Πώς να διαχειρίζεστε το θυμό ενός ατόμου με το οποίο συγκρούεστε

Οι συγκρούσεις αποτελούν αναπόδραστο κομμάτι της ζωής. Όλοι ερχόμαστε αντιμέτωποι είτε με κάποιον συνεργάτη, κάποιο οικογενειακό ή φιλικό πρόσωπο κατά καιρούς.

Αν παρατηρήσετε, θα διαπιστώσετε ότι ορισμένοι άνθρωποι έχουν ιδιαίτερη ευχέρεια στην επίλυση των συγκρούσεων, καταφέρνοντας να αποκλιμακώνουν μία ένταση με την ίδια ευκολία που αυτή έχει ξεκινήσει.

Πιθανόν να έχετε διερωτηθεί πώς είναι δυνατόν ένας καυγάς να εκτονωθεί τόσο απλά. Δυστυχώς, η ικανότητα διαχείρισης των συγκρούσεων δεν αναπτύσσεται εν μία νυκτί. Επιπλέον, κάθε άνθρωπος είναι διαφορετικός. Κάποιος είναι πιθανόν να προσβληθεί από κάτι, το οποίο κάποιον άλλον θα άφηνε αδιάφορο.

Για να καταφέρει κάποιος να αντιληφθεί το νόημα μίας δεδομένης κατάστασης απαιτείται ικανότητα να αναγνωρίζει  και όσα δεν λέγονται, ικανότητα παρατήρησης των πράξεων και της συμπεριφοράς, καθώς ικανότητα να ακούει ενεργά, περισσότερο από όσο να μιλά.

Εν ολίγοις, απαιτείται η ικανότητα να διαβάζει κάποιος το μυαλό του άλλου, δεξιότητα δύσκολο να καλλιεργηθεί. Τις περισσότερες φορές οι άνθρωποι γίνονται έρμαια των συναισθημάτων τους, επιβαρύνοντας τη συγκρουσιακή ένταση και διογκώνοντας το ζήτημα πέρα από τις πραγματικές του διαστάσεις.

Παρακάτω αναλύονται τρόποι για να διαβάζετε τη συμπεριφορά και τη σκέψη των ανθρώπων κατά τη διάρκεια κάποιας διαφωνίας και ο συνετός τρόπος διευθέτησής της.

• Αναγνωρίστε τα διαφορετικά είδη θυμού που πυροδοτούν μία σύγκρουση.

1. Συμπεριφορικός Θυμός
2. Λεκτικός Θυμός
3. Διεκδικητικός Θυμός
4. Αμυντικότητα (Παθητικό-Επιθετική συμπεριφορά)

Κατ’ αρχάς, είναι σημαντικό να διακρίνετε ποιο είδος θυμωμένου ανθρώπου βρίσκεται μπροστά σας. Με τον  τρόπο αυτό και βάσει της συμπεριφοράς και των επιθυμιών του, η σκέψη του διαβάζεται ευκολότερα. Μόνο έτσι είναι δυνατή η προσέγγιση της ιδανικής επίλυσης. Ας εξετάσουμε ένα ένα τα είδη θυμού.

1 . Συμπεριφορικός Θυμός

Το είδος αυτό του θυμού είναι απρόβλεπτο, ενώ εκφράζεται απευθείας και σωματικά. Μπορεί να γίνει τόσο ορμητικό, ώστε ο άνθρωπος να ξεσπάσει οργισμένα απέναντι στο στόχο του. Το άτομο που καταλαμβάνεται από τον συμπεριφορικό θυμό είναι πιθανόν να καταλήξει σε έκρηξη θυμού σπάζοντας ή εκτοξεύοντας αντικείμενα.

Η αντιμετώπιση

Παραμερίστε τον εγωισμό και την υπερηφάνεια σας. Όσο και αν είναι δύσκολο, αποφύγετε παρόμοια έκρηξη και διαπληκτισμό. Είναι πολύ σημαντικό να μην ωθήσετε τον εξοργισμένο άνθρωπο στα άκρα. Αντίθετα, προσπαθήστε να κατευνάσετε τα πνεύματα, καθώς τη συγκεκριμένη στιγμή το άτομο είναι σε εξαιρετικά ευάλωτη θέση και είναι ευαίσθητο σε οτιδήποτε ενδεχομένως ακούσει. Μία μόνο ακατάλληλη λέξη αρκεί να τον κάνει ακόμη περισσότερο αμυντικό και να ξεσπάσει, επιδεινώνοντας έτσι την κατάσταση.

Μη λογομαχείτε με το εξοργισμένο άτομο σχετικά με την απόδοση των ευθυνών. Αντ’ αυτού, ζητήστε του να προτείνει μία λύση του προβλήματος.

Αφήστε τον να ηρεμήσει

Εάν επιχειρήσετε ανεπιτυχώς να τον προσεγγίσετε με ηρεμία, αφήστε την κατάσταση ως έχει. Είναι μάταιο να πασχίζετε να κουβεντιάσετε λογικά τη στιγμή που ένας άνθρωπος έχει βγει εκτός εαυτού.

2. Λεκτικός Θυμός

Πρόκειται για ένα είδος συναισθηματικής και ψυχολογικής κακοποίησης, με όπλο τα λόγια, η οποία πληγώνει βαθιά τον επιτιθέμενο. Ο θυμωμένος άνθρωπος εκφράζει την οργή του με φωνές, προσβολές και απειλές, με σαρκαστικά και επικριτικά σχόλια.

Οι άνθρωποι που διακατέχονται από το λεκτικό θυμό επιθυμούν να πληγώσουν τον στόχο τους. Είναι μάλιστα συχνό, αφού το επεισόδιο του θυμού έχει παρέλθει, να αισθάνονται ντροπή και μεταμέλεια σε σχέση με αυτό.

Η αντιμετώπιση

Μην πάρετε τα λόγια του προσωπικά. Η λεκτική επίθεση αποσκοπεί στο να πληγώσει. Προτού να  πάρετε τα λόγια του θυμωμένου προσωπικά, κατανοήστε ότι αυτά δεν έχουν καμία δύναμη, παρά μόνον αν εσείς το επιλέξετε. Στην περίπτωση αυτή, έχετε δύο επιλογές: να πάρετε τα λόγια του κατάκαρδα ή να τα αφήσετε να ειπωθούν χωρίς να σας αγγίξουν.

Επιπλέον, αποφύγετε να πείτε και εσείς λόγια εν βρασμώ ψυχής ως ανταπόδοση. Κάτι τέτοιο θα σας φέρει στην ίδια θέση με το άλλο μέρος. Τα λόγια που εκστομίζονται από τον θυμωμένο άνθρωπο αποτελούν περισσότερο αντίδραση στα ίδια του τα συναισθήματα, τους φόβους, τις απογοητεύσεις και τον πληγωμένο του εγωισμό, παρά στην ίδια την πραγματικότητα.

Να θυμάστε ότι το πιθανότερο είναι όταν το άτομο ξαναβρεί την ηρεμία του, να μετανιώσει για όσα είπε. Αν εσείς έχετε πάρει τα λόγια στα σοβαρά, δε συμβάλλετε στο να νιώσει καλύτερα κανένας σας, παρά μόνο στο να δυναμώσει η υπάρχουσα ένταση.

Αντιδράστε με χιούμορ

Αν δε μπορείτε να καταπνίξετε όσα ακούστηκαν, χρησιμοποιήστε το χιούμορ για να τα επαναφέρετε στη συζήτηση. Το αστείο μπορεί να αφορά και εσάς τους ίδιους, αφού η διακωμώδηση δεν αρέσει σε κανέναν. Τουλάχιστον, θα καταφέρετε να καθαρίστε την ατμόσφαιρα και να ελαφρύνετε το κλίμα μεταξύ σας.

Θέστε τα όρια σας όταν παραβιάζονται

Κάποιες φορές, οι άνθρωποι κατά τα ξεσπάσματα της οργής τους τείνουν να καταστρατηγούν τα όρια του επιτρεπτού. Οι άνθρωποι που χρησιμοποιούν λεκτική βία, δεν είναι κατ’ ανάγκη θυμωμένοι με εσάς. Ενδεχομένως να είναι εξοργισμένοι με άλλους και σε εσάς βρίσκουν δίοδο εκτόνωσης του θυμού τους.

Αν αισθάνεστε ότι η κατάσταση έχει εκτροχιαστεί, μιλήστε στον άνθρωπο με τρόπο σταθερό-χωρίς διάθεση ενοχοποίησης- σχετικά με την υπέρβαση των ορίων και την έλλειψη ανεκτικότητας της δεδομένης συμπεριφοράς από μέρους σας.

Μία ακόμη επιλογή είναι να εξηγήσετε στον άνθρωπο ότι κατανοείτε τους λόγους του θυμού του και ότι δεν πρέπει να τον διοχετεύει σε εσάς.

Αν δεν αποδώσει καμία από τις παραπάνω επιλογές, έχετε κάθε δικαίωμα να αποσυρθείτε από τη συζήτηση, αφήνοντας τον να ηρεμήσει. Να θυμάστε πάντα να διατηρείτε τον έλεγχο της συζήτησης.

3. Διεκδικητικός Θυμός

Πρόκειται για τον πιο υγιή και εποικοδομητικό τρόπο διαχείρισης του συναισθήματος του θυμού. Άνθρωποι οι οποίοι θυμώνουν με τρόπο διεκδικητικό αξιοποιούν το συναίσθημα αυτό διοχετεύοντάς το προς τη θετική αλλαγή. Επικοινωνούν ανοιχτά, με τρόπο ήρεμο και λογικό τα προβλήματα που τους απασχολούν, διατηρώντας σταθερότητα και αντικειμενικότητα επί της κατάστασης. Έπειτα, συζητούν αποβλέποντας στην επίλυση του προβλήματος με το άλλο μέρος.

Εν ολίγοις, δεν αποφεύγουν την αντιπαράθεση, ούτε καταπιέζουν το θυμό τους: δεν καταφεύγουν στη σωματική ή τη λεκτική βία προκειμένου να γίνουν κατανοητοί. Πυροδοτούν θετικές αλλαγές στο περιβάλλον και τους ανθρώπους χωρίς να προκαλούν απορρυθμιστική ένταση.

Η αντιμετώπιση

Εκφράστε κατανόηση

Οι άνθρωποι που διακατέχονται από τον διεκδικητικό θυμό δε σας προσεγγίζουν με σκοπό να σας πληγώσουν, αλλά με στόχο τη λογική διευθέτηση ενός ζητήματος. Σπάνια ωστόσο, ωραιοποιούν την κατάσταση.

Ακούστε τους λοιπόν με ειλικρινή διάθεση: συμμεριστείτε την κατάσταση και φέρτε τον εαυτό σας στη θέση τους. Για παράδειγμα εάν κάποιος συνεργάτης σας εκφράσει τη δυσαρέσκεια που του προκαλούν οι επαναλαμβανόμενες καθυστερήσεις στις προθεσμίες σας, δείξτε του κατανόηση. Φανταστείτε τα τυχόν εμπόδια που του δημιουργεί η καθυστέρηση της εργασίας σας και προσπαθήστε να βελτιώστε την κατάσταση.

Μην του απαντήσετε ότι γνωρίζετε ακριβώς πώς αισθάνεται-κάτι τέτοιο είναι ανεδαφικό.

Κατανοήστε τι ζητείται από εσάς

Κατά γενική παραδοχή, οι «διεκδικητικοί θυμωμένοι» άνθρωποι επιζητούν την πρόοδο. Ανακαλύψτε τι είναι αυτό που απαιτείται από μέρους σας για την εκπλήρωση της ανάγκης και τη διευθέτηση της κατάστασης, εφόσον σας έχει τεθεί το ζήτημα με τον παραπάνω τρόπο.

Συζητήστε περαιτέρω μαζί τους προκειμένου να φτάσετε στην ουσιαστική βελτίωση της κατάστασης.

4. Αμυντικός Θυμός (Παθητικό-Επιθετική Συμπεριφορά)
   Ο άνθρωπος που εκφράζει το θυμό του αμυντικά, αποφεύγει τη σύγκρουση και απωθεί κάθε συναίσθημα θυμού απέναντι στον άλλο άνθρωπο. Ως αποτέλεσμα, καταλήγει να εκφράζει τα αρνητικά του συναισθήματα με έμμεσο τρόπο, αντί να τα αρθρώσει ανοιχτά, δημιουργώντας ασάφεια μεταξύ λόγων και έργων.

Για παράδειγμα

Προτείνετε να πάτε διακοπές σε έναν άνθρωπο που εκφράζει τον θυμό του με τον παραπάνω τρόπο. Ωστόσο, ενώ ενδόμυχα διαφωνεί, απαντά καταφατικά στην πρότασή σας, την οποία στη συνέχεια υποθάλπει, αντικατοπτρίζοντας την άρνησή του μέσα από την παράληψή του για συμμετοχή, την αδιαφορία του και την υπαναχώρηση της τελευταίας στιγμής. Εν ολίγοις, αναζητά μεθόδους να ματαιώσει  τα σχέδια.

Η αντιμετώπιση

Να είστε διεκδικητικοί όταν του μιλάτε.

Όπως προαναφέρθηκε, τα άτομα αυτά απωθούν τα αρνητικά τους συναισθήματα, τα οποία πλέον είναι δική σας ευθύνη να αναγνωρίσετε και να διευθετήσετε.

Αντιμετωπίστε το ζήτημα και την περιρρέουσα εχθρότητα. Πείτε στον άνθρωπο ότι αισθάνεστε την αντίδρασή του, έτσι ώστε να καταλάβει ποια είναι η θέση σας. Έπειτα, ξεκαθαρίστε τους λόγους του θυμού του και κουβεντιάστε το ζήτημα.

Μη διασκεδάζετε το ζήτημα

Πολύ συχνά, οι άνθρωποι με παθητικό-επιθετική συμπεριφορά, λένε κάτι, εννοώντας κάτι διαφορετικό.

Για παράδειγμα

Έχετε καθυστερήσει να επιστρέψετε ένα βιβλίο που ο άνθρωπος αυτός σας είχε δανείσει. Τη στιγμή της επιστροφής, σας λέει: «ωραία, μού το επιστρέφεις μετά από ένα μήνα, αλλά δεν υπάρχει πρόβλημα, ευχαριστώ!».

Αντί να ενδώσετε στην έμμεση κριτική του ρωτώντας τον τι εννοεί, απαντήστε του απευθυνόμενος στο πλαίσιο και όχι το περιεχόμενο της κατάστασης. Αποκριθείτε του λοιπόν αφοπλιστικά λέγοντας «παρακαλώ».

Ο γνωστός ψυχολόγος Ρομπέρ Σιαλντίνι, στο βιβλίο του «Επιρροή» κάνει λόγο για την έννοια της αμοιβαιότητας, η οποία μπορεί να υπεισέλθει σε μία παρόμοια κατάσταση. Προσφέροντας κάτι χωρίς την προσδοκία της ανταπόδοσης, αφήνετε στο άλλο μέρος το περιθώριο να ανταποδώσει τη χάρη σας.

Συνοπτικά

Όσο πιο οξυδερκείς είστε στην αναγνώριση του είδους του θυμού που καλείστε να αντιμετωπίσετε, τόσο πιο καθαρά θα κατανοείτε ποιος είναι ο ιδανικός τρόπος επίλυσης της σύγκρουσης σύντομα και αποτελεσματικά.

Θυμηθείτε

1. Να διακρίνετε το είδος του θυμού του ανθρώπου.
2. Να κατανοείτε τη συμπεριφορά, τους συνήθεις τρόπους αντίδρασης και το σκεπτικό του.
3. Να προσεγγίζετε και να ανταποκρίνεστε πάντα ανάλογα με την περίσταση.

Συντάκτης: Saky Koulibaly,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.