Νοσοκομεία σε όλο τον κόσμο επεξεργάζονται πώς να αντιμετωπίσουν την πραγματικότητα του κορονοϊού. Ένα από τα πρωταρχικά πράγματα που οφείλουν …
Robots, bots, το μέλλον κι εμείς
«Έχεις γνωρίσει ποτέ ένα ρομπότ;»
Η αλήθεια είναι ότι δεν πολύ-εμπιστεύομαι τα ρομπότ, ειδικά εκείνα τα μελλοντικά που υπόσχονται –όχι τα ίδια τα ρομπότ- οι κατασκευαστές τους σήμερα, ότι στο μέλλον θα κάνουν τα πάντα τέλεια. Είναι μια ιδανική εικόνα κι είμαι άνθρωπος που δεν εμπιστεύεται τις ιδανικές εικόνες. Απ την άλλη, με ρώτησε φίλος:
- Βρε παιδί μου, κατ αρχάς, έχεις γνωρίσει ποτέ ρομπότ;»
- Εεεεε..οχι, δεν έχω…
- Τότε, πως κρίνεις κάτι που δεν ξέρεις;
- Εσυ, που κάνεις τον έξυπνο, έχεις γνωρίσει;
- Όχι βέβαια! Εξ’ ου και δεν τα κρίνω!
Λίγο σουρεάλ, όμως είχε δίκιο.
- Αντί να ‘σαι πνεύμα άλογης αντιλογίας, εστίασε στα θετικά των ρομπότ κι όχι στις επιστημονικής φαντασίας τύπου ανακοινώσεις των εταιρειών ή στην ανθρώπινη παράνοια που προέρχεται, εν πολλοίς, από άγνοια. Ναι; Ξέχασες τα τσιγάρα πάλι, ε;
Μεταξύ μας, ο συγκεκριμένος φίλος μου, μου την σπάει διότι συχνά έχει δίκιο-έχετε κι εσείς τέτοιους; Διότι πχ, μια τέτοια συζήτηση ουδέποτε θα γινόταν με ένα ρομπότ! Διότι δεν θα άντεχε το robot! Που είναι ένα σημαντικότατο μειονέκτημα θεωρώ. Η επιστήμη όμως, που δεν έχει το χιούμορ ως προτεραιότητα, ξεκινά με την θέαση ότι τα μελλοντικά ρομποτάκια θα δουλεύουν όλα μαζί, ομαδικά, προς επίτευξη του σκοπού τους- του δικού μας δηλαδή. (Μας θυμίζει κάτι αυτό; Ότι έχουμε ξεχάσει να εργαζόμαστε όλοι μαζί;)
Φανταστείτε εναέρια ρομποτάκια, την μηχατρονική και… τους στάβλους μας
Φανταστείτε ότι υπάρχει ένα σμήνος από εναέρια ρομπότ που ψάχνουν για ένα χαμένο ορειβάτη. Πρέπει να καλύψουν μια μεγάλη περιοχή απομακρυσμένου θαμνότοπου, βάλτου και δασών κι’ ένας κεντρικός διοικητής δεν θα βοηθήσει καθώς όλα είναι διασκορπισμένα κι απομακρυσμένα. Έτσι, αντ ‘αυτού, τα ρομπότ εργάζονται σε συνεργασία υπολογίζοντας τον καλύτερο τρόπο για να καλύψουν και να ψάξουν αυτή τη μεγάλη περιοχή, με την μεγίστη ακρίβεια και ταχύτητα.
«Αυτό το σενάριο είναι ένα παράδειγμα εστίασης σε πρακτικές λύσεις για θέσεις εργασίας που θα ήταν δύσκολες έως και αδύνατες για τους ανθρώπους..», λέει η Airlie Chapman από τη Σχολή Μηχανικών της Μελβούρνης.
Περιγράφοντας το επίκεντρο της έρευνάς της στη μηχανοτρονική μηχανική (Μηχανολογία + Ηλεκτρονική), η Chapman λέει ότι «επικεντρώνεται στη ρομποτική πολλαπλών οχημάτων ή σε πολλά ρομπότ που συνεργάζονται για να επιτύχουν έναν κοινό στόχο».
Οι μηχατρονικοί μηχανικοί διερευνούν τις εξελίξεις στον τομέα της αυτοματοποίησης και της κατασκευής, συνδυάζοντας πολλαπλούς κλάδους της μηχανικής περιλαμβάνοντας και τη δημιουργία «έξυπνων» μηχανών που αναγνωρίζουν το περιβάλλον τους και μπορούν να λαμβάνουν αυτόνομες αποφάσεις. Και αυτά τα μικρούλικα ρομποτάκια, λέγονται bots-απ την λέξη robots ή απ το Robot Player.
«Υπάρχουν οφέλη στη χρήση πολλών μικρότερων μη- επανδρωμένων εναέριων οχημάτων (unmanned aerial vehicles – UAV) αντί ενός μεγάλου, κατασκευασμένα ειδικά για δουλειές όπως τον καθαρισμό πετρελαιοκηλίδων, την περιβαλλοντική παρακολούθηση, την αναζήτηση των επιζώντων σε κατάρρευση ορυχείου, φυσικών καταστροφών, κλπ» λέει η Chapman.
Όπως καταλαβαίνουμε, χρειαζόμαστε τα bots ώστε να «καθαρίσουν» κατ’ αρχήν την κοπριά των δικών μας στάβλων.
Σμήνη από bots σήμερα και αύριο
«Ένα σμήνος από φθηνά, μικρά ρομπότ, το καθένα με μικρή ικανότητα, μπορεί να αντικαταστήσει ένα δαπανηρό εξαιρετικά ικανό ρομπότ». Επίσης, Η απώλεια ενός μικρού UAV από μια ομάδα είναι μικρότερο πρόβλημα από το να χάσεις ένα μεγάλο, πανάκριβο UAV, αλλά υπάρχουν και τα οφέλη υλοποίησης, πχ., υπάρχει η βελτιωμένη ικανότητα κάλυψης και το μειωμένο κόστος, το γεγονός ότι μπορούν να καλύψουν κάποιες θέσεις εργασίας που τώρα εκτελούνται από ανθρώπους με κίνδυνο της ζωής τους. (άρα και των οικογενειών τους, των συνεργατών τους, της εταιρείας, κλπ).
Στην Αυστραλία, τα UAV χρησιμοποιούνται σήμερα στην γεωργική παρακολούθηση, καθώς και στο surfing και στις θαλάσσιες διασώσεις, που σημαίνει ότι μια επικίνδυνη δουλειά εκτελείται ταχύτερα, πράγμα ιδιαίτερα σημαντικό για τις δράσεις που πρέπει να εκτελεστούν μέσα στον λιγότερο δυνατό χρόνο.
Επί του παρόντος, για τις επιχειρήσεις διάσωσης, ένας εκπαιδευμένος ναυαγοσώστης πρέπει να πιλοτάρει το UAV. Δεν θα ήταν ευκολότερο αν το UAV μπορούσε να λειτουργήσει αυτόνομα; Έτσι και ο ναυαγοσώστης θα ήταν στην θέση του αντί να κάνει τον πιλότο, και θα προσθέτονταν κι ακόμη ένα ζευγάρι “μάτια” που θα παρακολουθούσε τους κολυμβητές στο surf. Είναι όντως πρακτικό – σε αυτήν και σε άλλες παρόμοιες περιπτώσεις όπως σε επιχειρήσεις πυρόσβεσης δασών ή κατοικημένων περιοχών, τα αυτόνομα συστήματα μπορούν να λειτουργήσουν σε συνδυασμό με τον άνθρωπο. Ένα σμήνος εναέριων οχημάτων θα μπορούσε να υποστηρίξει τους πυροσβέστες παρέχοντας κρίσιμες πληροφορίες σχετικά με τις μεταβαλλόμενες συνθήκες και εστίες πυρκαγιάς, αέρα, την ύπαρξη ή όχι ανθρώπων και ζώων στην περιοχή, τις οδούς διαφυγής, κλπ.
Η Chapman υποστηρίζει ότι υπάρχει «..αυξανόμενη ευκαιρία για αλληλεπίδραση και συνεργασία ανθρώπου-ρομπότ, συνδυάζοντας τις δυνάμεις τους για την επίλυση των μεγάλων προκλήσεων της κοινωνίας… Αυτά τα ρομποτάκια θα μπορούσαν να μας παρέχουν αξιόπιστα δεδομένα που αυξάνουν τις γνώσεις μας: παράδειγμα, η παροχή ακριβείας για τις καλλιέργειες, η παροχή ακριβέστερων χαρτών διάβρωσης της γης, πληροφορίες της υγείας των καλλιεργειών και απορροής νερού, ελαττώνοντας παράλληλα την άσκοπη χρήση του νερού».
«Ελπίζουμε μια μέρα να δημιουργήσουμε ένα ρομποτικό σμήνος που να εκτελεί και να μπορεί να χορέψει σαν ένα σμήνος αστεριών – όλα μέσα από τα μαθηματικά και τη μηχανική.”, είναι τα μάλλον ποιητικά λόγια της Chapman που υπονοούν μια έλλογη επιστήμη σ’ ένα έλλογο σύμπαν.
Ποιο μπορεί να είναι το πρόβλημα;
Έχει άδικο; Ιδανικά όχι, με κάποια προσοχή όχι. Έτσι, έχουμε ανθρώπους με ρομπότ που συνεργάζονται, κατόπιν έλλογων αποφάσεων και εντολών των ανθρώπων- όπως ακριβώς το είχε φανταστεί και ο Isaac Asimov. Όπως ακριβώς, υποθέτω, το φανταζόμαστε όλοι μας. Και , μπορεί να γίνει- όχι, σίγουρα θα γίνει. Όχι, έχει ήδη γίνει σε μεγάλο βαθμό- αν και όχι ιδιαίτερα ιδανικά ή έλλογα.
Το πρόβλημα δεν θα είναι, όπως και δεν είναι, τα robots και τα bots. Το μεγάλο πρόβλημα θα είναι, όπως πάντα ήταν, ο άνθρωπος…εμείς, εγώ, εσείς…
«Ένα ρομπότ δεν επιτρέπεται να βλάψει έναν άνθρωπο ή, λόγω αδράνειας, να επιτρέψει σε έναν άνθρωπο να πάθει κακό.», ήταν ο πρώτος νόμος του Asimov, που όμως δεν έπαιρνε υπ’ όψιν του τον ανθρώπινο παράγοντα.
