Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι, του Ocean Vuong

Το μυθιστόρημα που αποτελεί το λογοτεχνικό ντεμπούτο του Βιετναμέζου-Αμερικανού ποιητή Ocean Vuong στο χώρο της πεζογραφίας.

Ο βιετναμέζικης καταγωγής συγγραφέας Ocean Vuong, έγραψε αναμφίβολα ένα πεζογράφημα που παραμένει εδώ και καιρό στα ευπώλητα μεγάλων βιβλιοπωλείων, ενώ συνεχίζει να μεταφράζεται σε όλο και περισσότερες γλώσσες ανά τον κόσμο. Το «Στη γη είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι» είναι το πρώτο μυθιστόρημα του συγγραφέα και ακολουθεί μετά την τίμησή του με το βραβείο T.S Eliot για την ποιητική συλλογή «Νυχτερινός ουρανός με τραύματα εξόδου», το 2017.

Πρόκειται για ένα μυθιστόρημα με αυτοβιογραφικά στοιχεία, γραμμένο σε μορφή επιστολής από έναν νέο βιετναμέζικης καταγωγής προς την αναλφάβητη μητέρα του. Ο Λίτλ Ντόγκ, αποστολέας του γράμματος και alter ego του συγγραφέα, μιλάει για την τραυματική ιστορία της οικογένειάς του. Η πληγή του πολέμου τού Βιετνάμ είναι ριζωμένη βαθιά μέσα στις ψυχές της μητέρας του και της γιαγιάς του που αναγκάστηκαν, όταν ο ίδιος ήταν σε μικρή ηλικία, να εγκατασταθούν στην Αμερική αναζητώντας ένα καλύτερο αύριο. Μαζί με όλο τον πόνο και τις δυσκολίες τής αποδοχής σε μια νέα πατρίδα, ο Λίτλ Ντόγκ έχει ανάγκη να μιλήσει και για άλλες πτυχές της ζωής του: τους φόβους τής ύπαρξης και τις στιγμές που σημάδεψαν την παιδική του ηλικία, τον έρωτα, τον ρατσισμό, τα ναρκωτικά και πολλές ακόμα προσωπικές στιγμές που η μητέρα του αγνοεί. Και όπως τονίζει ο ίδιος πολλές φορές, αυτό το γράμμα χρωστάει την ελπίδα της ύπαρξής του στο πιο παράδοξο απ’ όλα, στην αδυναμία της μητέρας του να το διαβάσει.

Πρόκειται για αυτοβιογραφία;

Σ’ αυτό το σημείο, ίσως πρέπει να ξεκαθαρίσουμε πως ο Vuong δεν γράφει την αυτοβιογραφία του. Βέβαια, οι ομοιότητές του με τον πρωταγωνιστή του βιβλίου είναι αρκετές, καθώς και ο ίδιος γεννήθηκε σ’ έναν ορυζώνα στο Βιετνάμ και μετανάστευσε όταν ήταν δύο ετών στην Αμερική με τη μητέρα του και τη γιαγιά του, όπως ο Λίτλ Ντόγκ. Ωστόσο, σε συνεντεύξεις του αναφέρει πως το μυθιστόρημά του είναι περισσότερο, όπως θα χαρακτήριζε κανείς, αυτομυθοπλασία. Εμπνεόμενος από την προσωπική του ιστορία και με τη βοήθεια της φαντασίας, συνθέτει ένα χαρακτήρα που όσο μοιάζει, άλλο τόσο διαφέρει με εκείνον.

Ο Ocean Vuong γράφει σε πεζό λόγο, όμως το κείμενό του είναι γεμάτο λυρικές εικόνες και ποιητικές μεταφορές, οι οποίες το κάνουν να σπαρταράει από ζωντάνια και ένταση. Θα έλεγε κανείς πως δίνει την αίσθηση ενός χειμάρρου που δεν υπερπηδά τις δυσκολίες για να φανεί συμπαθητικός στον αναγνώστη. 

Ο συγγραφέας επιμένει στις άβολες στιγμές, η γραφή του είναι συχνά σκληρή, ωμή, έτσι που δεν αφήνει περιθώριο αμφιβολίας για την ειλικρίνειά του. Οι σκέψεις του ρέουν απόλυτα ελεύθερα, συνειρμικά και συναισθηματικά. Οι εικόνες συνδέονται μεταξύ τους, όχι με κάποια λογική αλληλουχία, αλλά με τον μεστό από συναισθήματα συνειρμικό τρόπο του καθημερινού ανθρώπου. Πηγαία και ρεαλιστικά.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Σοφά λόγια του Arthur Miller

Το βιβλίο είναι γραμμένο σε μια αφηγηματική δομή που ονομάζεται kishōtenketsu και χρησιμοποιείται εκτενώς στην κινεζική και ιαπωνική λογοτεχνία και ιδιαίτερα στην κινεζική ποίηση. Πρόκειται για μια αφήγηση που δε χρησιμοποιεί τη σύγκρουση ως μέσο ανάπτυξης της πλοκής. Αντίθετα, στο δυτικό τρόπο δόμησης, η σύγκρουση αποτελεί το βασικό στοιχείο γύρω απ’ το οποίο χτίζεται μια ιστορία, ξεκινώντας συνήθως από την αρχή της παρουσίας τού συγκρουσιακού γεγονότος, μέχρι τη λύση και την αποκατάσταση της ισορροπίας. Σ’ αυτή τη δομή της κινεζικής λογοτεχνίας, η σύγκρουση δεν αποτελεί απαραίτητο στοιχείο, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι απουσιάζει. Η αφηγηματική δομή που επιλέγει ο συγγραφέας εστιάζει στην ανάπτυξη των χαρακτήρων και στη συναισθηματική εγγύτητα του αναγνώστη με αυτούς. Δίνει βάση στην εσωτερικότητα των πρωταγωνιστών, σε συνάρτηση με τις συνθήκες της ζωής και όχι στα εξωτερικά γεγονότα καθαυτά. Όπως αναφέρει και ο ίδιος ο συγγραφέας, μια καλοσιδερωμένη δυτικού τύπου πλοκή δε θα ταίριαζε στο τραύμα, την πληγή που ο ίδιος προσπαθεί να αποτυπώσει.

Πράγματι, ο Vuong θέλει πάνω απ’ όλα να μιλήσει για το τραύμα και τη μνήμη. Είτε συλλογικά είτε ατομικά, αυτά φέρουν την ιστορία της ζωής τού πρωταγωνιστή και καθορίζουν τον τρόπο που διαμορφώθηκε. Ο αφηγητής προσπαθεί να διατηρήσει και να ενώσει τα διάσπαρτα κομμάτια του εαυτού του σε μια αφήγηση-σπαραγμό, σαν να είναι ο μόνος τρόπος να βρεθεί ολοκληρωτικά, να διασωθεί και να καταλήξει στο μοναδικό συμπέρασμα μιας σύντομης ζωής όπου όλοι είμαστε πρόσκαιρα υπέροχοι.

Συντάκτης: Εύη Κουργιούνη,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.