Precious, μία ευαίσθητη «Μονάκριβη»

Η Ταινία “Precious” είναι ένα κοινωνικό-οικογενειακό δράμα  και εκτυλίσσεται στο υποβαθμισμένο Harlem της Νέας Υόρκης τη χρονιά του 1986. Το Harlem αποτέλεσε το περιβάλλον που πράγματι η δημιουργός του μυθιστορήματος “Push”, Sapphire, (Ramona Lofton, 4 Αυγούστου 1950) που πυροδότησε, στη διάρκεια μαθημάτων τα οποία διεξήγε η συγγραφέας εκεί, την πρωτόλεια ιδέα για τη δημιουργία του αριστοτεχνικού αυτού μυθιστορήματος.

Πόσο συχνό είναι να συνυφαίνονται σε κάποια ταινία τα άκρα με τέτοια αρμονία; Πόσο απτό να  συνδυάζονται  η  βαναυσότητα και η αισιοδοξία σα να πρόκειται για μία καθημερινή ιστορία; Ενδεχομένως επειδή οι απαρχές της ταινίας βρίσκονται σε πολλές μικρές ανθρώπινες καθημερινές ιστορίες: Ακόμη και αν η ταινία “Precious” (η «Μονάκριβη»), δεν είναι μία αυτούσια αφηγηματική αφήγηση, συνθέτει με δεξιότητα μία από τα πιο ρεαλιστικά και βιογραφικά έργα της δεκαετίας και του είδους της.

Η ταινία που τιτλοφορείται  με το όνομα της πρωταγωνίστριας, ανακινεί με σπάνια ευαισθησία την ωμότητα της ενδοοικογενειακής βίας και του ρατσισμού σε κάθε του έκφανση που μπορεί να βασανίσει μία ανθρώπινη ψυχή. Είναι άξιο να σημειώσουμε το ότι η ταινία αφορά τη μάστιγα κάποιας άλλης κοινότητας και μίας προηγούμενης γενιάς, ο χρόνος όμως είναι αδιάφορος γιατί η ταινία διατρέχει την ανθρωπότητα καθολικά και διαχρονικά.

Η πρωταγωνίστρια, η ηθοποιός Gabourey Sidibe ενσαρκώνει το ρόλο της Precious,  μία Αφρό-Αμερικανή έφηβη, και θύμα ενδοοικογενειακής βίας και παρενόχλησης από τον πατέρα της, αποτέλεσμα της οποίας ένα παιδί με σύνδρομο Down και μία δεύτερη εγκυμοσύνη κατά την εκτύλιξη του δράματος της αφήγησης. Πέρα από τα δεινά αυτά η Precious είναι επίσης αναλφάβητη και στερείται κάθε οικονομικό πόρο και υποστήριξη.

Η μετάβαση της ταινίας από το σκοτάδι στο φως συντελείται στην ζωή της πρωταγωνίστριάς μας μέσα από τη μόρφωση που αποκτά και μέσα από την ψυχολογική βοήθεια που λαμβάνει.  Και οι δύο αυτοί πυλώνες της ταινίας ενσαρκώνονται σε δύο γυναικείους ρόλους- καταλύτες: Τη μόρφωση της Precious την αναλαμβάνει η καθηγήτρια του «εναλλακτικού σχολείου» στο οποίο φοιτά η πρωταγωνίστρια: το «εναλλακτικό» αυτό σχολείο αποτελεί μία κοινωνική δομή που εξυπηρετεί έναν συγκεκριμένο σκοπό: με τη μαθητεία της σε αυτό η Precious μεταβαίνει σ’ έναν άλλον κόσμο: βρίσκεται σε έναν κόσμο που αβίαστα της προσφέρει υποστήριξη, ενδιαφέρον, ελπίδα και αισιοδοξία.

Πηγή δύναμης αποτελούν για την Precious και οι συμμαθήτριές της, γυναίκες που όπως και η ίδια μοχθούν μέσα από τη μόρφωση να απεγκλωβιστούν από το σκοτάδι της προηγούμενης ζωής, των ουσιών, της κακομεταχείρισης, και να προχωρήσουν προς το φως.

Η Κυρία Blu Rain είναι η καθηγήτρια της ιδιότυπης αυτής τάξης μαθητριών: Η καθηγήτρια δεν ενδύεται τυχαία το συγκεκριμένο ονειρικό όνομα: Blu Rain θα πει γαλάζια βροχή, όνομα που μας δημιουργεί ένα μεταφυσικό συνειρμό. Η Κυρία Blu Rain βιώνει και η ίδια το ρατσισμό και την οικογενειακή εγκατάλειψη και την αμέλεια. Αυτά τα υφίσταται ως τιμωρία για τον ερωτικό της προσανατολισμό. Ο θεατής αισθάνεται να χτίζεται ένας πολύπλευρος δεσμός . Σταδιακά η ηρωίδα της ταινίας αποκτά, σε συνδυασμό με τη δουλειά της κοινωνικής λειτουργού που θα γνωρίσουμε παρακάτω, εκτίμηση για τον εαυτό  και την ύπαρξή της και να ανακαλύπτει μέσα της τη δύναμη να συνεχίσει. Ουσιαστικά η απελευθέρωση της ηρωίδας συντελείται από τη στιγμή που αυτή ξεκινά να ακούει και να εμπιστεύεται την εσωτερική της φωνή.

Η δεύτερη θεμελιώδης προσωπικότητα είναι εκείνη της ψυχολόγου της κοινωνικής πρόνοιας: Η συγκεκριμένη περσόνα είναι και ο καταλύτης για την ψυχική κάθαρση και τη λύτρωση της Precious. Την κοινωνική λειτουργό, την Κυρία Weiss την υποδύεται αριστοτεχνικά σε μία αγνώριστη ερμηνεία η ταλαντούχα τραγουδίστρια Mariah Carey. Weiss είναι ένα όνομα που είναι ομόηχο με την αγγλική λέξη Wise που σημαίνει σοφός, εκδηλωτικό ταυτόχρονα και του ρόλου της.

Με κύριο μεσολαβητή την  Κυρίας Weiss, η δράση της ταινίας κλιμακώνεται μέσα από τη σύγκρουση της πρωταγωνίστριας και της μητέρας της, Mary Lee John,  την οποία υποδύεται πράγματι συγκλονιστικά η ηθοποιός Mo’Nique. Προτού επέλθει η κλιμάκωση του δράματος, εξέλιξη απαραίτητη σε κάθε αφήγηση προκειμένου να αποκατασταθούν οι ρόλοι και η δικαιοσύνη, ο πατέρας –Carl που κακοποιούσε την Precious από τη βρεφική ηλικία της, πεθαίνει από τη ασθένεια του AIDS. Το γεγονός του θανάτου του αφήνει της πρωταγωνίστρια ατάραχη. Όταν η μητέρα της την ενημερώνει σχετικά η Μονάκριβη τη ρωτά: “ Is that all?”…

Sapphire, Η συγγραφέας του βιβλίου «Push»

Πρόκειται όμως για μία πολύ δυνατή ταινία και παραμένει συγκλονιστική από την αρχή έως το τέλος της: όπως προαναφέρθηκε στο μεγαλύτερο κομμάτι στης ταινίας η Μονάκριβη βρίσκεται σε κυριολεκτικό και μεταφορικό επίπεδο σε στάδιο μεταβατικό της ζωής της: η κυριολεκτική μετάβαση συντελείται μέσα από τη διαμονή της στο προσωρινό σπίτι, την προσωρινή διαμονή που δικαιούται έως ότου καταφέρει να ορθοποδήσει: στο σημείο αυτό και αφού έχει γίνει μητέρα και του δεύτερου παιδιού της του Abdul, προϊόν της αιμομιξίας, τη βλέπουμε να διερωτάται σχετικά με το μέλλον της, καθώς στο προσωρινό σπίτι δε γίνεται να παραμένει για πάντα. Η ταινία δε μας απαντά σε αυτό και αφήνει τη λύτρωση της πρωταγωνίστριας στα χέρια του θεατή, σε εμάς, γνωστοποιώντας μας ότι η Precious είναι φορέας του ιού του AIDS.

Πρόκειται για ένα έργο που  είναι αυθεντικά ανθρώπινο, αυθεντικά αντιρατσιστικό και συμβιβάζει τις ακρότητες της ανθρώπινης ψυχής με την μεγαλύτερη φυσικότητα, αντίφαση που μόνο η πραγματική ζωή μπορεί να μας προσφέρει.

Συντάκτης: Saky Koulibaly,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.