Πώς θα καλλιεργήσετε την υπευθυνότητα στα παιδιά

Βοηθάει το παιδί σας στις δουλειές του σπιτιού και της οικογένειας; Αναλαμβάνει την ευθύνη να εργάζεται και να προσπαθεί για το σχολείο; Τηρεί αυτά που δεσμεύεται ότι θα κάνει; Σε συζητήσεις με γονείς αυτό που ακούς συχνά σαν κοινό ζητούμενο, είναι η υπευθυνότητα των παιδιών. Μπορούμε όμως να διδάξουμε σε ένα παιδί την υπευθυνότητα σε μια μέρα; Ασφαλώς και όχι. Μπορούμε όμως σιγά-σιγά, να βοηθήσουμε τα παιδιά να γίνουν υπεύθυνα, παρέχοντάς τους κατάλληλες για την ηλικία τους ευθύνες και σαφείς οδηγίες για το πώς να εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους.

Μια καλή αρχή για να καλλιεργήσετε την υπευθυνότητα στα παιδιά, είναι οι δουλειές και οι αγγαρείες του σπιτιού. Τα παιδιά μέσα από την ολοκλήρωση των υποχρεώσεών τους στο σπίτι, διδάσκονται δεξιότητες ζωτικής σημασίας όπως τη σημασία της ανάληψης ευθύνης, την αυτονομία, τη λήψη αποφάσεων και τη συνεργασία με άλλους.

Τρόποι για να συμμετέχουν όλοι στις δουλειές του σπιτιού.

• Δημιουργήστε μια λίστα με αγγαρείες. Καταγράψτε στη λίστα όλες τις δουλειές που πρέπει να γίνουν και πότε, και στη συνέχεια μοιράστε τις δουλειές στα μέλη της οικογένειας. Ή αν θέλετε να το κάνετε πιο διασκεδαστικό, χρησιμοποιήστε το βάζο αγγαρεία. Καταγράψτε τις μικροδουλειές του σπιτιού σε μικρά χαρτάκια, διπλώστε τα και βάλτε τα στο βάζο. Στη συνέχεια, τα μέλη της οικογένειας θα επιλέξουν ένα χαρτάκι το οποίο θα ορίζει τη δουλειά που αντιστοιχεί στον καθένα.
• Ορίστε μια ώρα που θα κάνετε μαζί τις δουλειές του σπιτιού, όπως το Σάββατο το πρωί ή το απόγευμα. Εξηγήστε ότι ο καθένας θα κάνει τις δουλειές ταυτόχρονα και κανείς δεν μπορεί να κάνει τίποτα άλλο μέχρι να ολοκληρωθούν όλες οι δουλειές. Ενθαρρύνετε τα μέλη της οικογένειας να βοηθούν ο ένας τον άλλον για να τελειώσουν οι δουλειές  νωρίτερα.
• Βρείτε τις δουλειές που είναι κατάλληλες για την ηλικία του παιδιού.
• Συζητήστε και τονίστε στα παιδιά τη σημασία της ευθύνης, ακόμα και όταν τα παιδιά είναι σε μια φάση που λειτουργούν ανεύθυνα.
• Σπάστε τις ευθύνες σε μικρότερα βήματα. Πολλά παιδιά δεν ενεργούν υπεύθυνα, επειδή δεν καταλαβαίνουν όλα τα βήματα που εμπλέκονται σε ένα έργο.

Τα φορτωμένα προγράμματα των παιδιών ή η έλλειψη συνεργασίας μπορεί να δυσκολεύουν την καθιέρωση των δουλειών του σπιτιού σαν μια οικογενειακή δραστηριότητα. Αλλά με προγραμματισμό και επιμονή, σύντομα το κάθε μέλος της οικογένειας θα είναι σε θέση να βοηθήσει και να αναλάβει τις ευθύνες που του αναλογούν. 

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Πώς να μάθετε στα παιδιά να βοηθούν στις δουλειές του σπιτιού

Χειριστείτε τις δικαιολογίες. Κάθε γονιός έχει έρθει αντιμέτωπος με τις  δικαιολογίες του παιδιού του. Χρησιμοποιήστε τις παρακάτω συμβουλές για να βοηθήσετε το παιδί να παραμένει συνεπής στις υποχρεώσεις του.

• Συμφωνείστε με το παιδί τις συνέπειες αν αρνείται να αναλάβει τις ευθύνες του. Για παράδειγμα, αν το παιδί σας αρνείται να μαζέψει τα πιάτα, περιορίστε την πρόσβαση σε παιχνίδια, στον υπολογιστή ή στην τηλεόραση μέχρι να τελειώσει αυτό που έχει να κάνει.
• Δημιουργήστε ρουτίνες στις οποίες η ευθύνη θα έρχεται πρώτη και η διασκέδαση μετά. Με αυτόν τον τρόπο, αν το παιδί σας καθυστερεί με την ολοκλήρωση των αρμοδιοτήτων του, η ώρα της διασκέδασης θα είναι πολύ περιορισμένη.
• Μάθετε στα παιδιά τη διαφορά μεταξύ της πραγματικής δικαιολογίας και της δικαιολογίας από τεμπελιά. Πραγματική δικαιολογία σημαίνει ότι κάτι έχει προκύψει και είναι δύσκολο να τηρήσει κάποιος την ευθύνη του, όπως ότι έχει αρρωστήσει. Μια δικαιολογία τεμπελιάς είναι αυτή που δημιουργεί το παιδί και τη χρησιμοποιεί μόνο και μόνο για να αποφύγει να αναλάβει τις ευθύνες του.

Η ενασχόληση με τις δικαιολογίες των παιδιών μπορεί να είναι κουραστική και απογοητευτική. Αλλά αν είστε λογικοί με τα παιδιά σας, θέτοντας ένα καλό παράδειγμα τον ίδιο σας τον εαυτό, και κάνοντας τις μικροδουλειές του σπιτιού μέρος της καθημερινής ρουτίνας της οικογένειάς σας, μπορείτε να ελαχιστοποιήσετε τον αριθμό των δικαιολογιών που θα ακούσετε.

Συζητήστε τη σημασία της ευθύνης. Τα περισσότερα παιδιά προτιμούν να είναι έξω και να παίζουν ή να είναι με τους φίλους τους από το να συμμετέχουν στις δουλειές του σπιτιού ή να αναλαμβάνουν επιπλέον ευθύνες. Ωστόσο, υπάρχουν πράγματα που πρέπει να γίνονται, είτε μας αρέσουν είτε όχι. Μιλώντας στα παιδιά για τις ευθύνες, μπορείτε  να τους βοηθήσετε να καταλάβουν τη σημασία της ομαδικής εργασίας και τη συμβολή στην οικογένεια.

• Συζητήστε γιατί είναι σημαντικό να γίνονται οι δουλειές του σπιτιού. Διδάξτε την ευθύνη στα παιδιά, την υπερηφάνεια που νιώθουμε όταν κάνουμε καλά μια δουλειά, και πόσο ευτυχισμένος νιώθει ο καθένας μας στην οικογένεια όταν ξέρει ότι έχει συμβάλει και ο ίδιος.
• Τα μεγαλύτερα παιδιά, οι έφηβοι, συχνά ανυπομονούν να γίνουν ενήλικες. Συζητήστε με το παιδί σας πως οι ευθύνες συμβαδίζουν με τις ελευθερίες της ενήλικης ζωής. Πείτε του ότι ακόμα κι αν δεν είναι γύρω του κάποιος να του θυμίζει τις υποχρεώσεις του, τώρα που αναπτύσσεται σε ένα ώριμο άτομο πρέπει να αναλαμβάνει τις ευθύνες του με ή χωρίς γονική επίβλεψη. 
• Μερικά παιδιά – κυρίως οι έφηβοι – πιστεύουν ότι έχουν χρόνο μόνο για τους φίλους και θα βρουν δικαιολογίες για οτιδήποτε άλλο. Το να θέλουν τα παιδιά να είναι με τους φίλους τους είναι λογικό και κατανοητό, αλλά το παιδί πρέπει να μάθει ότι και η οικογένεια είναι εξίσου σημαντική όσο και οι φίλοι του. Ορίστε σαν γονείς τις κατευθυντήριες γραμμές, όπως κάθε πότε θέλετε να τρώτε μαζί ως οικογένεια, τις δουλειές και τις υποχρεώσεις των παιδιών σας. Να είστε σαφείς ότι κάθε άτομο πρέπει να βρει μια ισορροπία μεταξύ του ελεύθερου χρόνου με τους φίλους, και της ζωή του στο σπίτι.
• Πείτε στο παιδί σας ότι τα προνόμια έρχονται μαζί με τις ευθύνες. Μπορεί να φαίνεται ότι οι ενήλικες μπορούν να κάνουν ό,τι θέλουν, όποτε θέλουν, αλλά πρέπει επίσης να είναι συνεπείς στις υποχρεώσεις τους, να πάνε στη δουλειά τους κάθε μέρα, να φροντίσουν τις οικογένειές τους και τα σπίτια τους.

Η ανάληψη νέων ευθυνών αν και είναι σημαντικό κομμάτι της ανάπτυξης και της ωρίμανσης, μπορεί επίσης να είναι και μια πολύ δύσκολη διαδικασία. Τα παιδιά συνήθως είναι αρνητικά στο να αναλαμβάνουν νέες ευθύνες, ασχέτως αν δέχονται ευχάριστα νέα προνόμια. Βοηθώντας τα παιδιά να καταλάβουν ότι οι ευθύνες είναι απαραίτητο μέρος της ζωής, θα συμβάλετε στη διαμόρφωση της στάσης τους από αρνητική σε θετική.

Οργανωθείτε. Η οργάνωση μπορεί να σημαίνει διαφορετικά πράγματα για τον καθένα μας. Οργάνωση μπορεί να σημαίνει για τα μέλη μιας οικογένειας πολύ διαφορετικά πράγματα. Για τη μαμά μπορεί να σημαίνει την πλήρη ολοκλήρωση των δουλειών του σπιτιού, για τον μπαμπά την τήρηση χρονοδιαγραμμάτων, και για το παιδί την ολοκλήρωση των καθηκόντων του σχολείου. Είναι σημαντικό οι γονείς να διδάξουν δεξιότητες στα παιδιά έτσι ώστε να μπορούν να σχεδιάσουν τις μελλοντικές τους ασχολίες, να διαχειριστούν τις εργασίες και τα καθήκοντά τους, καθώς και τις ευθύνες τους. Οι δεξιότητες αυτές θα φανούν χρήσιμες όχι μόνο μέχρι το τέλος του σχολείου, αλλά και στη μετέπειτα ζωή των παιδιών.

• Αρχίστε να χρησιμοποιείτε οικογενειακό ημερολόγιο ή έναν πίνακα όπου θα γράφετε τις δεσμεύσεις και τις ευθύνες του καθενός, έτσι ώστε όλη η οικογένεια να μπορεί να παρακολουθεί ποιος θα κάνει τι και πότε.
• Ενθαρρύνετε τα μεγαλύτερα παιδιά να χρησιμοποιούν προσωπικό οργανόγραμμα όπου θα καταγράφουν τις εργασίες, τα καθήκοντά και τις προθεσμίες τους. Βοηθήστε τα στο πως να χωρίζουν τις μεγάλες εργασίες σε μικρότερα κομμάτια, έτσι ώστε να τηρούνται οι προθεσμίες με αποτελεσματικότερο τρόπο. Ελέγξτε τη σχεδίαση μαζί κάθε βράδυ.
• Η μίμηση της οργανωμένης συμπεριφοράς είναι επίσης σημαντική. Αν το παιδί σας βλέπει εσάς να ξεχνάτε να πληρώσετε τους λογαριασμούς σας εγκαίρως ή να χάνετε συνεχώς τα κλειδιά σας, θα είναι δύσκολο να τα πείσετε ότι η οργάνωση είναι σημαντική για εσάς και την οικογένειά σας. Λειτουργήστε ως ένα καλό παράδειγμα για το παιδί σας παραμένοντας οργανωμένοι.

Το να έχεις ένα υπεύθυνο παιδί είναι επιθυμία κάθε γονέα. Οι γονείς γνωρίζουν ότι για να επιτύχουν τα παιδιά τους στον πραγματικό κόσμο,  θα πρέπει να είναι υπεύθυνα και να έχουν μια αίσθηση πειθαρχίας. Αλλά για να συμβεί αυτό, θα υπάρξουν πολλές προκλήσεις. Γι‘ αυτό, είναι σημαντικό να αρχίσει η διδασκαλία της ευθύνης από νωρίς. Μπορεί να μην είναι εύκολο, αλλά το να διδάσκουμε τα παιδιά να είναι υπεύθυνα είναι ένα μεγάλο δώρο που θα τους ωφελήσει σε όλο το υπόλοιπο της ζωής τους!

Πηγή

Συντάκτης: Flowmagazine,

Influence:

Ο στόχος του flowmagazine.gr είναι να προβάλλει τις θετικές ιδέες, δράσεις και πληροφορίες από την Ελλάδα και τον κόσμο…