Αγαπημένα ψυχολογικά παιχνίδια στα ζευγάρια
Πριν από αρκετά πια χρόνια ο Sternberg παρουσίαζε τη σχέση του ζευγαριού, τη συντροφικότητα και την ερωτική του σχέση με όρους οικειότητας, πάθους και απόφασης –δέσμευσης. Η οικειότητα αναφέρεται στο αίσθημα αμοιβαίας εμπιστοσύνης ότι μπορούμε να δεχόμαστε και να προσφέρουμε συναισθηματική υποστήριξη, υπάρχει συναισθηματική εγγύτητα και αλληλοϋποστήριξη του εαυτού. Ο όρος πάθος αντιστοιχεί σε μια έντονη επιθυμία να ενωθούμε με ένα άλλο πρόσωπο, κάτι που δεν ταυτίζεται απαραίτητα με τη σεξουαλική επαφή. Η δέσμευση είναι η απόφαση να αγαπήσουμε έναν συγκεκριμένο άνθρωπο. Παρόλα αυτά η δέσμευση δεν είναι συνώνυμη με την αφοσίωση σε αυτόν/ή, καθώς μπορούμε να δεσμευτούμε σε μία σχέση για κοινωνικούς ή οικονομικούς λόγους. Με βάση αυτά μια ερωτική σχέση για να είναι ολοκληρωμένη χρειάζεται να συνυπάρχουν οι τρεις παραπάνω διαστάσεις.
Και είναι αλήθεια ότι στις πιο στενές μας σχέσεις πασχίζουμε συχνά να βρούμε την ισορροπία που μας ταιριάζει κάθε φορά ανάμεσα στην ισότιμη σχέση και την απόλυτη εξουσία, και την εξάρτηση και την αυτονομία. Ποιος έχει τον έλεγχο στην σχέση, την επικοινωνία, την σεξουαλική επαφή, την τρυφερότητα. Εκεί, παίζονται τα αγαπημένα σε όλους μας ψυχολογικά παιχνίδια. Παιχνίδια που παίζουμε άλλοτε συνειδητά και άλλοτε εντελώς ασύνειδα και επηρεάζουν τόσο τη ζωή, όσο και την ευημερία μας.
- Πόσο αντέχουμε να είμαστε καλά με τον εαυτό μας και με τον άλλο;
- Πόσο αντέχουμε τελικά τον άλλο κοντά μας;
- Τον θέλουμε να είναι κοντά μας ή κολλημένος πάνω μας να μας ικανοποιεί παιδικές μας ελλείψεις;
- Κι αν εμείς είμαστε αυτοί που τρέχουν μακριά γιατί πια είναι τόσο κακό, τι κακό θα συνέβαινε αν επιτρέπαμε τον άλλο να μας πλησιάσει;
- Κι αν εμείς κυνηγάμε γιατί κυνηγάμε, ποιο είναι το όφελος το δικό μας από έναν τέτοιο αγώνα με το να μένουμε μακριά από τον εαυτό μας;
- Από την άλλη, πολλοί ξεκίνησαν με ένα ‘συμβόλαιο σχέσης’ και νιώθουν ότι με αυτό θα πάνε σε όλη τη διάρκεια της σχέσης. Έλα όμως που τα πράγματα αλλάζουν, οι ίδιοι αλλάζουμε, κάποιες φορές και ωριμάζουμε, πώς θα παραμείνει η σχέση η ίδια;
-
Ερωτήματα με το τι λέμε και δεν λέμε μεταξύ μας, τι κάνουμε και τι δεν κάνουμε μεταξύ μας, πόσο και πώς πρέπει να μας ξέρει ο άλλος; - Ποιανού η δουλειά, η ζωή, οι ανάγκες σε συναίσθημα, σεξ, τρυφερότητα έχουν πρωταρχική σημασία;
Όλα τα παραπάνω συνδράμουν και συνπλάθουν τα παιχνίδια, τα μοτίβα συμπεριφοράς και επικοινωνίας που έχει διαλέξει να παίζει ένα ζευγάρι. Άλλος θα είναι απόμακρος, άλλος κυνηγός, άλλος νάρκισσος και πολυάσχολος, και άλλος αυτοθυσιαζόμενος, άλλος πάλι θα εκβιάζει με το σεξ, κι άλλος με τη φροντίδα, άλλος επικριτικός κι άλλος παραιτούμενος, άλλος επιθετικός κι άλλος παθητικοεπιθετικός. Άλλος θα ψάξει για λίγο αέρα σε μία αγκαλιά εκτός κι άλλος θα έχει πια χίλιους λόγους να μισεί και να μένει να εκδικείται την αθέτηση της αποκλειστικότητας.
Παιχνίδια που μάθαμε να παίζουμε στην οικογένειά μας και ακόμα μας καθορίζουν την ευτυχία μας ή και τη δυστυχία μας, το πώς θα δυστυχεί ο καθένας. Μας δυσκολεύουν, μας θυμίζουν οικεία και γνώριμα πράγματα. Το χειρότερο όμως είναι ότι μας αποτρέπουν να δοκιμάσουμε άλλα αγνώριστα παιχνίδια που συχνά ζηλεύουμε, αλλά φοβόμαστε να παίξουμε.
Ας είναι αυτό το φθινόπωρο η αρχή για νέα ξεκινήματα και νέα πιο ισότιμα και με λιγότερο κόστος παιχνίδια.
Σταυρούλα Στυλ. Παπαδονικολάκη,Ψυχολόγος ΜΑ Οικογενειακή Ψυχοθεραπεύτρια
Τηλ. 694 7211 665
Email: info@psyathens.gr
Website: www.psyathens.gr
