μπορούμε να «ανοίγουμε» τους ορίζοντες του σχολείου. Ευτυχώς, οι φορείς κάνουν καλύτερες τιμές στις εκδρομές μας ή προσφέρουν δωρεάν είσοδο σε θέατρα ή μουσεία. Παλιά μας είχε επισκεφτεί ακόμα και η Άλκη Ζέη!».
Τάξεις με εντελώς διαφορετικούς μαθητές…
Το ΣΔΕ Πειραιά, σύμφωνα με τον διευθυντή του, διαθέτει σήμερα 5 εκπαιδευτικούς και 70-80 μαθητές, από τους οποίους το 70% είναι Έλληνες. «…στα ΣΔΕ δεν έρχονται μόνο άνθρωποι μεγάλης ηλικίας. Καθημερινά βλέπουμε μαθητές από 20 έως 30 χρονών. Βρίσκονται μπροστά σε ένα αδιέξοδο, αφού δεν μπορούν να βρουν καμία δουλειά», συνεχίζει ο κ. Αναγνωστόπουλος στο flowmagazine.gr.
Παράλληλα, στο 1ο ΣΔΕ Κορυδαλλού διδάσκονται 90 μαθητές από 7 μόνιμους καθηγητές… Πέρυσι το 70% των μαθητών του ήταν άνεργοι, ενώ μερικοί ήταν Ρομά ή βρίσκονταν στην απεξάρτηση. Συνολικά δέχονται 50 άτομα τη χρονιά, αφού μια τάξη δεν μπορεί να ξεπεράσει τα 17 άτομα. Σύμφωνα με τη διευθύντρια του ΣΔΕ Κορυδαλλού, πέρα από τους πολλούς Έλληνες, υπάρχουν σήμερα αρκετοί από την Αλβανία, δυο άτομα, από το Αφγανιστάν και ένα από τη Σομαλία. «…ωστόσο, ο αριθμός των Ελλήνων είναι μεγαλύτερος, αφού για να έρθει ένας μετανάστης πρέπει να έχει άσυλο. Εδώ βλέπεις από 18 μέχρι και 75 χρονών μαθητές και όχι μόνο γυναίκες μεταξύ των 40-50», συνεχίζει στο flowmagazine.gr.
Οι μαθητές του σχολείου… κυνηγούν τα όνειρά τους!
Και όμως υπάρχουν άνθρωποι που απολύθηκαν, έχουν παιδιά, υποχρεώσεις και δεν ξέρουν ούτε να διαβάζουν! Πολλοί παράτησαν το σχολείο πριν από σαράντα χρόνια, αφού κανείς δεν μπορούσε να αντιμετωπίσει τις μαθησιακές δυσκολίες. Σύμφωνα με την Μαρία Καγιαβή, εκπαιδευτικό του ΣΔΕ Κορυδαλλού, κυρίως οι γυναίκες έχουν μεράκι με το σχολείο, αφού κάποτε οι γονείς σταματούσαν τις σπουδές στα κορίτσια. Υπάρχουν, βέβαια, και αυτοί που πάνε για να βρουν δουλειά. «… Οι περισσότεροι μετά τα δυο χρόνια στο σχολείο ενθαρρύνονται και θέλουν να συνεχίσουν σε κάποιο νυχτερινό Λύκειο. Πολλοί έχουν τελειώσει και πανεπιστήμιο», λέει στο flowmagazine.gr.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα μαθήτριας του ΣΔΕ Πειραιά αποτελεί η Χρυσοστομίδου Αναστασία, γιαγιά με 3 εγγόνια, η οποία είχε αφήσει το σχολείο στα νιάτα της. «Τώρα πια το σχολείο είναι επιλογή μου. Εδώ αποκτούμε κουλτούρα και βιώματα. Eίμαι 25 χρόνια μεγαλύτερη από αρκετούς καθηγητές… αλλά δεν θα αφήσω απροστάτευτα τα “θέλω” μου», υποστηρίζει στο flowmagazine.gr. Είναι στο δεύτερο έτος, και όπως αναφέρει… έμαθε για τον Καβάφη και το Ρίτσο, δίνοντας γνώση και άποψη στη ζωή της, ενώ πήγε για πρώτη φορά στο Μουσείο της Ακρόπολης, το Πλανητάριο και τους Δελφούς.
«Τα παιδιά μου με βλέπουν και αισθάνονται περηφάνια. Όταν ήρθα για να κάνω την εγγραφή μια κυρία μου είπε: “Ήταν τα καλύτερα δύο χρόνια της ζωής μου”. Τώρα καταλαβαίνω τι εννοούσε», συνεχίζει. Όνειρο της… να τελειώσει το Λύκειο και να σπουδάσει Κοινωνιολογία. Γνώμη της είναι ότι το σχολείο λειτουργεί ως «φάρμακο» για την κατάθλιψη, αφού εκεί ξεχνιούνται όλα τα προβλήματα.
Τα προβλήματα που καλούνται να αντιμετωπίσουν
Μόνιμο πρόβλημα των ΣΔΕ είναι η έλλειψη καθηγητών, αφού η γραφειοκρατία και η έλλειψη οργάνωσης της πολιτείας καθυστερεί τη διαδικασία. Σύμφωνα με τον Αναγνωστόπουλο Κωνσταντίνο, διευθυντή του ΣΔΕ Πειραιά: «Στο παράρτημα του ΣΔΕ στην Αίγινα δεν υπάρχει κανένας καθηγητής και περίπου τριάντα μαθητές περιμένουν να “ανοίξει” το σχολείο. Εδώ λείπει ένας μαθηματικός, ένας φυσικός και ένας δάσκαλος καλλιτεχνικής αγωγής». Αντίστοιχα, έλλειψη καθηγητών υπάρχει και στο ΣΔΕ Κορυδαλλού, αφού όπως σχολιάζει η εκπαιδευτικός Μαρία Καγιαβή στο flowmagazine.gr: «Η σχολική χρονιά έχει αρχίσει με 7 καθηγητές. Πέρυσι ήρθαν το Μάρτιο… ευελπιστούμε φέτος να έρθουν τουλάχιστον τα Χριστούγεννα».
Αξίζει να αναφερθεί ότι ΣΔΕ υπάρχουν και στις φυλακές, κυρίως του εξωτερικού αλλά και στον Κορυδαλλό. Βέβαια, ο ρόλος τους εκεί είναι διαφορετικός. Εκεί, δίνεται μια ευκαιρία στους φυλακισμένους με προβλήματα συμπεριφοράς ή αλκοολισμού… να αλλάξουν!
* Κάθε ενδιαφερόμενος μπορεί να στείλει αίτηση μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου σε κάθε ΣΔΕ της Ελλάδας, εκτός και αν έχουν καλυφθεί όλες οι θέσεις.
Δικαιολογητικά εγγραφής:
Αίτηση, Πιστοποιητικό οικογενειακής κατάστασης, Επικυρωμένο αντίγραφο αστυνομικής ταυτότητας ή διαβατηρίου, Επικυρωμένο αντίγραφο απολυτηρίου Δημοτικού σχολείου, Συνέντευξη.
Αυτά είναι τα Σχολεία Δεύτερης Ευκαιρίας στην Ελλάδα.
