Πειθαρχία ή τιμωρία; Δυο όψεις του ίδιου νομίσματος

Συντάκτης: Πόπη Βασιλάκη, Υπ. Διδάκτωρ Επιστημών Αγωγής και Εκπαίδευσης

Πειθαρχία είναι μία διαδικασία που βοηθάει τα παιδιά να μάθουν σωστές συμπεριφορές και να κάνουν τις κατάλληλες επιλογές κάθε φορά. Αυτό βοηθάει στο να αναπτύξουν την εσωτερική πειθαρχία αργότερα και να υπακούουν σε κανόνες με τη θέλησή τους.

Αντίθετα τιμωρία είτε λεκτική είτε σωματική είναι η συνέπεια που γεννιέται από μια μη επιθυμητή συμπεριφορά. Αφορά συνήθως την αφαίρεση προνομίων ή πραγμάτων που είναι σημαντικά για τα παιδιά. Από τις πιο συχνές και διαδεδομένες τιμωρίες που όλοι οι γονείς έχουν δώσει είναι: «Δε θα δεις τηλεόραση αν δε συμμαζέψεις το δωμάτιό σου» ή «Αν δε σταματήσεις να φωνάζεις δε θα πάμε βόλτα».

Τι κερδίζουμε από την καθεμία;

Η πειθαρχία έχει διδακτικό χαρακτήρα και είναι ένα εργαλείο στα χέρια των γονιών, γιατί βοηθάει τα παιδιά να σκεφτούν μέχρι πιο σημείο φέρθηκαν άσχημα και ποιες ήταν οι συνέπειες της συμπεριφοράς τους, αλλά και με ποιο τρόπο θα μπορούσαν να τις αλλάξουν.

Αντίθετα η τιμωρία πρόκειται για αντίδραση των γονιών στη συμπεριφορά του παιδιού. Οι γονείς τιμωρούν το παιδί όχι με στόχο να του επισημάνουν τι έχει κάνει λάθος, αλλά επειδή έχουν θυμώσει μαζί του. Με αυτό τον τρόπο το παιδί δε μαθαίνει τι ήταν αυτό που έκανε λάθος, όμως αναγκάζεται να συμμορφωθεί εκείνη τη στιγμή επειδή φοβάται την αντίδραση του γονιού, που κυρίως συνήθως είναι θυμός και φωνές.

Και τα αποτελέσματα είναι…

Με την πειθαρχία το παιδί μαθαίνει να εκπαιδεύεται και να σκέπτεται σε ποιο σημείο τα πράγματα πήγαν άσχημα και πως θα μπορούσαν να αλλάξει τις άσχημες συνέπειες. Έτσι αντιλαμβάνεται καλύτερα τι περιμένουν οι άλλοι από αυτά. Αυτό καλλιεργεί την αυτοπειθαρχία και του δίνει ένα κίνητρο για να συμπεριφερθεί καλύτερα.

Τα αποτελέσματα της πειθαρχίας είναι μακροπρόθεσμα και μπορεί να βελτιώσουν αρκετά την προβληματική συμπεριφορά ενός παιδιού.

Αντίθετα η τιμωρία, στόχος είναι να προκαλέσει ντροπή, φόβο και καταναγκασμό στο παιδί. Ακόμη και η πιο θετική της πλευρά, η δωροδοκία, δεν έχει θετικό αποτέλεσμα, καθώς δωροδοκείται το παιδί, χωρίς να καταλαβαίνει απαραίτητα το γιατί. Με αυτή τη μέθοδο δεν μπορεί να σκεφτεί τις συνέπειες των πράξεών του και δεν αντιλαμβάνεται πως θα συμπεριφερθεί καλύτερα σε παρόμοιες δύσκολες καταστάσεις. Απλώς του μαθαίνει ότι δεν θα έπρεπε να το «τσακώνουν» να συμπεριφέρεται άσχημα και όχι να αλλάξει συμπεριφορά σε δύσκολες καταστάσεις.

Συντάκτης: Πόπη Βασιλάκη, Υπ. Διδάκτωρ Επιστημών Αγωγής και Εκπαίδευσης

Influence:

Το βιογραφικό μου περιλαμβάνει σπουδές στην Ελληνική φιλολογία, μεταπτυχιακά στους τομείς της Ιστορίας και της Ειδικής Αγωγής…