Η επιλόχεια κατάθλιψη είναι ένα ψυχολογικό φαινόμενο που συναντάται συχνά στις γυναίκες μετά τη γέννα. Η σύμβουλος ψυχικής υγείας Νίνα …
Παθαίνουν οι άνδρες επιλόχειο κατάθλιψη;
Οι έρευνες δείχνουν πως περίπου το 13% των λεχώνων δεν έχουν καλή διάθεση στη διάρκεια του πρώτου χρόνου μετά τον τοκετό. Το 50% από αυτές πληρούν τα κριτήρια της επιλόχειας κατάθλιψης. Μπορεί να συμβεί και στους μπάμπαδες; Ναι, μπορεί.
Το μωράκι σας ήρθε στον κόσμο και εκείνος μοιάζει όχι μόνο να μην το απολαμβάνει αλλά αντιθέτως να βιώνει κάτι σαν πελώρια μελαγχολία. Πολλές γυναίκες μετά τη γέννηση του παιδιού τους είναι επιρρεπείς στην κατάθλιψη, και χρειάζονται βοήθεια και κατανόηση, έως ότου ξεπεράσουν τη δύσκολη αυτή περίοδο της ζωής τους.
Όμως αυτό που δεν είναι ευρέως γνωστό είναι ότι και οι άνδρες είναι πιθανόν να έρθουν αντιμέτωποι με την επιλόχειο κατάθλιψη.
Σύμφωνα λοιπόν με πρόσφατη έρευνα που πραγματοποίησε η Αμερικανική Ιατρική Ένωση (American Medical Association), το 10% των αντρών εμφανίζουν κατάθλιψη λίγους μήνες αφότου γίνουν μπαμπάδες. Μια δεύτερη έρευνα που πραγματοποιήθηκε και δημοσιεύτηκε στο ιατρικό περιοδικό «Social Psychiatry and Psychiatric Epidemiology» μάς ενημερώνει πως η επιλόχειος κατάθλιψη «προτιμά» τους νεότερους ηλικιακά μπαμπάδες, αφού όσοι είναι κάτω των 30 ετών έχουν 40% περισσότερες πιθανότητες να εκδηλώσουν συμπτώματα κατάθλιψης.
Τονίζουν δε οι ερευνητές ότι όσοι βιώνουν μια τέτοια κατάσταση, θα πρέπει να απευθύνονται σε ειδικούς ψυχολόγους, οι οποίοι θα αξιολογούν τη σοβαρότητα της περίπτωσης και θα τους παρέχουν τις κατάλληλες συμβουλές. Ο επικεφαλής της έρευνας, Dr. Jan Nicholson, διευκρινίζει ότι τα τελευταία χρόνια που οι άντρες αναλαμβάνουν πιο ενεργό ρόλο στην οικογένεια ως γονείς, τα φαινόμενα ψυχολογικών προβλημάτων είναι πολύ πιο συχνά.
«Όλο και περισσότερο αναγνωρίζεται ότι οι πατεράδες μπορούν να στηρίξουν σημαντικά τις γυναίκες με παιδιά. Οι ενδείξεις της έρευνας, ωστόσο, αποδεικνύουν πως και οι άντρες είναι επιρρεπείς στην κατάθλιψη, γιατί έχουν πλέον και εκείνοι να αντιμετωπίσουν την έλλειψη ύπνου και τις αμέτρητες υποχρεώσεις. Γι’ αυτό, είναι σημαντικό να αναγνωρίζεται το πρόβλημά τους όσο το δυνατόν νωρίτερα, προκειμένου να αντιμετωπιστεί και πιο εύκολα», αναφέρει χαρακτηριστικά.
Επιλόχειος κατάθλιψη σε άντρες: Τα συμπτώματα
Οι άνδρες με επιλόχειο κατάθλιψη –σε αντίθεση με τις γυναίκες που χαρακτηρίζονται από συναισθήματα λύπης και απελπισίας− εμφανίζονται περισσότερο επιθετικοί, έχουν συχνά ξεσπάσματα θυμού, αυξημένες συγκρούσεις με τη σύντροφο, μειωμένες σεξουαλικές σχέσεις, αλλαγές στον ύπνο και την όρεξη. Επίσης εμφανίζουν αναποφασιστικότητα, ευερεθιστότητα αυτοκριτική διάθεση κ.λπ. Κοινό στοιχείο και στα δύο φύλα είναι η αποφυγή της επαφής με το παιδί.
Η επιλόχειος κατάθλιψη στους άνδρες μπορεί να εμφανιστεί από τρεις έως έξι μήνες μετά τη γέννηση του παιδιού. Η αλλαγή του τρόπου ζωής, οι νέες ευθύνες, η έλλειψη ύπνου και η στροφή του ενδιαφέροντος της συντρόφου προς το βρέφος είναι παράγοντες που μπορεί να συμβάλλουν αρνητικά. Το σπουδαιότερο όμως ρόλο παίζει η παράλληλη παρουσία της ίδιας διαταραχής στη μητέρα, πράγμα που συνεπάγεται ασφαλώς και την αδυναμία της να υποστηρίξει τον σύντροφο.
Η επίδραση στο βρέφος
Έχει παρατηρηθεί ότι η επιλόχειος κατάθλιψη στους άνδρες συσχετίζεται με τη μετέπειτα ανάπτυξη ψυχοπαθολογίας στο παιδί, όπως οι συναισθηματικές διαταραχές (άγχος, κατάθλιψη), διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας, καθυστερημένη γλωσσική ανάπτυξη, και ιδιαίτερα προβλήματα συμπεριφοράς (επιθετική ή αντικοινωνική συμπεριφορά), κάτι που πιθανά να υποδηλώνει τον ενδεχόμενα καταλυτικό ρόλο του πατέρα στην κοινωνικοποίηση του παιδιού.
Εάν λοιπόν ένας άντρας δεν λάβει έγκαιρα την κατάλληλη αγωγή για την επιλόχειο κατάθλιψη που έχει εμφανίσει, ενδεχομένως θα υπάρξουν βλαβερές και μακροχρόνιες συνέπειες στον εαυτό του, το γάμο του, την καριέρα και το παιδί του
Ποιοι είναι πιο επιρρεπείς
Ένας από τους καλύτερους προγνωστικούς παράγοντες για το αν θα εμφανίσει ένας άντρας κατάθλιψη μετά τη γέννηση του παιδιού του είναι αν η σύζυγός του έχει κατάθλιψη. Οι μισοί άντρες των οποίων η σύζυγος έχει εμφανίσει κατάθλιψη εμφανίζουν και οι ίδιοι.
Επιρρεπείς είναι και οι νεότεροι σε ηλικία άνδρες. Παράγοντες που μπορεί να επιδράσουν αρνητικά ιδιαίτερα τους νεαρούς μπαμπάδες −εκτός της κατάθλιψης της συντρόφου− είναι:
– το φτωχό υποστηρικτικό περιβάλλον
– στρεσογόνα γεγονότα ζωής που μπορεί να συνυπάρχουν
– η απροσχεδίαστη εγκυμοσύνη
– το γονεϊκό άγχος
– κοινωνικές- οικονομικές δυσκολίες, κ.λπ.
Υπάρχουν τρόποι πρόληψης;
Είτε υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να εμφανίσει κάποιος υποψήφιος πατέρας επιλόχειο κατάθλιψη, είτε όχι, καλό είναι να προετοιμάζεται με τον καλύτερο δυνατό τρόπο. Όταν όμως υφίστανται και οι παράγοντες κινδύνου που προαναφέραμε, τότε είναι ανάγκη να προετοιμαστεί με τη βοήθεια κάποιου ειδικού και συχνά με τη συμμετοχή του σε κάποια ομάδα με την αντίστοιχη θεματολογία ώστε να ανταποκριθεί κατάλληλα στο νέο απαιτητικό ρόλο του πατέρα αλλά και στις νέες αυξημένες ανάγκες του ρόλου του συντρόφου.
Σημαντική μπορεί να είναι επίσης η συμβολή του περιβάλλοντος, φιλικού και συγγενικού, που μπορεί να μοιραστεί με τον μέλλοντα πατέρα εμπειρίες και ανησυχίες αλλά και ο επαναπροσδιορισμός και ισχυροποίηση της σχέσης με τη σύντροφο, ώστε μαζί να προσαρμοστούν στο νέο τους ρόλο.
