Πώς οι νέες τεχνολογίες βελτιώνουν την εκπαίδευση;

Η εκπαίδευση έχει πάψει πλέον να είναι συνυφασμένη με την παραδοσιακή διδασκαλία που όλοι θυμόμαστε. Οι νέες τεχνολογίες έχουν επηρεάσει όχι μόνο την εκπαίδευση και την διδασκαλία, αλλά και την ίδια την μάθηση και τους μαθητές.

Πολύς λόγος έχει γίνει κατά καιρούς για τις δυνατότητες γενικά της εκπαίδευσης, δεδομένων των περιοριστικών σχολικών πλαισίων, αλλά και για την ικανότητά της να κρατάει το ενδιαφέρον των μαθητών στραμμένο πάνω της. Για να τοποθετηθεί το θέμα στο σωστό σημείο, πρέπει να πούμε πρώτα πως, από τις απόψεις των μαθητών τουλάχιστον, αναδεικνύεται το ζήτημα της αδιαφορίας. Μάλλον, αναδεικνύεται η έλλειψη κατανόησης του εκπαιδευτικού συστήματος από τους μαθητές και η έλλειψη κατανόησης των μαθητών από το εκπαιδευτικό σύστημα. Αυτό δεν είναι, βέβαια, κάτι καινούργιο. Απλά οι φωνές πλήθυναν και βρήκαν “πρόθυμα αυτιά” να ακούσουν και γραφίδες για να καταγράψουν το θέμα.

Σταδιακά, εμφανίζονται στο προσκήνιο οι Τ. Π. Ε, οι Νέες Τεχνολογίες, δηλαδή, που επηρεάζουν την εκπαίδευση. Μαθήματα μέσω διαδικτύου, πλατφόρμες όπως E- class, Moodle και άλλες εκπαιδευτικές ιστοσελίδες, όπως Φωτόδενδρο, και εκπαιδευτικά λογισμικά συνθέτουν πια την εικόνα της συμπληρωματικής εκπαίδευσης. Οι προσδοκίες όλων, φανερά ή κρυφά, αναπτερώθηκαν, τα μάτια εκπαιδευτικών και μαθητών άρχισαν να λάμπουν.

Οι μεταρρυθμίσεις συνεχίζονται, οι μάχιμοι εκπαιδευτικοί, οι έχοντες ερευνητικά ενδιαφέροντα και το μικρόβιο της εξέλιξης, ολοένα και προβληματίζονται. Την διδασκαλία των επιμέρους μαθημάτων έχει έρθει να ενισχύσει και η διαθεματικότητα. Σε αυτό συμβάλλει η σύνδεση, για παράδειγμα, των γλωσσικών μαθημάτων με την περιβαλλοντική ή την θεατρική αγωγή ή η σύνδεση των μαθημάτων φυσικών επιστημών με τη φιλοσοφία ή την ιστορία.

Παρ’ όλες αυτές τις πολύ ενδιαφέρουσες και καινοτόμες δράσεις, υπάρχουν ακόμα παιδιά που δεν έχουν κανένα ενδιαφέρον για το μάθημα. Δεν έχουν κίνητρα, δεν νιώθουν να είναι ορατά, ούτε πως ασχολείται κάποιος σοβαρά μαζί τους. Όσο καλός εκπαιδευτικός και να είναι κανείς, δυστυχώς στο πλαίσιο μια τάξης δεν έχει την ευχέρεια να ασχοληθεί με το κάθε παιδί, όπως θα έκανε στο πλαίσιο φροντιστηριακών ή ακόμη και ιδιαίτερων μαθημάτων.

Εδώ μπορεί να γίνει μια χρήσιμη παρατήρηση. Ο χαρακτήρας της εκπαίδευσης έχει αλλάξει μετά από τις τόσες εναλλακτικές ευκαιρίες για να αναδυθεί η προσωπικότητα και οι ικανότητες του κάθε παιδιού. Όμως, τα προβλήματα εντοπίζονται ακόμη στην εκπαιδευτική πράξη, καθώς δεν έχει αλλάξει ο χαρακτήρας των γνωστικών αντικειμένων που διδάσκονται στα σχολεία. Δεν έχει αναρωτηθεί κανείς γιατί διδασκόμαστε και διδάσκουμε αυτά τα μαθήματα και όχι άλλα. Περνάμε επιφανειακά από ορολογία, λέξεις, θεωρίες, τόσο επιφανειακά μάλιστα, που ζημιώνουμε τα μυαλά των μαθητών και την ίδια την φήμη της διδασκόμενης επιστήμης.

Εδώ, μας φαίνεται χρήσιμη μια έννοια που αναφέραμε προηγουμένως. Η διαθεματικότητα. Η γνωσιακή επιστήμη μας αποκάλυψε πως λειτουργεί ο ανθρώπινος εγκέφαλος. Μάλιστα, συνεχίζει να αποκαλύπτει στοιχεία, πολλά εκ των οποίων αφορούν την μνήμη, την αφομοίωση πληροφοριών και γενικά την διαδικασία της εκπαίδευσης. Σύμφωνα με αυτή την θεώρηση, μπορούμε να δούμε το θεωρητικό παράδειγμα της εκπαίδευσης να αλλάζει. Υπό ένα τέτοιο πρίσμα, μπορούμε να δούμε ως λογική και επόμενη δράση την διδασκαλία πρωτίστως μιας έννοιας που μπορεί να είναι κοινή σε πολλές επιστήμες, και έπειτα την εξειδίκευση σε επιμέρους τομείς. Αυτό, εξ άλλου, είναι κάτι που ήδη γίνεται μέσα από πρωτότυπες δράσεις στην Ελλάδα (π.χ. Χαρισμάθεια) και στο εξωτερικό. Σε τέτοιες περιπτώσεις, σημαντική θέση έχει ως υπόβαθρο η θεωρία της πολλαπλής νοημοσύνης του Gardner. Δεν καταδικάζεται κανένα παιδί, επειδή έχει μεγαλύτερο ταλέντο στη φιλοσοφία από ότι στα μαθηματικά, ή στη τέχνη από ότι στα γλωσσικά μαθήματα.

Αν μια τέτοια φιλοσοφία εκπαίδευσης επεκταθεί και εξεταστεί ως προς τα μαθησιακά αποτελέσματα της, κάποιο χρήσιμο συμπέρασμα ενδέχεται να βγει. Γιατί αν το σχολείο δείξει στους μαθητές πως η γνώση μπορεί να είναι προσιτή και διασκεδαστική σε όλους, αυτομάτως έχει κερδίσει το ενδιαφέρον τους. Και αυτό θα είναι καλύτερο για όλους.

Συντάκτης: Ασημίνα Σταυρίδη,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.