Πώς το πένθος είναι μια απόλυτα φυσική και απαραίτητη διαδικασία
Το πένθος είναι η διαδικασία, που ακολουθεί την οποιαδήποτε απώλεια βιώνουμε στη ζωή μας. Και η ζωή μας είναι γεμάτη καθημερινά από απώλειες… ανθρώπων, πραγμάτων και καταστάσεων. Δεν πενθούμε μόνο με τον φυσικό θάνατο, αλλά και με τον αποχωρισμό εν ζωή. Πενθούμε όταν πεθαίνει ένα αγαπημένο πρόσωπο, αλλά και όταν χωρίζουμε, όταν μας προκύπτει ένα σοβαρό πρόβλημα υγείας, όταν χάνουμε την δουλειά μας ή μας εγκαταλείπει ένας φίλος, κ.ο.κ. Το πένθος είναι μία απόλυτα φυσική και απαραίτητη διαδικασία, αλλά ταυτόχρονα αρκετά επώδυνη και ζόρικη. Πολλοί άνθρωποι στην προσπάθειά τους να αποφύγουν τον ψυχικό πόνο, “παγώνουν” τις εσωτερικές διεργασίες του πένθους και μοιάζουν σαν να μην τους αγγίζει η απώλεια καθόλου. Στην πραγματικότητα, όμως, το πένθος μπορεί να σταματά επιφανειακά, αλλά δρα “υπόγεια και μυστικά”, έως ότου τα στάδια να ξεκινήσουν αναπόφευκτα να λειτουργούν σε κάποια επόμενη επώδυνη στιγμή.
Γι’ αυτό τον λόγο, συνίσταται να γνωρίζουμε εκ των προτέρων ποια είναι τα λεγόμενα πέντε στάδια του πένθους και πού εξυπηρετούν αυτά, ούτως ώστε να ξεφοβηθούμε και να τα αφήσουμε, όταν προκύψει η στιγμή, να ξετυλιχθούν στην καθημερινότητα μας!
Στάδια Πένθους
- Άρνηση: Αρνούμαστε την πραγματικότητα, αυτό που μας συμβαίνει. Δεν πιστεύουμε στα μάτια μας και αυτός είναι ένας μηχανισμός άμυνας, για να καταπραΰνουμε το άγχος και τον πόνο. Μοιάζουμε να είμαστε “παγωμένοι”, να μην νιώθουμε στεναχώρια και άλλα δύσκολα συναισθήματα. Φερόμαστε σαν να μην έχει συμβεί κάτι κακό και λειτουργούμε, όπως θα λειτουργούσαμε και χωρίς την απώλεια.
- Θυμός: Επέρχεται, όταν έρθει και η συνειδητοποίηση της απώλειας. Τα βάζουμε με όλους και με όλα. Φταίνε οι πάντες για αυτό που μας συμβαίνει, όσο παράλογο κι αν ακούγεται. Φταίνε οι γιατροί που δεν πρόσεξαν, ο αποθανόντας που δεν πρόσεχε την υγεία του, ο “Θεός” που είναι σκληρός και άπονος, κ.ο.κ. Ρίχνοντας την ευθύνη κάπου, αισθανόμαστε να ξελαφρώνουμε λίγο από την ένταση, αλλά και πάλι γεμίζουμε με θυμό και νεύρα. Σε αυτό το στάδιο ενδέχεται να μας παρουσιαστούν και ψυχοσωματικές ενοχλήσεις, όπως πονοκέφαλοι, πόνος στο στομάχι και στο έντερο, δερματικές ενοχλήσεις, δύσπνοια και ταχυπαλμίες.
- Διαπραγμάτευση: Αυτός που πενθεί, έρχεται να διαπραγματευτεί την απώλεια. Σκέφτεται τι θα μπορούσε να κάνει για να την αποφύγει, με τι να ανταλλάξει για να μην πονάει τόσο.
- Κατάθλιψη: Εδώ είναι που έχουμε συνειδητοποιήσει την πραγματικότητα στο 100%. Εδώ είναι που βγαίνει ελεύθερα ο πόνος, η στεναχώρια, η απόγνωση. Νιώθουμε εγκαταλελειμμένοι και αβοήθητοι. Αισθανόμαστε, ότι κανένας και τίποτα δεν μπορεί να μας ανακουφίσει. Το κλάμα είναι έντονο, συχνό και ένας από τους πιο βασικούς τρόπους εκτόνωσης της οδύνης. Παράλληλα, μπορεί να εμφανιστεί υπνηλία ή αϋπνία, έλλειψη όρεξης για φαγητό και άλλα σωματικά προβλήματα, που απορρέουν από την μειωμένη φροντίδα του εαυτού. Βγαίνουν πολλές ενοχές και συναισθήματα αναξιότητας. Σε αυτή τη φάση το άτομο χρειάζεται χρόνο και ελευθερία, για να νιώσει και να εξωτερικεύσει όλα αυτά τα συναισθήματα. Και αυτό γιατί πρέπει να μην τα φοβηθεί και να επιτρέψει στον εαυτό του να μπει σε αυτό το δύσκολο κανάλι. Στο στάδιο της κατάθλιψης αυτός που πενθεί χρειάζεται συνοδευτική υποστήριξη και κατανόηση.
- Αποδοχή: Υπάρχει πλέον αποδοχή της απώλειας και αναγνώριση, ότι δεν μπορεί να γίνει κάτι για να αλλάξουν τα δεδομένα. Συνειδητοποιούμε, ότι όσο και να κλαίμε, όσο και να χτυπιόμαστε δεν θα αποφύγουμε την πραγματικότητα και δεν βοηθάμε κανέναν, ούτε καν τον εαυτό μας. Αποδεχόμαστε, ότι η ζωή προχωρά, μαζεύουμε τις δυνάμεις μας και οδεύουμε μπροστά.
Η καθήλωση σε κάποιο από τα 4 πρώτα στάδια του πένθους είναι αρκετά επιζήμια για τον άνθρωπο. Η διάκριση του φυσιολογικού από το παθολογικό πένθος βασίζεται στο βαθμό και στη χρονιότητα, που το άτομο εξωτερικεύει τα δύσκολα συναισθήματα του. Όταν, για παράδειγμα, βγαίνουν έντονες αυτοκαταστροφικές επιθυμίες και το άτομο αρνείται επίμονα τη ζωή του για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα, τότε καλό θα ήταν να ζητηθεί η γνώμη και η ψυχολογική υποστήριξη ενός ειδικού.
«Το κείμενο αποτελεί μια συνεργασία του flowmagazine.gr με την ψυχολόγο κ. Αθανασιάδου. Για περισσότερα κείμενα του συγκεκριμένου αρθρογράφου πατήστε εδώ»
