Το μοντέλο της ξανθιάς, γαλανομάτας, αδύνατης κούκλας έχει τα τελευταία χρόνια δώσει τη θέση του σε διάφορες εκδοχές φυσικών χαρακτηριστικών. …
Rebecca Atkinson – Παιχνίδια σαν εμένα
Η «κοινωνία των παιχνιδιών»
Τη δεκαετία του ’90 άρχισαν να κάνουν μαζικά την εμφάνισή τους στην αγορά κούκλες με καστανά ή μαύρα μαλλιά και καστανά μάτια. Οι πριγκίπισσες της Disney– η Belle, η Jasmine και η Pocahontas– είχαν ένα σημαντικό μερίδιο ευθύνης για αυτήν την ανανέωση. Την εποχή εκείνη, όπου στην «κοινωνία των παιχνιδιών» κυριαρχούσε το μοντέλο της ξανθιάς, γαλανομάτας κούκλας αυτό φάνταζε άκρως ριζοσπαστικό!
Τις δεκαετίες που ακολούθησαν η εξέλιξη ήρθε με βήμα ταχύ ώστε να εκπληρωθεί το όνειρο κάθε μικρού κοριτσιού, να μπορεί με κάποιο τρόπο να ταυτιστεί με την αγαπημένη του κούκλα. Τις κούκλες με διαφορετικό χρώμα δέρματος σύντομα διαδέχτηκαν κούκλες με διαφορετικό τύπο σώματος!
Προσπάθειες να διαφύγουμε τη στερεοτυπική αντίληψη περί όμορφου και φυσιολογικού και να ανοίξει ακόμα περισσότερο η βεντάλια της διαφορετικότητας έχουν γίνει στο παρελθόν και συνεχίζουν φυσικά να γίνονται και στις μέρες μας από καλλιτέχνες-κουκλοποιούς όπως η Kay Black και οι κούκλες- ύμνος στην αφρικανική κουλτούρα καθώς και οι κούκλες με λεύκη που κατασκευάζει ολομόναχη κατόπιν παραγγελίας.
Για πρώτη φορά όμως μια κοινωνική εκστρατεία κατάφερε να ασκήσει επιρροή σε μεγάλες εταιρείες όπως η Playmobil αλλάζοντας ριζικά το τοπίο στην αγορά παιχνιδιών!
Η κοινωνική εκστρατεία “Toys like me”
«Ο στόχος μας ήταν να αλλάξουμε τα στερεότυπα για τις αναπηρίες με ένα παιχνίδι τη φορά» δηλώνει η Rebecca Atkinson η γυναίκα που εμπνεύστηκε την κοινωνική εκστρατεία –παιχνιδο-επανάσταση όπως την αποκαλεί εκείνη- “Toys like me” (παιχνίδια σαν εμένα), η οποία ξεκίνησε τον Απρίλιο του 2015.
Όλα άρχισαν ένα απόγευμα που απλώς παρατηρούσε τα παιδιά της να παίζουν. Τότε ήταν που συνειδητοποίησε ότι τίποτα δεν έχει αλλάξει από τότε που ήταν εκείνη παιδί. Η κοινωνία των παιχνιδιών έχει παραμείνει ίδια και απαράλλακτη! Κανένα από τα παιχνίδια των παιδιών της δεν αναπαριστούσε τη συνθήκη της αναπηρίας!
Βλέποντας ότι υπάρχει έλλειψη θετικής αντιπροσώπευσης για τους ανθρώπους με αναπηρίες ή διαφορετικές ικανότητες, όπως προτιμά να τις ονομάζει (“not disabilities but diff:abilities”) αποφάσισε να κάνει κάτι για αυτό.
Δεν ήταν μια απόφαση της στιγμής. Χρόνια τώρα, ούσα και η ίδια κωφή (μεταγλωσσική κώφωση) ένιωθε αυτήν την περιθωριοποίηση λόγω της διαφορετικότητας. Φυσικά, τα κοινωνικά στερεότυπα και η άνιση μεταχείριση δεν την πτόησαν, το αντίθετο μάλιστα. Η Rebecca πριν αφοσιωθεί στην εκστρατεία Toys like me, η οποία σύντομα έλαβε τη μορφή μη κερδοσκοπικής οργάνωσης, δούλευε ως δημοσιογράφος στο BBC SeeHear, στο Children’s BBC και στο BSL Zone.
Μαζί με δυο άλλες μαμάδες παιδιών με αναπηρίες, τη Melissa Mostyn και την Karen Newell εμπνεύστηκαν το όνομα της εκστρατείας και μέσω των social media άρχισαν να δημοσιεύουν φωτογραφίες με παιχνίδια που είχαν μετατρέψει σε παιχνίδια με αναπηρίες!
«Θέλουμε να δείξουμε στις εταιρείες κατασκευής παιχνιδιών πως οι αναπηρίες μπορούν να προβληθούν μέσα από τα παιχνίδια με ένα διασκεδαστικό τρόπο ικανό να καταρρίψει τα αρνητικά στερεότυπα. Είναι σημαντικό για εμάς όλα τα παιδιά ανεξαιρέτως να μπορούν να δουν τον εαυτό τους στα παιχνίδια τους και να μη νιώθουν τόσο μοναδικά ώστε να καταλήγουν απομονωμένα. Πρωτίστως όμως θέλουμε τα παιδιά να αισθάνονται περήφανα για τις αναπηρίες τους.»
Ενθάρρυναν μάλιστα τους γονείς παιδιών με αναπηρίες να προσαρμόσουν κι εκείνοι με τη σειρά τους τα παιχνίδια των παιδιών τους ώστε να μοιάζουν σε αυτά και στη συνέχεια να ανεβάσουν τις σχετικές φωτογραφίες στο διαδίκτυο. Η ανταπόκριση στο κάλεσμα ήταν μεγάλη. Φωτογραφίες με κούκλες που είχαν βοηθήματα ακοής και βάδισης, καθώς και εκ γενετής σημάδια άρχισαν να δημοσιεύονται στο internet εκπλήσσοντας τη διαδικτυακή κοινότητα με την εφευρετικότητα των γονέων.
Τα νέα παιχνίδια θα είναι σαν εμάς
Στα επιτεύγματα της εκστρατείας περιλαμβάνονται δυο ηλεκτρονικές αιτήσεις, η μια προς την Playmobil και η άλλη προς τη Lego που συγκέντρωσαν 50.000 και 20.000 υπογραφές αντίστοιχα! Το αίτημα ήταν να εντάξουν στις σειρές παιχνιδιών τους χαρακτήρες με «διαφορετικές ικανότητες»! Τόσο η Playmobil όσο και η Lego απάντησαν θετικά, κατασκευάζοντας παιχνίδια πανομοιότυπα με τις δημιουργικές προτάσεις της Toys like me!
Στο χορό των επιτευγμάτων προστέθηκαν και οι κούκλες της Makies. Η βρετανική εταιρεία κατασκευής παιχνιδιών Makies βλέποντας τον αντίκτυπο της Toys like me κυκλοφόρησε μια ομώνυμη σειρά παιχνιδιών, για την κατασκευή των οποίων χρησιμοποίησε τεχνολογία 3-D εκτύπωσης, ενώ υποσχέθηκε πως θα υπάρξει και τμήμα παραγγελιών όπου οι γονείς θα μπορούν να προσαρμόσουν το παιχνίδι στις ανάγκες του παιδιού τους.
Μέσω του crowdfunding, της ηλεκτρονικής οικονομικής συνδρομής από υποστηρικτές του εγχειρήματος η Toys like me συνεργάζεται με εταιρείες εκτύπωσης 3-D μικροσκοπικών εξαρτημάτων- παιχνιδιών όπως κοχλιακά εμφυτεύματα, αναπηρικά αμαξίδια κλπ. τα οποία η Rebecca και οι συνεργάτες της χρησιμοποιούν για να μετατρέψουν τα ήδη υπάρχοντα παιχνίδια σε «παιχνίδια με διαφορετικές ικανότητες».
Η Rebecca ωστόσο διευκρινίζει: «Δεν είμαστε εταιρεία κατασκευής παιχνιδιών. Δεν πουλάμε παιχνίδια. Παίρνουμε παιχνίδια, τα μεταβάλλουμε μερικώς φέρνοντας τα κοντά στην πραγματικότητα και στη συνέχεια προσπαθούμε να τα προωθήσουμε μέσω των social media καθώς και μέσα από συγκεκριμένα stands ώστε οι εταιρείες παιχνιδιών να επηρεαστούν και να εμπνευστούν από αυτές τις δημιουργίες.»
Πρόκειται για μια δράση που προκαλεί έντονο ενδιαφέρον με χαρακτηριστικότερη τη φωτογραφία της Tinkerbell το 2016 με το κοχλιακό εμφύτευμα. «Ακόμα και σήμερα μας στέλνουν μηνύματα και μας ζητούν την Tinkerbell που είχαν δει στα social media. Η συγκεκριμένη μετατροπή είχε γίνει με στόχο να εμπνεύσει, επιθυμία που επετεύχθη ώστε σήμερα να μπορούμε να παραπέμπουμε τους ενδιαφερόμενους σε σημεία πώλησης πολλών εκδοχών της Tinkerbell με βοηθήματα ακοής!»
Η Rebecca εύχεται η Toys like me να αποκτήσει ακόμα περισσότερους υποστηρικτές, καθώς πέρα από πολλές ευφάνταστες ιδέες, διαθέτει και την έντονη επιθυμία κάποια στιγμή να σπάσει επιτέλους το υπάρχον στίγμα της αναπηρίας!
Πηγές: toyslikeme.org, amea–care.gr