Συνεκπαίδευση: Η απάντηση στις 5 κύριες δυσκολίες των μαθητών στα σύγχρονα σχολεία

Οι βασικές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν οι μαθητές μπορούν να ξεπεραστούν δίχως προβλήματα και με μια πραγματικά ευχάριστη διαδικασία βιωματικής μάθησης, με στήριξη και ενσυναίσθηση από εκπαιδευτικούς και γονείς. 

Στις μέρες μας, τα παιδιά αντιμετωπίζουν πολλές δυσκολίες στο χώρο του σχολείου. Συγκριτικά με τα προηγούμενα χρόνια, οι δυσκολίες αυτές φαίνεται να εντείνονται παρά να περιορίζονται. Η οικονομική κρίση, η επίδραση της τεχνολογίας, το επιβαρυντικό ωράριο των γονιών, η έλλειψη υποδομών και η μηδαμινή υιοθέτηση εναλλακτικών τρόπων μάθησης έχουν οδηγήσει στην εμφάνιση σημαντικών δυσκολιών στη σχολική κοινότητα.

Ο σημαντικός θεσμός του εκπαιδευτικού Ειδικής Αγωγής και Παράλληλης Στήριξης

Οι δυσκολίες αυτές τείνουν να παίρνουν ανησυχητικές διαστάσεις από το 2011 περίπου στην Ελλάδα. Από τότε περίπου ξεκινάει να αποτελεί σημαντικό θεσμό ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής και Παράλληλης Στήριξης σε δημόσια και ιδιωτικά σχολεία. Ο εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής αναλαμβάνει το τμήμα Ένταξης του σχολείου και έκει παρακολουθούν κάποιες ώρες από το σχολικό ωράριο μαθητές με Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες. Επιπρόσθετα, ο εκπαιδευτικός Παράλληλης Στήριξης βρίσκεται μέσα στην τάξη και βοηθάει εξατομικευμένα τον μαθητή/μαθήτρια με αναπηρία ή και Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες. 

Ισότιμη συμμετοχή των παιδιών με αναπηρία και ειδικές εκπαιδευτικές ανάγκες 

Όλα αυτά γίνονται στο πλαίσιο της συνεκπαίδευσης, δηλαδή το δικαίωμα ενός παιδιού με αναπηρία ή Ειδικές Εκπαιδευτικές Ανάγκες  να φοιτά στο γενικό σχολείο με τη σύμφωνη διεπιστημονική διάγνωση του από ειδικούς (εκπαιδευτικός Ειδικής Αγωγής, εργοθεραπευτής, λογοθεραπευτής, ψυχολόγος κ.α.). Ως έννοια η συνεκπαίδευση δεν αποτελεί μόνο μία μαθησιακή πρόκληση, αλλά μία αναγκαιότητα για κοινωνικοποίηση των παιδιών αυτών. Γι’ αυτούς τους λόγους, η τάξη θα πρέπει να αποτελεί πηγή έμπνευσης και εναλλακτικών τρόπων μάθησης για όλα τα παιδιά.

Βιωματική μάθηση και δημιουργικότητα

Στην πράξη, για να μπορέσει να υλοποιηθεί αυτό, οι εκπαιδευτικοί μπορούν να εστιάσουν και στη βιωματική μάθηση. Ανεξαρτήτως αν το παίδι έχει κάποια δυσκολία ή όχι, σίγουρα χρειάζεται να σκεφτεί, να πειραματιστεί και να μάθει βιωματικά. Για παράδειγμα, οι πρώτες τάξεις του Δημοτικού δεν θα πρέπει να περιορίζονται μόνο στο μαθησιακό κομμάτι, αλλά τα παιδιά να μπορούν  να «κατασκευάζουν» μόνα τους τη γνώση.

 Η πρώτη δημοτικού αποτελεί το έναυσμα της πορείας του παιδιού στο σχολείο και θα ήταν καλό να μην γίνει μία τραυματική εμπειρία. Δηλαδή η εκμάθηση των γραμμάτων, η γραφή και η ανάγνωση μπορεί να αποτελέσουν ευχάριστα «παιχνίδια» για τα σημερινά παιδιά. Έτσι, η αλφαβήτα μπορεί να γίνει ένα διασκεδαστικό παιχνίδι με τη χρήση χρωματιστών χαρτονιών, πλαστελίνης, εικονογραφημένων εικόνων σχηματισμού των γραμμάτων και οποιοδήποτε άλλο υλικό. Το μόνο σίγουρο είναι ότι η πίεση δεν θα αποφέρει σημαντικούς καρπούς, αλλά η δημιουργικότητα και η υπομονή θα δημιουργήσει στα παιδιά θετικές σκέψεις για το σχολείο.

Συνοπτικά, πέντε από τις σημαντικότερες δυσκολίες των παιδιών στο σύγχρονο σχολείο- ανεξαρτήτως αν έχουν κάποια αναπηρία ή όχι- είναι οι εξής:

1. Η γραφοκινητική δεξιότητα. Ιδιαίτερα στις πρώτες τάξεις του Δημοτικού δυσκολεύονται να γράψουν ή ακόμη να πιάσουν και το μολύβι. Τα παιδιά για να φτάσουν σε αυτή τη διαδικασία θα πρέπει να έχουν εξασκήσει τα χέρια τους με διάφορα υλικά όπως πλαστελίνη, ψαλίδια, μαρκαδόρους, κατασκευές. Όλα αυτά έχουν γίνει στο νηπιαγωγείο, αλλά μπορεί να υπάρχουν παιδιά τα οποία ακόμη δυσκολεύονται στην Πρώτη Δημοτικού.
2. Η ορθογραφία. Η ελληνική γλώσσα θεωρείται από τις πιο δύσκολες γλώσσες στον κόσμο, οπότε συχνά βλέπεις κι ενήλικες να μη γνωρίζουν την ορθογραφία κάποιων λέξεων. Αυτό το θέμα μπορεί να ξεπεραστεί στο σχολείο με την καλύτερη κατανόηση των κανόνων ορθογραφίας και εστίαση σε παιχνίδια που αφορούν λέξεις για την κάθε τάξη.
3. Η αναγνωστική δεξιότητα. Μία σημαντική δεξιότητα που αναπτύσσεται από τη μικρή ηλικία είναι της ανάγνωσης. Τα σημερινά παιδιά δυσκολεύονται στην ανάγνωση αρκετά συλλαβίζοντας, παραλείποντας λέξεις ή και ολόκληρες προτάσεις. Μπορεί τα κείμενα του σχολείου να τους φαίνονται λίγο βαρετά, οπότε είναι απαραίτητη και η ανάγνωση εξωσχολικών βιβλίων, κόμικς ή οτιδήποτε άλλο ευχαριστεί το παιδί.
4. Η κοινωνικοποίηση. Το σχολείο μπορεί να προσφέρει σημαντικές γνώσεις, αλλά εκείνο που υπερτερεί είναι και η κοινωνικοποίηση. Από μικρές ηλικίες, τα παιδιά είναι καλό να μαθαίνουν για την αξία της φιλίας, να μην κάνουν διακρίσεις, να έχουν ομαδικότητα και να μπορούν να συμπεριφερθούν σωστά σε μία ομάδα συνομηλίκων.
5. Η συνεργασία γονιών-εκπαιδευτικών. Οι γονείς πρέπει να βρίσκονται δίπλα στον εκπαιδευτικό και όχι απέναντι του και το αντίστροφο. Η σωστή επικοινωνία και η αλληλοκατανόηση βοηθούν στην ομαλή ένταξη του παιδιού στο σχολείο. Ακόμη κι αν ο εκπαιδευτικός παρατηρήσει μαθησιακά ή συμπεριφορικά θέματα του παιδιού, είναι αναγκαίο να μιλήσει ανοιχτά στους γονείς, ώστε να βοηθηθούν. Εάν δεν μπορεί ο εκπαιδευτικός να επιλύσει το ζήτημα, προφανώς δεν είναι κακό να ζητήσουν βοήθεια από κάποιον ειδικό (παιδοψυχολόγο, εργοθεραπευτή, λογοθεραπευτή κ.α.). 

Παρόλο που οι δυσκολίες ποικίλλουν και διχάζουν παιδιά, εκπαιδευτικούς και γονείς, είναι σημαντικό να γίνονται συλλογικές προσπάθειες ως προς μία καλύτερη εκπαίδευση και διαμόρφωση σκεπτόμενων χαρακτήρων. Η ενσυναίσθηση, η συνεργασία, η ομαδική δουλειά, η υπομονή και επιμονή είναι απαραίτητα στοιχεία αυτού του εγχειρήματος. Άλλωστε, όπως έλεγε ο αρχαίος φιλόσοφος Πλάτωνας: «Η εκπαίδευση είναι δύναμη που γιατρεύει την ψυχή».

Συντάκτης: Ζωή Κόρδα,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.