Πώς να προλάβετε το εγκεφαλικό; Ποια σημάδια να αναγνωρίσετε στους δικούς σας για να τους σώσετε;
Τις τελευταίες δεκαετίες, οι αιτίες θανάτου στον δυτικό κόσμο σχετίζονται κατά κύριο λόγο με προβλήματα υγείας που δυστυχώς «χτυπούν» άτομα και μικρότερων ηλικιών. Ανάμεσά τους βρίσκονται τα εγκεφαλικά επεισόδια (ΕΕ), ως τρίτη αιτία θανάτου, μετά τα καρδιακά νοσήματα, που κατέχουν την πρώτη θέση, και τον καρκίνο. Παρόλα αυτά, ελπιδοφόρο είναι το γεγονός πως τα τελευταία 30 χρόνια παρατηρείται μείωση των περιπτώσεων θανάτου από εγκεφαλικό επεισόδιο κατά 45%, ενώ το 70% των ατόμων που παθαίνουν ΕΕ ανακτούν την αυτονομία τους, με το 10% αυτών να αναρρώνει πλήρως. Τι ακριβώς όμως συμβαίνει στο ανθρώπινο σώμα κατά τη διάρκεια του εγκεφαλικού και πώς μπορούμε να βοηθήσουμε τους δικούς μας ανθρώπους μια τέτοια δύσκολη ώρα;
Πώς συμβαίνει το ΕΕ;
Το εγκεφαλικό επεισόδιο είναι μία κρίσιμη κατάσταση κατά την οποία η ροή του αίματος προς τον εγκέφαλο μέσα από τις αρτηρίες, διαταράσσεται ή διακόπτεται αιφνίδια. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να δημιουργηθούν διάφορες εγκεφαλικές βλάβες, καθώς τα κύτταρα που δεν λαμβάνουν οξυγόνο (μέσω της κυκλοφορίας του αίματος) πεθαίνουν. Οι λόγοι οι οποίοι μπορούν να οδηγήσουν σε αυτή την κατάσταση είναι η παρεμπόδιση της κυκλοφορίας του αίματος εξαιτίας κάποιου θρόμβου που κλείνει την αρτηρία (ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο, απασχολεί το 85% των περιπτώσεων!) ή επειδή η ίδια η αρτηρία έχει υποστεί ρήξη (αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο).
Αιτίες
Οι αιτίες που οδηγούν στην φθορά των αρτηριών ή στη δημιουργία των θρόμβων, πράγμα που συχνά καταλήγει σε ΕΕ, είναι ποικίλες και σχετίζονται άμεσα με την ηλικία, το φύλο και τον τρόπο ζωής του ατόμου. Εν γένει, σε κίνδυνο βρίσκονται περισσότερο άνθρωποι προχωρημένης ηλικίας, άνδρες συχνότερα από γυναίκες και άτομα με ιστορικό εγκεφαλικών επεισοδίων. Άλλες αιτίες που μπορούν να οδηγήσουν στην κατάσταση αυτή αναφέρονται παρακάτω:
- Υπέρταση
- Καρδιαγγειακές και Αγγειακές νόσοι
- Διαβήτης
- Χοληστερίνη
- Κάπνισμα
Συμπτώματα και αντιμετώπιση
Μπορεί γενικά να γνωρίζουμε πώς το μούδιασμα, η αδυναμία σε κάποια από τις βασικές λειτουργίες ή η παράλυση μέρους του σώματος, αποτελούν σημάδια εγκεφαλικού επεισοδίου, όμως είναι κάλο να ξέρουμε πώς να αναγνωρίσουμε ή έστω να υποψιαστούμε αν ένας δικός μας άνθρωπος περνάει ΕΕ και να τον βοηθήσουμε έγκαιρα. Κατά γενική ομολογία, η άμεση παρέμβαση σώζει ζωές, γι’ αυτό είναι πολύ σημαντικό να μην αφήνουμε το χρόνο να περνάει ανεκμετάλλευτος.
Για να καταλάβετε αν όντως ένας δικός σας άνθρωπος περνάει ΕΕ, αρκεί να βρείτε την απάντηση σε τρεις απλές ερωτήσεις:
- Μπορεί ο άνθρωπος να χαμογελάσει; Έχει χαλαρώσει το στόμα ή κάποια πλευρά του προσώπου του;
- Μπορεί να σηκώσει και τα δυο του χέρια;
- Μπορεί να μιλήσει και να καταλάβει τι του λέτε;
Αν συνειδητοποιήσετε πως υπάρχει αδυναμία ή απώλεια σε κάποια από τις παραπάνω λειτουργίες, καλέστε άμεσα το ασθενοφόρο. Άλλα συμπτώματα που μπορεί να σας υποψιάσουν για ΕΕ είναι οι ζαλάδες και η αστάθεια, η αδυναμία όρασης, οι δυνατοί πονοκέφαλοι καθώς και η δυσκολία στη λήψη φαγητού ή ποτού.
To εγκεφαλικό επεισόδιο αποτελεί ένα επείγον ιατρικό περιστατικό και γι’ αυτό χρήζει άμεσης αντιμετώπισης. Όσο πιο γρήγορα γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες, τόσο πιο πιθανό είναι να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα και να μειωθεί ή να μηδενιστεί το ποσοστό αναπηρίας. Για το λόγο αυτό λοιπόν, σε μια τέτοια περίπτωση καλέστε άμεσα το Εθνικό Κέντρο Άμεσης Βοήθειας (166), καθώς πρέπει να διασφαλίσετε πως το ασθενοφόρο θα έρθει το συντομότερο δυνατό στον τόπο του περιστατικού.
Μπορώ να βοηθήσω κατά τη διάρκεια αναμονής του ασθενοφόρου;
Όσο περιμένετε την άφιξη του ασθενοφόρου μπορείτε να παραμείνετε κοντά στον ασθενή και να τον βοηθήσετε με τον τρόπο σας.
- Βοηθήστε τον να ξαπλώσει σε ένα κρεβάτι. Έτσι διευκολύνεται η παροχή αίματος στον εγκέφαλο.
- Μην τον αφήσετε να φάει ή να πιει τίποτα.
- Αν κάνει εμετό, γυρίστε το σώμα και το πρόσωπό του στο πλάι. Έτσι μειώνετε τον κίνδυνο εισρόφησης.
- Αν χάσει τις αισθήσεις του, δώστε του τις πρώτες βοήθειες.
- Μην χορηγήσετε ασπιρίνη ή υπογλώσσιο στον ασθενή, καθώς αν ο τύπος του εγκεφαλικού είναι αιμορραγικός, τότε θα αυξηθεί η αιμορραγία.
- Μην προσπαθήσετε να ανυψώσετε τα πόδια, καθώς υπάρχει κίνδυνος να αυξηθεί η υπέρταση.
