Τι προκαλούν τα αναψυκτικά στην υγεία μας;

Συντάκτης: Ειρήνη Μαθιουδάκη, Διδάκτωρ Βιοχημείας - Συγγραφέας

Είναι γεγονός πως, εδώ και πολλά χρόνια, τα αναψυκτικά κατέχουν ηγετική θέση στην καθημερινότητά μας και ειδικότερα στις καταναλωτικές προτιμήσεις των παιδιών, τα οποία τα αγαπάνε και τα ζητούν συνεχώς. Ανθρακούχα ποτά τύπου κόλα, άλλα με άρωμα φρούτων αλλά και ισοτονικά ποτά που υπόσχονται ενέργεια και δύναμη έχουν δυστυχώς αντικαταστήσει τους φρεσκοστυμένους φυσικούς χυμούς και τα πολύχρωμα, λαχταριστά φρούτα εκτοπίζοντάς τα σχεδόν ολοσχερώς από τις διατροφικές μας συνήθειες.

Φυσικά, τα αναψυκτικά δεν είναι τόσο αθώα όσο δείχνουν στις διαφημίσεις ή στα ράφια των καταστημάτων. Δεν πρέπει να ξεχνάμε πως, όσο ελκυστικά και να φαίνονται, δεν παύουν να είναι ένα μείγμα χημικών ουσιών, που μόνο κακό μπορεί να προσφέρει στον οργανισμό μας. Από τι λοιπόν αποτελούνται και τι είναι αυτό που τα κάνει τόσο βλαβερά;

Αναψυκτικά: μία βόμβα συντηρητικών

Τα εμπορευματοποιημένα προϊόντα, στην πλειοψηφία τους αποτελούνται από ένα σωρό συντηρητικές ουσίες, οι οποίες τα προστατεύουν από τη φθορά του χρόνου ενώ παράλληλα τους προσδίδουν ορισμένες ιδιότητες, όπως επιπλέον άρωμα και γεύση. Τα συντηρητικά αυτά, δεν είναι τίποτα άλλο παρά χημικές ενώσεις, γνωστές στο ευρύ κοινό με την ονομασία «Ε».

Τα κύρια συντηρητικά που χρησιμοποιούνται ευρέως στα αναψυκτικά είναι δύο: το σορβικό κάλιο και το βενζοϊκό νάτριο. Ενώ το πρώτο είναι σχετικά ακίνδυνο, το δεύτερο θεωρείται υπεύθυνο για νευροτοξικές βλάβες και έτσι καλό θα ήταν να αποφεύγεται η κατανάλωση των προϊόντων στα οποία περιέχεται. Επιπλέον, τα αναψυκτικά με διάφορες γεύσεις φρούτων όπως επίσης και τα ισοτονικά ποτά, περιέχουν διάφορες ουσίες Ε, όπως τα Ε412 και Ε544, τα οποία χρησιμοποιούνται ως σταθεροποιητές, και τα Ε150Α και Ε160Α, που χρησιμοποιούνται ως χρωστικές. Όλες οι παραπάνω ουσίες έχουν χαρακτηρισθεί από την ευρύτερη επιστημονική κοινότητα ως επικίνδυνες και τοξικές.

Ως εκ τούτου, τα ισοτονικά ποτά που υπόσχονται ενέργεια και ευεξία στον οργανισμό, στην πραγματικότητα είναι πολύ ύποπτα αφού περιέχουν διεγερτικές ουσίες όπως η ταυρίνη και η καφεΐνη, οι οποίες σχετίζονται με διαταραχές της ομαλής λειτουργίας του σώματός μας. Παράλληλα, ιδιαίτερα ανησυχητικό είναι το γεγονός ότι τα αναψυκτικά τύπου light αντικαθιστούν τη ζάχαρη με άλλες γλυκαντικές ουσίες, όπως τα Ε950, Ε951 και Ε952, τα οποία σχετίζονται με καρκινογενέσεις και για τον λόγο αυτό έχει απαγορευθεί η χρήση τους στις Η.Π.Α. και στην Αγγλία.

Τέλος, έχει βρεθεί πως τα αναψυκτικά εταιρειών που κυκλοφορούν στην ελληνική αγορά περιέχουν προσθετικές ουσίες Ε, με τις πιο διαδεδομένες από αυτές να αποτελούν το φωσφορικό οξύ, το κιτρικό οξύ (Ε330) και το μηλικό οξύ (Ε296), το οποίο είναι ύποπτο για βλάβες στην υγεία των μικρών παιδιών.

Πέρα όμως από την υψηλή περιεκτικότητα των αναψυκτικών σε συντηρητικές ουσίες, δεν πρέπει να ξεχνάμε την μεγάλη τους συγκέντρωση σε ζάχαρη και διοξείδιο του άνθρακα. Τα δύο αυτά συστατικά είναι που κάνουν τα ανθρακούχα ποτά τόσο ελκυστικά στο ευρύ κοινό αλλά παράλληλα τα μετατρέπουν σε θερμιδικές βόμβες που μόνο προβλήματα μπορούν να φέρουν σε έναν υγιή οργανισμό.

Επιπτώσεις των αναψυκτικών στην υγεία μας

Αύξηση βάρους- διαβήτης τύπου ΙΙ

Πιθανόν να αποτελεί την πιο άμεση και σοβαρή επίπτωση των αναψυκτικών στο σώμα μας. Η υπερβολικά μεγάλη τους ποσότητα σε ζάχαρη (ένα μεγάλο ποτήρι αναψυκτικού περιέχει 44 κουταλάκια του γλυκού ζάχαρη), είναι ικανή να προκαλέσει αλόγιστη πρόσληψη θερμίδων σε ημερήσια βάση, η οποία οδηγεί σταδιακά σε παχυσαρκία και άλλα μεταβολικά προβλήματα, όπως είναι ο διαβήτης τύπου ΙΙ. Φυσικά, όλες αυτές οι καταστάσεις είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες για τον οργανισμό μας, ο οποίος γίνεται περισσότερο επιρρεπής σε προβλήματα όπως η υπέρταση και οι καρδιαγγειακές παθήσεις.

Τερηδόνα

Η υπερβολική πρόσληψη σακχάρων που πραγματοποιείται κατά την κατανάλωση ενός αναψυκτικού, έχει ως αποτέλεσμα βλάβες στη στοματική μας κοιλότητα. Αυτό συμβαίνει επειδή, κάποιοι μικροοργανισμοί που ζουν στο εσωτερικό του στόματός μας σχηματίζουν οξέα σακχάρου, τα οποία προσβάλλουν το σμάλτο των δοντιών. Η αντίδραση αυτή, κάνει τα δόντια πορώδη ενώ δημιουργεί μικροσκοπικές τρύπες σε αυτά, οι οποίες, εάν δεν ληφθεί η απαραίτητη μέριμνα, προκαλούν κοιλότητες και φθορές.

Πρόωρη γήρανση των κυττάρων

Μία πρόσφατη έρευνα απέδειξε ότι, η κατανάλωση ενός αναψυκτικού την ημέρα μπορεί να επιταχύνει τη διαδικασία της βιολογικής γήρανσης κάνοντάς μας να δείχνουμε έως και 4,6 χρόνια μεγαλύτεροι από όσο είμαστε πραγματικά. Η μελέτη εστίασε στο γενετικό υλικό ανθρώπων που κατανάλωναν 566γρ αναψυκτικού την ημέρα και διαπιστώθηκε ότι το μήκος των τελομερών (τμήματα DNA που λειτουργού προστατευτικά στις άκρες των χρωμοσωμάτων) στα λευκά αιμοσφαίρια είναι μικρότερο σε συμμετέχοντες οι οποίοι κατανάλωναν περισσότερα αναψυκτικά, αποδεικνύοντας ότι επιταχύνουν τη διαδικασία της γήρανσης.

Καρκίνο του προστάτη

Είναι επιστημονικά αποδεδειγμένο ότι, οι άνδρες που καταναλώνουν ζαχαρούχα και ανθρακούχα ποτά αυξάνουν τον κίνδυνο ανάπτυξης καρκίνου του προστάτη. Επίσης ένα αναψυκτικό την ημέρα αυξάνει τον κίνδυνο ανάπτυξης πιο σοβαρών μορφών καρκίνου κατά 40%.

Συμπεραίνουμε λοιπόν, πως τα αναψυκτικά ανήκουν σε μία κατηγορία τροφών πολύ επικίνδυνων για τον οργανισμό μας αλλά και για την υγεία μας μακροπρόθεσμα. Για το λόγο αυτό, είναι πολύ σημαντικό να μην τα καταναλώνουμε συχνά ή ιδανικά να τα βγάλουμε εντελώς από τις διατροφικές μας συνήθειες.

Συντάκτης: Ειρήνη Μαθιουδάκη, Διδάκτωρ Βιοχημείας - Συγγραφέας

Influence:

Η Ειρήνη Μαθιουδάκη γεννήθηκε το 1992 στο Ηράκλειο Κρήτης. Αποφοίτησε από το τμήμα Χημείας Πανεπιστημίου Κρήτης το 2014…