Η διατροφή αποτελεί ένα από τα κλειδιά για την υγιεινή ζωή και την ευεξία μας. Όταν τρέφουμε το σώμα μας …
Πώς επηρεάζει το φαγητό το σώμα και ενισχύει τη διάθεσή σας;
«Οι διατροφικές επιλογές, τόσο άμεσα, όσο και μέσω της επίδρασης στη δραστηριότητα των βακτηρίων του εντέρου, παίζουν σημαντικό ρόλο στη ρύθμιση της διάθεσης», λέει ο Perlmutter.
Στην πραγματικότητα, υπάρχουν πιθανότατα τρεις βασικοί μηχανισμοί με τους οποίους η διατροφή προάγει την ψυχική ευεξία:
- παρέχοντας στον εγκέφαλο τα θρεπτικά συστατικά που χρειάζεται για να αναπτυχθεί και να δημιουργήσει νέες συνδέσεις,
- περιορίζοντας τις φλεγμονές και
- προάγοντας την υγεία του εντέρου.
«Ο εγκέφαλός μας συνεχίζει να δημιουργεί νέες συνδέσεις που γεννούν νέα εγκεφαλικά κύτταρα μέχρι την ενήλικη ζωή μας, κάτι που είναι γνωστό ως νευροπλαστικότητα.
Ο κύριος ρυθμιστής αυτής της διαδικασίας είναι μια νευροορμόνη που ονομάζεται νευροτροφικός παράγοντας και προέρχεται από τον εγκέφαλο (BDNF)», λέει ο Ramsey. Τα χαμηλά επίπεδα του νευροτροφικού παράγοντα έχουν συσχετιστεί τόσο με την κατάθλιψη όσο και με τη νόσο Αλτσχάιμερ.
Ωστόσο, ορισμένα θρεπτικά συστατικά, όπως ο ψευδάργυρος, το μαγνήσιο και το ωμέγα-3 λιπαρό οξύ DHA προάγουν την έκφραση του νευροτροφικού παράγοντα μέσω της διέγερσης της κεταμίνης.
Η αποφυγή των εξευγενισμένων υδατανθράκων, των σακχάρων και των ιδιαίτερα επεξεργασμένων φυτικών ελαίων μπορεί επίσης να συμβάλει στη σημαντική μείωση της φλεγμονής.
«Η φλεγμονή προκαλεί οξειδωτικό στρες, το οποίο οδηγεί σε σήματα δυσφορίας στον εγκέφαλο που μπορεί να οδηγήσουν σε κατάθλιψη, άγχος ή και στα δύο», δήλωσε πρόσφατα ο ολιστικός γιατρός Vincent Pedre, M.D., στο mbg. «Από την άλλη πλευρά, γνωρίζουμε ότι ο εγκέφαλος θα απελευθερώσει [προφλεγμονώδεις] κυτταροκίνες ως απάντηση στο ψυχικό στρες».
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο μια αντιφλεγμονώδης διατροφή, όπως η μεσογειακή, η οποία περιέχει λιπαρά ψάρια όπως ο σολομός και οι σαρδέλες που είναι πλούσια σε ωμέγα-3, μπορεί να είναι μια πολύ καλή επιλογή. «Το DHA είναι ισχυρά αντιφλεγμονώδες και έχει συσχετιστεί όχι μόνο με μειωμένο κίνδυνο Αλτσχάιμερ, αλλά και με βελτίωση της κατάθλιψης», λέει ο Perlmutter.
Τέλος, αποφεύγοντας τα επεξεργασμένα τρόφιμα και τρώγοντας περισσότερα τρόφιμα πλούσια σε φυτικές ίνες (λαχανικά, φρούτα, όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως), πρεβιοτικά τρόφιμα (κρεμμύδια, κρεμμυδάκια, σκόρδο, αγκινάρες, πράσα, λάχανο) και προβιοτικά τρόφιμα (τρόφιμα που έχουν υποστεί ζύμωση όπως το kimchi, το ξινολάχανο και το κεφίρ), τα καλά βακτήρια στο έντερό μας μπορούν να ευδοκιμήσουν, οδηγώντας σε ένα συνολικά υγιές μικροβίωμα.
«Αρκετές έρευνες δείχνουν ότι το μικροβίωμα επηρεάζει σημαντικά την αντίδρασή μας στο στρες και το άγχος», λέει η Lisa Mosconi, Ph.D., νευροεπιστήμονας, διατροφολόγος και αναπληρώτρια διευθύντρια της Κλινικής Πρόληψης του Αλτσχάιμερ στο Weill Cornell Medical College.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στον αντίκτυπο του εντέρου στο GABA, τον κύριο ανασταλτικό νευροδιαβιβαστή που έχει ενοχοποιηθεί για πλήθος προβλημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένων των αγχωδών διαταραχών, της αϋπνίας και της κατάθλιψης.
«Όταν το μικροβίωμά μας είναι υγιές και γεμάτο με καλά βακτήρια, μπορούμε να ρυθμίσουμε καλύτερα την παραγωγή GABA και να επωφεληθούμε από τις ηρεμιστικές, καταπραϋντικές του ιδιότητες», λέει η Mosconi. Από την άλλη πλευρά, τα πολλά κακά βακτήρια μπορούν κατά κάποιο τρόπο να καταλάβουν το σύστημα GABA και να μειώσουν την ικανότητά για αντιμετώπιση του στρες. Αυτό ισχύει για κάθε νευροχημικό, αλλά το GABA δεν είναι η μόνη χημική ουσία που σχετίζεται με την ισορροπία του στρες.
Πέρα από αυτούς τους τρεις μηχανισμούς, οι δίαιτες που είναι πλούσιες σε τρόφιμα ολικής αλέσεως είναι πολύ καλές για τη διατήρηση της ισορροπίας του σακχάρου στο αίμα, η οποία είναι το κλειδί για τη διατήρηση της ηρεμίας, της ευτυχίας και της ψυχραιμίας σε καθημερινή βάση.
Διαβάστε επίσης: Οι τροφές που πρέπει να τρώμε για καλύτερη ψυχολογία
Μπορείτε, λοιπόν, να βασιστείτε αποκλειστικά στο φαγητό ως μια μορφή ψυχοθεραπείας;
Μερικές φορές οι διατροφικές τροποποιήσεις που συνιστώνται από τους διατροφικούς ψυχιάτρους είναι αρκετές για να βοηθήσουν έναν ασθενή να αποφύγει ή να σταματήσει τη φαρμακευτική αγωγή, αλλά αυτός δεν είναι απαραίτητα ο στόχος της διατροφικής ψυχιατρικής. Το απλό γεγονός είναι ότι η ψυχιατρική φαρμακευτική αγωγή είναι ένα δυνητικά σωτήριο εργαλείο.
«Μια ανησυχία που έχω με το κίνημα της τροφής ως φάρμακο είναι ότι μπορεί να οδηγήσει στην ιδέα ότι η ανάγκη για φάρμακα ή άλλες θεραπείες σημαίνει κατά κάποιο τρόπο ότι αποτυγχάνετε», λέει ο Ramsey. «Ωστόσο, σπάνια η τροφή είναι η μόνη θεραπεία που δίνω σε έναν ασθενή. Ξοδεύω πολύ χρόνο με τους ασθενείς στην ψυχοθεραπεία και συνταγογραφώ φάρμακα όσο πιο υπεύθυνα και αποτελεσματικά μπορώ».
Είναι, επίσης, σημαντικό να μην ξεχνάμε άλλους παράγοντες του τρόπου ζωής που μπορούν να κάνουν τεράστια διαφορά στην ψυχική σας υγεία. Πολλοί διατροφικοί ψυχίατροι και άλλοι επαγγελματίες εφαρμόζουν και αυτά τα εργαλεία στην πρακτική τους.
«Αυτές οι προσπάθειες πρέπει να υπερβαίνουν κατά πολύ τις επιλογές τροφίμων», λέει ο Perlmutter.
«Οι εστίες φλεγμονής πυροδοτούνται από το άγχος, την έλλειψη άσκησης και, το σημαντικότερο, από τον μη επαρκή ύπνο. Είναι ενδιαφέρον ότι καθένα από αυτά συνδέεται ανεξάρτητα με τον κίνδυνο τόσο για κατάθλιψη όσο και για τη νόσο Αλτσχάιμερ».
Το μέλλον της διατροφικής ψυχιατρικής
Η έρευνα καθιστά σαφές ότι δεν μπορούμε πλέον να εξετάζουμε την ψυχική υγεία μεμονωμένα. Χρειάζεται να την εξετάζουμε ως μέρος ενός ολόκληρου πολύπλοκου συστήματος, το οποίο περιλαμβάνει σίγουρα και το τι τρώμε.
Η έρευνα για τη διατροφική ψυχολογία είναι πολλά υποσχόμενη, αλλά μπορεί να είναι περιοριστική.
Αν ψάχνετε για μια εναλλακτική λύση, μπορείτε να δοκιμάσετε την ολιστική ψυχιατρική που έχει ήδη ενσωματώσει τη διατροφή, καθώς και τις εγχύσεις και τις εργαστηριακές δοκιμές. Όπως και να έχει, το μέλλον της ιατρικής βρίσκεται στη φυσιολογία και τα κύτταρα.
