Πώς να συγχωρήσετε πραγματικά τον εαυτό σας

Όταν ό,τι έκανες (ή δεν έκανες) βαραίνει πολύ στο μυαλό σου, η αυτοσυγχώρεση μπορεί να μοιάζει ανέφικτη, γι’ αυτό και το να πεις στον εαυτό σου ότι μπορείς να το ξεπεράσεις είναι ένα σημαντικό βήμα στη διαδικασία της επούλωσης.

Το να συγχωρείς τους άλλους δεν είναι πάντα εύκολο. Όταν κάποιος σας πληγώνει, μπορεί να χρειαστεί μεγάλη δύναμη (και ωριμότητα) για να πάρετε μια βαθιά ανάσα, να βάλετε στην άκρη τον εγωισμό σας και να δεχτείτε μια ειλικρινή συγγνώμη. Τι συμβαίνει όμως αν το άτομο που πρέπει να συγχωρέσετε είναι ο εαυτός σας; Πολλοί από εμάς είμαστε υπερβολικά αυτοκριτικοί και μπορεί να είναι πραγματικά, πραγματικά δύσκολο να συγχωρήσετε τον εαυτό σας επειδή κάνατε ένα λάθος ή πληγώσατε κάποιον.

Ίσως μάλιστα να έχετε ήδη ζητήσει συγχώρεση από κάποιον άλλον, αλλά δεν μπορείτε να καταλάβετε πώς να απαλλαγείτε από τις ενοχές. Ή ίσως χρειάζεται να δώσετε στον εαυτό σας συγχώρεση για ένα ενοχλητικό μοτίβο που κάνει περισσότερο κακό στη ζωή σας απ’ ό,τι θα θέλατε. Ίσως μάλιστα να παλεύετε με το πώς να συγχωρήσετε τον εαυτό σας για κάτι τρομερό -είτε όντως κάνατε κάτι κακό, είτε ο εγκέφαλός σας γυρίζει ένα ασήμαντο περιστατικό σε μια ιστορία που προκαλεί περισσότερη ντροπή απ’ ό,τι του αξίζει.

Επιβεβαιώστε την ικανότητά σας να συγχωρείτε τον εαυτό σας

Αν με το ζόρι μπορείτε να σκεφτείτε αυτό που κάνατε χωρίς να χρειάζεται να επικεντρωθείτε γρήγορα σε οτιδήποτε άλλο -ή αν αυτό σας στέλνει σε ένα φαύλο κύκλο μη χρήσιμων, επαναλαμβανόμενων σκέψεων σχετικά με την κατάσταση- αυτό είναι απολύτως φυσιολογικό. Ως αποτέλεσμα, οι άνθρωποι που παλεύουν με την αυτοσυγχώρεση μπορεί να αισθάνονται κατάθλιψη, άγχος ή αϋπνία, και σε πιο ακραία παραδείγματα, μπορεί να καταλήξουν σε αυτοτραυματισμό ή αυτοθεραπεία με ουσίες.

Ξεκινήστε ρωτώντας τον εαυτό σας: «Πιστεύω στην ικανότητά μου να γίνω καλύτερα; Να αλλάξω και να βελτιωθώ, αναγνωρίζοντας παράλληλα ότι έχω ελαττώματα όπως όλοι οι άλλοι»; Ακόμα κι αν ο εγκέφαλός σας απαντά με ένα ηχηρό «ΟΧΙ», η αμφισβήτηση των αρνητικών σας σκέψεων με αυτόν τον τρόπο μπορεί να σας βοηθήσει να αρχίσετε να βλέπετε τη δυνατότητα να συγχωρήσετε τον εαυτό σας, κάτι που απαιτείται για να αρχίσετε πραγματικά να το κάνετε.

Αντιμετωπίστε τον εαυτό σας όπως θα κάνατε σε έναν καλύτερο φίλο

Όταν έχουμε κάνει κάτι που είναι έξω από την ηθική μας ζώνη άνεσης, συχνά αρχίζουμε να κατηγορούμε τον εαυτό μας γι’ αυτό, πράγμα που δεν βοηθάει πραγματικά. Γι’ αυτό πρέπει να εξασκούμε πολλή αυτοσυμπόνια.

Πώς μπορείτε να το κάνετε αυτό στην πραγματικότητα; Ξέρετε το συναίσθημα όταν ο καλύτερός σας φίλος τηλεφωνεί μετά τον χωρισμό και αρχίζει να λέει τρομερά πράγματα για τον εαυτό του; Ακόμα κι αν υπάρχει η ευκαιρία για την κολλητή σου να ωριμάσει από τον πόνο της, εσύ μάλλον ξεκινάς με κάτι σαν: “Έι, είσαι άνθρωπος – να είσαι ευγενικός με τον εαυτό σου”.

Αλλά δεν παρέχουμε πάντα αυτή την προσοχή για τον εαυτό μας, γι’ αυτό και το να ρωτήσετε απλώς πώς θα ήταν να απευθυνθείτε στον εαυτό σας σαν να μιλάτε σε έναν φίλο μπορεί να σας κάνει να νιώσετε λίγο καλύτερα. Αυτή και μόνο η ερώτηση μπορεί να βοηθήσει να δημιουργήσουμε μια μικρή προοπτική και να απαλύνουμε τα αρνητικά συναισθήματα που μπορεί να έχουμε απέναντι στον εαυτό μας.

Αν είστε ιδιαίτερα σκληροί με τους φίλους σας (με το πρόσχημα της “ειλικρίνειας”), αυτή η συμβουλή μπορεί να μην λειτουργήσει τόσο καλά για εσάς. Η ιδέα είναι να μαλακώσετε την καρδιά σας απέναντι στα λάθη σας. Θα πρέπει να προσπαθήσετε να θυμάστε ότι το να κάνεις λάθη είναι ανθρώπινο. Όλοι θα τα κάνουμε. Ίσως όντως να τα κάνατε θάλασσα, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι είστε κακός άνθρωπος: Υπάρχει διαφορά ανάμεσα στο να λες “Αυτό που έκανα ήταν φρικτό” και στο “Είμαι φρικτός”.

Γράψτε (ή συζητήστε) τα γεγονότα

Συχνά, όταν κάνετε κάτι λάθος, μπορεί να νιώσετε μια συντριπτική έκρηξη ενοχής. Αυτό μπορεί να σας βάλει σε πειρασμό να δείτε την αλληλεπίδραση μέσα από ένα θολό μείγμα αυτοαποστροφής και καταστροφικής σκέψης ή ακόμη και να προσπαθήσετε να αρνηθείτε την επίδραση που είχαν οι πράξεις σας. Σε αυτές τις περιπτώσεις, μπορεί να σας βοηθήσει να καταγράψετε τι συνέβη, ακόμη και αν δεν ήταν όμορφο, να το πείτε δυνατά στον εαυτό σας ή να το συζητήσετε με ένα μη επικριτικό άτομο που εμπιστεύεστε. Αυτό μπορεί να σας βοηθήσει να σταματήσετε να συλλογίζεστε και να δείτε την κατάσταση ως μια εμπειρία μάθησης.

Πρέπει να είστε σε θέση να πείτε: «Αυτό είναι κάτι που κάνω ή αυτό είναι κάτι που έχω κάνει και είχε αντίκτυπο σε μένα ή σε άλλους με τρόπο που δεν θέλω», και αν δεν μπορείτε να είστε ειλικρινείς με τον εαυτό σας σχετικά με την πηγή της ενοχής σας, είναι πιο δύσκολο να προχωρήσετε μπροστά και να αλλάξετε τη συμπεριφορά σας στο μέλλον.

Ρωτήστε τον εαυτό σας: «Ποιες ήταν οι προσδοκίες μου;»

Ένας άλλος τρόπος για να προκαλέσετε αλλαγή προοπτικής: προσδιορίστε το αυτοεπιβαλλόμενο πρότυπο που νομίζετε ότι δεν τηρήσατε όταν κάνατε (ή είπατε) αυτό για το οποίο μετανιώνετε. Ποια ήταν η προσδοκία, στο μυαλό σας, για το τι θα έπρεπε να είχατε κάνει σε αυτή την κατάσταση; Αυτή η προσδοκία εδράζεται στην πραγματικότητα ή σε μια ιδέα τελειομανίας, στην οποία περιμένετε από τον εαυτό σας να διαβάσει το μυαλό σας ή να μην κάνει ποτέ λάθη;

Το νόημα αυτής της άσκησης δεν είναι να μεταθέσετε την ευθύνη ή να αποτινάξετε την υπευθυνότητα, απαλλάσσοντάς σας από κάθε ανάγκη να αναλάβετε δράση για να διορθώσετε την κατάσταση. Αυτό που μπορούν να κάνουν αυτές οι ερωτήσεις, όμως, είναι να ξεκαθαρίσουν αν τιμωρείτε τον εαυτό σας σε παράλογο βαθμό.

Αν τα βάζετε δύσκολα με τον εαυτό σας επειδή πληγώνετε τα συναισθήματα κάποιου δικού σας ανθρώπου, εκφράζοντας μια κρυφή εσωτερική υπόθεση, μπορεί να σας κάνει να δείτε πόσο παράλογο είναι. Αντίστροφα, μπορεί να σας κάνει να συνειδητοποιήσετε ότι δεν ανταποκριθήκατε στη δίκαιη προσδοκία κάποιου άλλου, γεγονός που σας υποδεικνύει ένα θέμα που ίσως δεν είχατε συνειδητοποιήσει ότι πρέπει να δουλέψετε πάνω σε αυτό.

Προσπαθήστε να επανορθώσετε

Αφού εξετάσετε την κατάστασή σας μέσα από έναν πιο συμπονετικό φακό και αναλογιστείτε τι πραγματικά συνέβη (και πώς αισθάνεστε γι’ αυτό), μπορείτε να αναρωτηθείτε πώς θα θέλατε να επανορθώσετε. Ας πούμε ότι είστε θυμωμένοι με τον εαυτό σας επειδή αφήσατε άλλη μια εβδομάδα να περάσει χωρίς να καθαρίσετε το διαμέρισμά σας. Μπορεί να ρίξετε μια ματιά στο ημερολόγιό σας και να βρείτε μια ρεαλιστική ημέρα για να το κάνετε. Αν το παράπτωμά σας είναι κάτι όπως το να φωνάξετε σε ένα αγαπημένο σας πρόσωπο κατά τη διάρκεια ενός μεθυσμένου πάρτι, μπορεί να σκεφτείτε τρόπους για να μην πίνετε πολύ στο μέλλον.

Η ιδέα δεν είναι να τιμωρήσετε τον εαυτό σας, αλλά να χρησιμοποιήσετε τη λύπη σας ως ευκαιρία για προσωπική ανάπτυξη. Το να επανορθώσετε πηγαίνει τη συγγνώμη ένα βήμα παραπέρα. Είναι υπευθυνότητα για αυτό που κάνατε και δέσμευση να κάνετε διαφορετικά στο μέλλον.

Δοκιμάστε ένα μάντρα και επαναλάβετε

Εκπαιδεύστε τον εγκέφαλό σας να αφήνει τα λάθη, λέγοντας αυτό στον εαυτό σας (αν είναι πραγματικά αληθινό) όσο συχνά χρειάζεται: «Έκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα εκείνη τη στιγμή με τις γνώσεις που είχα. Τώρα, θα τα καταφέρω καλύτερα». Αυτή η υπενθύμιση μπορεί να προκαλέσει τον εσωτερικό σας επικριτή και να σας υπενθυμίσει ότι αξίζετε τη συγχώρεση.

Να θυμάστε ότι η συγχώρεση είναι μια διαδικασία

Ένας από τους λόγους που η αυτοσυγχώρεση μπορεί να μοιάζει τόσο θολή είναι ότι συχνά δεν είναι μια εφάπαξ υπόθεση. Δεν συμβαίνει πάντα αυτόματα αφού πείτε στον καθρέφτη (ή στο μυαλό σας) «συγγνώμη». Η συγχώρεση είναι μια ενεργή διαδικασία και μπορεί να απαιτεί επανάληψη.

Μπορεί να χρειαστεί κάτι περισσότερο από ένα μάντρα ή μια γρήγορη εσωτερική κουβέντα για να απελευθερώσετε τη μνησικακία που κρατάτε εναντίον του εαυτού σας. Ίσως χρειάζεται να συνεργαστείτε με έναν θεραπευτή ή άλλον επαγγελματία ψυχικής υγείας για να σας καθοδηγήσει στη διαδικασία της αυτοσυγχώρεσης. Ανεξάρτητα από αυτό, τελικά, πιθανότατα θα χρειαστεί να δώσετε στον εαυτό σας λίγη υπομονή.

Συντάκτης: Ευαγγελία Μποζαντζόγλου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.