Υπάρχουν κάποιοι μύθοι σχετικά με την εκπαίδευση που έχουν επικρατήσει ή θέματα για τα οποία έχουμε λανθασμένη άποψη. Κάποια από …
Συμπερίληψη: μια καινοτομία στην εκπαίδευση
Έχετε σκεφτεί ποτέ να ήσασταν γονιός ενός παιδιού με ειδικές μαθησιακές δυσκολίες; Ποια εκπαίδευση θα θέλατε για το παιδί σας;
Η κατάσταση στη γενική και την ειδική εκπαίδευση
Έως τώρα στα ελληνικά σχολεία υπάρχει ο διαχωρισμός σε “κανονικά” και “ειδικά” και, κάπου στη μέση, η έννοια της ένταξης. Αυτό σημαίνει ότι τα παιδιά που φοιτούν σε ειδικό σχολείο εντάσσονται σε κάποιες δραστηριότητες σε κανονικό σχολείο. Όμως, ο όρος “ένταξη” υπονοεί ότι τα παιδιά με δυσκολίες οφείλουν τα ίδια να ενταχθούν στα υπόλοιπα, “φυσιολογικά” παιδιά, κάτι που δημιουργεί το αίσθημα του οίκτου και της λύπησης: “Σας λυπόμαστε, άρα σας επιτρέπουμε να μπείτε στην ομάδα μας!” Τα πράγματα τείνουν να αλλάξουν και ένας νέος άνεμος έρχεται να φυσήξει πάνω από το εκπαιδευτικό σύστημα. Τώρα πια, τα παιδιά που αποκλίνουν από τον μέσο όρο με οποιονδήποτε τρόπο δεν θεωρούνται παρείσακτα. Η εκπαίδευση είναι για όλους, και αυτό αρχίζει να γίνεται εφικτό αργά αλλά σταθερά.
Συμπερίληψη ως απάντηση στον αποκλεισμό
Σε αντίθεση με την έννοια της ένταξης υπάρχει ο όρος της συμπερίληψης. Είναι ένας όρος, μια ιδεολογία ορθότερα, που έχει εμφανιστεί τις τελευταίες δεκαετίες και αναπτύσσεται σε πολλά σχολεία, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και παγκόσμια. Η έννοια της συμπερίληψης δεν αφορά μόνο το μαθησιακό κομμάτι, αλλά έχει ευρύτερες κοινωνικές και ψυχολογικές προεκτάσεις. Η φιλοσοφία της βασίζεται στα εξής:
- Όλα τα παιδιά πρέπει να πηγαίνουν στο σχολείο της γειτονιάς τους χωρίς διακρίσεις φυλετικές, κοινωνικές ή οικονομικές.
- Όλα τα παιδιά πρέπει να φοιτούν στο σχολείο της γειτονιάς τους, χωρίς να διαχωρίζονται σε “φυσιολογικά” και “μη φυσιολογικά” (μηδενική απόρριψη).
- Όλοι οι μαθητές πρέπει να έχουν τις ίδιες ευκαιρίες για κοινωνική ένταξη.
- Η συνεργασία μεταξύ των μαθητών ευνοεί τη μάθηση και διευρύνει τις κοινωνικές σχέσεις.
- Οι μαθητές μπορούν να διδαχθούν εξίσου καλά και σε άτυπα περιβάλλοντα μάθησης, όπως με μια επίσκεψη σε ένα μουσείο, μια βόλτα στο δάσος, μια επίσκεψη σε ένα εργαστήριο, και όχι μόνο στο “αποστειρωμένο” περιβάλλον μιας τάξης.
- Ο εκπαιδευτικός είναι “υποχρεωμένος” να παρέχει την ίδια μάθηση σε όλους τους μαθητές, ανάλογα με τον βαθμό που μπορούν οι ίδιοι να μάθουν. Αυτό επιτυγχάνεται με τις κατάλληλες μεθόδους μάθησης, αφού όλοι οι μαθητές μπορούν να μάθουν εξίσου καλά αν τους προσφερθεί η γνώση στα δικά τους μέτρα.
Τα κλειδιά για την επιτυχία της συμπερίληψης
Όπως φαίνεται από τα παραπάνω, κλειδιά για την επιτυχία της συμπεριληπτικής αγωγής είναι η κοινωνική αλληλεπίδραση και η συνεργασία καθώς και η προσπάθεια από μέρους των εκπαιδευτικών για ανάπτυξη ενός συνεργατικού κλίματος μέσα στην τάξη και αποδοχής όλων των παιδιών, χωρίς καμία εξαίρεση, από ολόκληρη τη σχολική κοινότητα, ανεξάρτητα από την καταγωγή τους, το χρώμα, τη θρησκεία ή τις μαθησιακές δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Βέβαια, από μόνη της η συμπερίληψη δεν μπορεί να φτιάξει τα πράγματα, ούτε αποτελεί πανάκεια για το εκπαιδευτικό σύστημα. Θέλει μεγάλη προσπάθεια από μέρους των εκπαιδευτικών, των μαθητών αλλά και ολόκληρης της σχολικής κοινότητας. Επίσης, προϋποθέτει έξυπνες αλλαγές στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα αλλά και στον τρόπο με τον οποίο εφαρμόζεται μέσα στο σχολείο. Αξίζει τον κόπο όμως, αφού η φιλοσοφία αυτή θα δημιουργήσει εκτός από μαθητές και ικανούς πολίτες του αύριο.
