Παξοί – Αξιοθέατα στο νησί του Ποσειδώνα
Οι Παξοί είναι ένα κουκλίστικο, μικρό νησί κάτω από την Κέρκυρα, καταπράσινο, γεμάτο ψηλές ελιές (ποικιλία διαφορετική από τη συνηθισμένη που φύτεψαν οι Ενετοί). Οι βασικές συνοικίες είναι ο Γάιος, ο Λογγός, η Λάκκα και τα Μαγαζιά και το υπόλοιπο νησί αποτελείται από μικροοικισμούς με οικογενειακά τοπωνύμια σε -άτικα, όπως Μπογδανάτικα, Βλαχοπουλάτικα, Ζενεμπισάτικα, Κλωνάτικα, Αντζουλάτικα. Κέντρο των Παξών είναι ο Γάιος, ένα παραθαλάσσιο χωριό με κεραμόσπιτα και ατμοσφαιρικά νεοκλασικά ξεφτισμένου μπορντό και μαραζωμένης ώχρας.
Η γεωμορφολογία των Παξών
Οι Παξοί είναι το μικρότερο νησί των Εφτανήσων. Τοποθετείται περίπου 7 ναυτικά μίλια από την νότια πλευρά της Κέρκυρας, ενώ απέχει αντίστοιχα 12 μίλια από το λιμάνι τις Πάργας. Θεωρείται ένα από τα πιο κοσμοπολίτικα νησιά της Ελλάδας, αφού κάθε χρόνο προσελκύει χιλιάδες παραθεριστές από κάθε μεριά του πλανήτη. Λόγω της γεωμορφολογίας του έχει χαρακτηριστεί ως ο ιδανικότερος προορισμός για κότερα και σκάφη. Το σύμπλεγμα των Παξών αποτελείται από πανέμορφες μικρές βραχονησίδες και νησάκια. Τα δύο μεγαλύτερα είναι οι Παξοί με έκταση 29 τ.χλμ. και οι εξωτικοί Αντίπαξοι έκτασης 3 τ.χλμ. Το μικρό αυτό νησάκι βρίσκεται σε απόσταση 3 ν.μ. από το κεντρικό λιμάνι των Παξών, τον Γάιο.
Μια ματιά στην ιστορία
Σύμφωνα με τη μυθολογία ο βασιλιάς των 7 θαλασσών, ο θεός Ποσειδώνας, αποκόλλησε το νοτιότερο τμήμα της Κέρκυρας χτυπώντας το με την τρίαινά του, με αποτέλεσμα να σχηματιστούν οι Παξοί. Έτσι δημιούργησε μια ερωτική φωλιά, απομακρυσμένη από ανθρώπους και θεούς, γι αυτόν και την ερωμένη του, την Νιρηίδα Αμφιτρίτη. Αυτός είναι ο λόγος που το νησί έχει ως έμβλημα την τρίαινα ανάμεσα σε δύο δελφίνια που με τη σειρά τους συμβολίζουν την έντονη θαλάσσια πανίδα που περιτριγυρίζει τους Παξούς. Αυτή η φυσική ομορφιά και τα αξιοθέατα, είναι τα στοιχεία που κάνουν τους Παξούς μοναδικούς.
Οι Παξοί είναι ένα σταυροδρόμι κατακτήσεων· κάθε κραταιά δύναμη έχει περάσει από το νησί για να αφήσει την πινελιά της… Πιο συγκεκριμένα: οι Παξοί κατακτώνται από Βενετσιάνους και μεταβιβάζονται σε πρίγκιπες και βαρώνους ως τιμάριο (1386 μ.Χ.).
Οι συμμαχικοί στόλοι Ισπανών, Ενετών και Πάπα ναυμαχούν και νικούν πανηγυρικά τους Τούρκους προ των Παξών (1537), όμως προκειμένου να εκδικηθεί ο Χαϊρεντίν Μπαρμπαρόσα λεηλατεί άγρια το νησί, «δεν μένει λίθος επί λίθου…». Υπό την ηγεσία του ναυάρχου Λουτσαλή Πασά (1571), πραγματοποιείται νέα σφαγή και όσοι Παξινοί γλιτώνουν εγκαθίστανται στα Διαπόντια νησιά. Οι Ενετοί παραδίδουν για μία διετία τα Επτάνησα στους Δημοκρατικούς Γάλλους (1797) και κατόπιν αυτού (1800) τα Επτάνησα ανακηρύσσονται Δημοκρατία, υπό τα βλέμματα σουλτάνου και Ρωσίας. Οι Αγγλοι παραχωρούν σύνταγμα και θέτουν τα Επτάνησα υπό την προστασία τους (1817) – και παρότι η τελευταία το απαγορεύει, οι Παξινοί παίρνουν τελικά μέρος στην Επανάσταση του 1821, με πρωτεργάτη τον 23χρονο μπουρλοτιέρη Γεώργιο Ανεμογιάννη.
Αξιοθέατα στην Παξό
Γάιος
Πρώτη στάση μας στους Παξούς είναι ο γραφικός Γάης, η πρωτεύουσα και το κεντρικό λιμάνι του νησιού, ο οποίος χωρίζεται με ένα στενό κανάλι από το φυσικό κυματοθραύστη του, τον Άγιο Νικόλαο, στον οποίο είναι χτισμένο Βυζαντινό κάστρο, φρούριο της εποχής. Ο Γάης πήρε το όνομά του από τον απόστολο Γάη ο οποίος μαζί με τον απόστολο Κρίσπο επισκέφτηκαν το νησί τον 1ο αι. μ.χ. Στο Γάη αξίζει να επισκεφτείτε το αγγλικό κυβερνείο στην αποβάθρα του παλιού λιμανιού, την εκκλησία της Αναλήψεως και το Μουσείο των Παξών. Το μουσείο ιδρύθηκε το 1996 και στεγάζεται σε ένα νεοκλασικό κτίσμα το οποίο κληροδοτήθηκε το 1905 από τον Ανδρέα Συγγρό στους Παξούς. Σε αυτό, μεταξύ άλλων, μπορείτε να δείτε ευρήματα από την προϊστορική εποχή και τα κλασικά χρόνια μέχρι και το Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο καθώς επίσης και το Ψήφισμα της Ιονίου Βουλής για την προσάρτηση των Επτανήσων στο Ελληνικό κράτος το 1864.
Προχωρώντας νότια και διασχίζοντας τους απέραντους ελαιώνες του νησιού μπορείτε να κατευθυνθείτε προς τον Οζιά, τον παλαιότερο οικισμό του νησιού και να δείτε τα ερείπια της παλαιοχριστιανικής βασιλικής του Αγίου Στεφάνου. Στη συνέχεια βγαίνοντας στον παραλιακό δρόμο θα συναντήσετε, σε καλύτερη κατάσταση, την παλαιοχριστιανική βασιλική της Αγίας Μαρίνας ενώ στο νοτιότερο άκρο των Παξών βρίσκεται μια από τις ομορφότερες τοποθεσίες των Παξών, το θαλάσσιο στενό Μογγονησίου – Καλτσονησίου. Στο Καλτσονήσι θα δείτε το εκκλησάκι του Άγιου Σπιρύδωνα που χρονολογείται από το 1686.
Λογγός
Σε απόσταση πέντε χιλιομέτρων από το Γάη ο Λογγός είναι ένα μικρό γραφικό χωριό χτισμένο ανάμεσα σε πεύκα και ελιές, το οποίο αξίζει να επισκεφτείτε για την εκκλησία της Ζωοδόχου Πηγής, αλλά και για τις ψαροταβέρνες και τα μπαράκια του.
Λάκκα
Η Λάκκα είναι γραφικός παραθεριστικός οικισμός με παραδοσιακά σπίτια, όμορφα σοκάκια και μικρές πλατείες. Γύρω από την Λάκκα ελιές, πεύκα και κυπαρίσσια εντυπωσιάζουν τον επισκέπτη. Το όμορφο ηλιοβασίλεμα μπορείτε να το θαυμάσετε από τον Φάρο. Η θαλασσινή σπηλιά της Υπαπαντής υπήρξε καταφύγιο για τα υποβρύχια των συμμάχων κατά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Μπορείτε να κολυμπήσετε στην παραλία Χαραμή, στο Κανόνι, στους Πλάνους, στο Αρκουδάκι, στον Ορκό και στο Λάκκο.
Η δυτική πλευρά του νησιού
Ένα από τα χαρακτηριστικά του νησιού είναι και η μορφολογία του εδάφους του. Ενώ οι ανατολικές ακτές είναι σχετικά ομαλές, οι δυτικές είναι εξαιρετικά απότομες, σχηματίζοντας κατακόρυφους γκρεμούς, σπήλαια και θαλάσσιες αψίδες. Χαρακτηριστική είναι η σπηλιά που βρίσκεται κάτω από τον οικισμό Βασιλάτικα μέσα στην οποία κρύφτηκε το υποβρύχιο Παπανικολής κατά τη διάρκεια του Β΄Παγκοσμίου Πολέμου. Είτε προσβάσιμες από το νησί, είτε προσβάσιμες με βάρκα, στη δυτική πλευρά του νησιού σας περιμένουν πολλές πανέμορφες παραλίες για να τις ανακαλύψετε.
Οι στέρνες
Παρόλο που οι βροχές είναι πολλές στους Παξούς, η σύσταση του εδάφους δεν επιτρέπει την κατακράτηση του νερού. Γι’ αυτό το λόγο οι Παξινοί σμίλεψαν το βράχο και έφτιαξαν πελεκητές στέρνες από τις οποίες τροφοδοτούσαν πηγάδια, που κατασκεύαζαν οι ίδιοι για να αποθηκεύουν το νερό. Τις σπουδαιότερες από αυτές τις στέρνες θα τις βρείτε πάνω από την Αγία Ελεούσα στη Μεγάλη Βίγλα και στη θέση Μποϊκάτικα ενώ τη μεγαλύτερη στέρνα των Παξών την Ελληνικιά θα τη βρείτε αν πάρετε το μονοπάτι πέρα από τα Φαναριωτάτικα.
Ιαματικές πηγές
Στους Παξούς, οι ιαματικές πηγές είναι γνωστές από τα αρχαία χρόνια, πηγάζουν από το υπέδαφος και χύνονται στη θάλασσα. Οι περισσότερες από αυτές είναι θειούχες και έχουν αξιοποιηθεί με πισίνες όπου χρησιμοποιούνται για τις θεραπευτικές τους ιδιότητες, ιδιαίτερα σε παθήσεις ρευματικές και δερματικές.
Οι σπουδαιότερες ιαματικές πηγές είναι: του Οζιά, του Γιαννά και της Γλυφάδας.
