Η εφηβεία είναι μια έντονη και γοητευτική φάση με μεγάλες και οριστικές αλλαγές στο σώμα και στον ψυχισμό των παιδιών. …
Πώς να μιλήσετε στο παιδί σας σχετικά με το βάρος του
Η παιδική και η εφηβική παχυσαρκία είναι σε πολύ υψηλά επίπεδα στην Ελλάδα και όλοι γνωρίζουμε τι μπορεί να συνεπάγεται αυτό για τα παιδιά. Για ένα παχύσαρκο παιδί αυξάνονται πολύ οι πιθανότητες να παρουσιάσει υπέρταση, δυσλιπιδαιμία, διαβήτη τύπου ΙΙ, άσθμα, ανεπάρκεια βιταμινών (πχ. βιταμίνης D) κλπ. Μεγαλώνοντας, συνήθως, τα υπέρβαρα ή παχύσαρκα παιδιά γίνονται παχύσαρκοι ενήλικες με αποτέλεσμα να απειλούνται από σοβαρές νόσους, όπως διαβήτης, τα καρδιαγγειακά νοσήματα, ακόμη και διάφορες μορφές καρκίνου.
Φυσικά, δεν πρέπει να ξεχνάμε και το ψυχολογικό φορτίο που αντιμετωπίζει ένας άνθρωπος υπέρβαρος ή παχύσαρκος. Αυτό αφορά τόσο τους ενήλικες, όσο και τα παιδιά και τους εφήβους, καθώς η κοινωνία δεν σταματά να στιγματίζει τα άτομα που αποκλείνουν από τα σύγχρονα πρότυπα ομορφιάς.
Λίγο – πολύ όλα αυτά είναι γνωστά, με αποτέλεσμα οι γονείς να προσπαθούν, όσο γίνεται περισσότερο, να προσέξουν τη διατροφή των παιδιών τους, ώστε να μην πάρουν παραπάνω βάρος. Τι γίνεται, όμως, όταν ένα παιδί φαίνεται να είναι πιο ορεξάτο ή έχει ήδη αρχίσει να …στρουμπουλεύει; Τότε, οι γονείς ξεκινάνε μία πιο εντατική προσπάθεια να μιλήσουν στα παιδιά για τη διατροφή, το βάρος τους, τη δίαιτα.
Τι αποτελέσματα όμως μπορεί να φέρουν αυτές οι συζητήσεις; Οι έρευνες λένε ότι πολλές φορές το αποτέλεσμα είναι αρνητικό. Οι συζητήσεις, δηλαδή, με θέμα «το βάρος» μπορεί να αυξήσουν την πιθανότητα να γίνει ένα παιδί υπέρβαρο ή αντίθετα να χρησιμοποιήσει μη υγιεινές μεθόδους απώλειας βάρους ή να νοσήσει από διατροφικές διαταραχές (πχ. ανορεξία, βουλιμία, επεισοδιακή υπερφαγία). Πώς λοιπόν χρειάζεται κάθε γονιός να προσεγγίσει το παιδί του, ώστε να προσέξει μεν τη διατροφή του αλλά υιοθετώντας τους πιο φυσικούς τρόπους ως μέρος της καθημερινότητάς του και όχι επειδή «πρέπει»;
Συζητήσεις που μπορεί να επιφορτίσουν αρνητικά το παιδί σας
- Φαίνεται ότι η συζήτηση για το σωματικό βάρος (αναφορές στα πολλά ή λίγα κιλά του παιδιού, αναφορές στο μέγεθος του σώματός του, αναφορές σχετικές με το πόσο μπορεί να αλλάξει το βάρος του, αν τρώει έτσι ή αλλιώς) αυξάνει την πιθανότητα το παιδί να γίνει υπέρβαρο ή να νοσήσει από διατροφική διαταραχή. Τα παιδιά εκλαμβάνουν αρνητικά αυτά που θα ακούσουν και μπορεί εύκολα να θεωρήσουν την κουβέντα ως επίθεση ή προσβολή.
- Οι συζητήσεις που αφορούν τα κιλά σας, μπορεί επίσης να προκαλέσουν αρνητικά αποτελέσματα. Αν παραπονιέστε για το σώμα σας συχνά, συζητάτε πολύ για τις δίαιτες που ακολουθείτε, προβληματίζεστε με διάφορα σημεία στο σώμα σας, τότε μπορεί να επιδεινώσετε τη σχέση του παιδιού με το σώμα του αλλά και την τροφή γενικότερα. Αποφύγετε να συζητάτε μαζί του τις ανησυχίες σας για τα δικά σας κιλά.
- Ακόμα και οι αναφορές προς το βάρος τρίτων έχει φανεί σε έρευνες ότι μπορεί να έχουν αρνητικό αντίκτυπο στα παιδιά. Τα συχνά σχόλια για το βάρος κάποιου περαστικού, φίλου ή γνωστού επιφορτίζουν ένα παιδί που έχει παραπάνω κιλά αρνητικά. Πολλές φορές χρησιμοποιούμε άλλους για παράδειγμα, προκειμένου να περάσουμε το μήνυμά μας. Ακόμα κι έτσι, όμως, τα παιδιά αντιλαμβάνονται ότι το βάρος του σώματός τους είναι στο στόχαστρο, με αποτέλεσμα να διαμορφώνουν μία κακή εικόνα για τον εαυτό τους και μία κακή σχέση με το φαγητό. Με ό,τι βέβαια συνεπάγεται αυτό για το παρόν και το μέλλον…
- Τα πειράγματα που μπορεί ακόμα και με τρυφερότητα να κάνει κανείς σε ένα παιδί, έχουν αρνητικό αντίκτυπο επάνω του. «Τρυφερές» εκφράσεις όπως «μικρό μου αρκουδάκι» κλπ ή χιουμοριστικά σχόλια καλό είναι να αποφεύγονται αυστηρά. Απαγορεύστε ρητά παρεμφερή σχόλια σε κάθε μέλος της οικογένειας, συγγενή ή φίλο. Έρευνα έδειξε ότι τα παιδιά, κορίτσια και αγόρια, που έχουν υποστεί τέτοια σχόλια από αγαπημένους, είναι περισσότερο ευάλωτα σε διατροφικές διαταραχές, ενώ σε άλλη έρευνα κορίτσια που άκουγαν τέτοια σχόλια είχαν διπλάσιες πιθανότητες να γίνουν παχύσαρκα ακόμα και 5 χρόνια μετά.
Πώς πρέπει να μιλήσετε στο παιδί σας για τη διατροφή και τη δίαιτα;
- Οι έρευνες δείχνουν ότι θετικά αποτελέσματα έχει μόνο μία συζήτηση σχετικά με την υγιεινή διατροφή, τα τρόφιμα που μας κάνουν καλό ή κακό, τα τρόφιμα που πρέπει να τρώμε κάθε μέρα ή αυτά που θα έπρεπε να περιορίζουμε και να τρώμε σπανιότερα. Επισημάνετε στο παιδί τη θετική επίδραση των υγιεινών τροφίμων στην ενέργεια που θα νιώσει, στην απόδοσή του στα αθλήματα ή το διάβασμα, στα μαλλιά του, στα δόντια, στο δέρμα, στο ύψος του, στη δύναμή του.
- Όπως και σε κάθε άλλη συζήτηση με τα παιδιά, έτσι κι εδώ, η υπομονή είναι το κλειδί της επιτυχίας. Υπομονή, επιμονή και σταθερότητα. Θα επαναλάβετε τις συζητήσεις όσες φορές χρειαστεί μέχρι το παιδί να κάνει τα λόγια σας κτήμα του. Μην ξεχνάτε ποτέ όμως ότι η υγιεινή και ισορροπημένη διατροφή είναι το ζητούμενο, και όχι το βάρος του.
- Γίνετε εσείς οι ίδιοι το παράδειγμα για το παιδί σας μέσα από θρεπτικές και υγιεινές διατροφικές επιλογές.
- Τα οικογενειακά γεύματα είναι η καλύτερη στιγμή για να διδάξετε με το παράδειγμά σας. Οι έρευνες δείχνουν ότι τα παιδιά που εμπλέκονται συχνότερα σε οικογενειακά γεύματα κάνουν καλύτερες διατροφικές επιλογές, τρώνε περισσότερα φρούτα, λαχανικά, μη επεξεργασμένα τρόφιμα, ενώ καταναλώνουν λιγότερα αναψυκτικά.
Φυσικά, όλα τα παραπάνω ισχύουν εξίσου και για τους δύο γονείς. Μην ξεχνάτε ποτέ ότι ανεξαρτήτως από το φύλο του παιδιού, οι συζητήσεις περί υγιεινών επιλογών στην καθημερινή σας διατροφή έχουν πάντα καλά αποτελέσματα ενώ τα σχόλια σχετικά με το βάρος του παιδιού φέρνουν πάντα τα αντίθετα.
