Συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία σε άτομα με αυτοάνοσα νοσήματα
Τα αυτοάνοσα είναι μία εξαιρετικά μεγάλη ομάδα νοσημάτων που ποικίλλουν ως προς τα συμπτώματα, τη σοβαρότητα και τις βλάβες που προκαλούν στον άνθρωπο. Επίσης, ποικίλλουν ως προς τη συμμετοχή των βιολογικών, κληρονομικών και ψυχολογικών παραγόντων. Η ιδιαιτερότητά τους είναι στο ότι το ανοσοποιητικό σύστημα του ασθενούς επιτίθεται στα κύτταρα του ίδιου του οργανισμού. Πρόκειται δηλαδή για άνθρωπο με υπερευαίσθητο ανοσοποιητικό σύστημα.
Μία προσωπική εμπειρία από μία σπάνια νόσο και την ανάλογη νοσηλεία με έκανε να στρέψω την προσοχή μου σε ασθενείς από σπάνιες και αυτοάνοσες νόσους. Πολλές πλήττουν νεαρούς ανθρώπους, με καλή προηγούμενη υγεία και συχνά πρόκειται για «κεραυνό εν αιθρία» για τον ίδιο τον ασθενή. Επίσης, πολλές φορές πρόκειται για σπάνιες νόσους που αντιμετωπίζονται με αντίστοιχο τρόπο από τους γιατρούς, με αβεβαιότητα και ανασφάλεια, καθώς η διάγνωση είναι από μόνη της μία πρόκληση. Συχνά οι ασθενείς χρειάζεται να λάβουν δύο και τρεις γνώμες από θεράποντες που θα προτείνουν ενδεχομένως διαφορετική θεραπεία.
Τις περισσότερες φορές ο ασθενής έχει να πορευτεί με την εκάστοτε ασθένεια για την υπόλοιπη ζωή του, αφού ποτέ δεν μπορούμε να πούμε ότι θεραπεύτηκε από αυτήν, ακόμα και όταν δεν φέρει συμπτώματα. Αυτό σε συνδυασμό με την άγνωστη αιτιολογία της ασθένειας είναι δύο παράγοντες που δυσκολεύουν πολύ τους ασθενείς, ώστε να αποδεχτούν την καινούργια πραγματικότητα στη ζωή τους.
Η ψυχολογία έρχεται να βοηθήσει με πολλούς τρόπους αυτούς τους ασθενείς μέσω της συμβουλευτικής και της ψυχοθεραπείας. Άλλωστε, έχει βρεθεί ότι μια καλή ψυχική κατάσταση είναι ένας σημαντικός παράγοντας για την αποτελεσματική θεραπεία της ασθένειας. Το πρώτο στάδιο είναι το στάδιο της άρνησης, όπου ο ασθενής αρνείται να αποδεχτεί ότι πλέον νοσεί, πρέπει να υιοθετήσει κάποιους τρόπους θεραπείας και να αλλάξει τον τρόπο ζωής του. Σε αυτό το στάδιο αμφισβητεί τα ιατρικά ευρήματα και αναζητά περισσότερες γνώμες από γιατρούς. Ακολουθεί το στάδιο του θυμού, όπου ο ασθενής τα βάζει με τους οικείους του και τις επιλογές ζωής που έχει κάνει, προσπαθεί λανθασμένα να αποδώσει ευθύνες και έχει ξεσπάσματα θυμού. 
Στο στάδιο της διαπραγμάτευσης είναι πιο δεκτικός στα νέα δεδομένα και πειραματίζεται με τη νέα πραγματικότητα στη ζωή του. Μετά ενδεχομένως να βυθιστεί σε θλίψη και να δυσκολευτεί ώστε να καταλήξει να αποδεχτεί τη νέα κατάσταση στη ζωή του.
Η ψυχοθεραπεία βοηθά τον άνθρωπο να αναγνωρίσει αυτά τα στάδια και να τα βιώσει όλα αποτελεσματικά. Τον απενοχοποιεί και τον ενθαρρύνει να εκφραστεί. Βοηθά τον θεραπευόμενο να αναγνωρίσει τις καινούριες του ανάγκες και να βρει τρόπους να βοηθήσει τον εαυτό του με αποτελεσματικότερο τρόπο. Τέλος, σημαντικό είναι να νοηματοδοτήσει κανείς αυτό που του συμβαίνει και να ξαναμπεί με φόρα στη ζωή. Πέρα από τις δυσάρεστες συνέπειες, ο ασθενής αποκτά μια διαφορετική θέαση της ζωής του, επαναπροσδιορίζει τον εαυτό του, τις ανάγκες και τις προτεραιότητές του, ωριμάζει και πολλές φορές -γιατί όχι;- γίνεται σοφότερος.
Συχνά λέω στους θεραπευόμενούς μου ότι σαφώς και θα ήθελα να μην είχα νοσήσει. Η νόσος, όμως, με βοήθησε σημαντικά να καταλάβω τον ανθρώπινο πόνο, να συναισθανθώ καλύτερα την αγωνία τον ασθενών και να γίνω καλύτερη θεραπεύτρια. Γι’ αυτό και την αποδέχομαι και συνεχίζω τη ζωή μου.
«Το κείμενο αποτελεί μια συνεργασία του flowmagazine.gr με την ψυχολόγο κ. Μεσσαριτάκη. Για περισσότερα κείμενα της συγκεκριμένης αρθρογράφου πατήστε εδώ.»
