Όταν οι ταινίες μιλούν για ανθρώπινα δικαιώματα

Πολλές αξιόλογες ταινίες του συγχρόνου διεθνούς κινηματογράφου αναφέρονται σε περιόδους όπου καταπατήθηκαν τα ανθρώπινα δικαιώματα. Εδώ προτείνονται μερικές από αυτές.

Ανθρώπινα δικαιώματα και ταινίες

Το παρόν άρθρο αποτελεί ένα αφιέρωμα σε εκείνες τις ταινίες που φανερά προβάλλουν ποικίλες πτυχές των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συνιστούν τροφή για σκέψη. Πρόκειται για ταινίες, το περιεχόμενο των οποίων πέρασε από τα μάτια στη συνείδησή μας και που μας απέδειξαν ότι, χωρίς αμφιβολία, τα ανθρώπινα δικαιώματα υφίστανται για όσους έχουν αμφιβολίες(!) και δυστυχώς, καταπατώνται διαχρονικά.

Ταινίες για τον πόλεμο

Δε θα μπορούσαμε να μην ξεκινήσουμε με εκείνες τις ταινίες που μιλούν για τον πόλεμο, εν μέσω του οποίου, ανθρώπινα δικαιώματα παραβιάζονται, με πρώτο το δικαίωμα στη ζωή. Αναμφίβολα αυτές είναι πολυάριθμες, εντούτοις, μνεία θα γίνει σε ελάχιστες για ευνόητους λόγους! Αναφερόμενοι σε εκείνες τις ταινίες που εστιάζουν στο έγκλημα της γενοκτονίας, Η λίστα του Σίντλερ/Schindler’s List (1993), Το ημερολόγιο της Άννα Φρανκ/Das Tagebugh der Anne Frank (2016), ταινίες βασισμένες σε πραγματικά γεγονότα, καθώς και Το αγόρι πίσω από το συρματόπλεγμα/The boy in the striped pyjamas (2008), παρουσιάζουν τη γενοκτονία των Εβραίων. Η ταινία 1915 (2015) μια ταινία αφιέρωμα στη γενοκτονία των Αρμενίων, καθώς και η ταινία Hotel Rwanda (2004), βασισμένη στα αληθινά γεγονότα της γενοκτονίας της φυλής των Τούτσι/Tutsi από την φυλή των Χούτου/Hutu το 1994 στη Ρουάντα, είναι δύο ακόμη ταινίες.

Ταινίες για τις διακρίσεις

Προχωρώντας, οι ταινίες 12 Χρόνια Σκλάβος/12 Years a Slave (2013), Selma (2014), βασισμένες σε αληθινά γεγονότα, καθώς και η ταινία Υπηρέτριες/The Help (2011), εστιάζουν στις φυλετικές διακρίσεις και στους αγώνες για την επίτευξη πλήρους ισότητας όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτως φυλετικής καταγωγής. Η ένταξη του θεατή στα βιώματα των πρωταγωνιστών και η παρατήρηση ακόμη και των ελάχιστων γεγονότων που διαχώριζαν την καθημερινότητά τους λόγω φυλετικής καταγωγής, αποτελεί τροφή για σκέψη για το τότε, το σήμερα και το αύριο. Επιπρόσθετα, Η ταινία Μαντέλα: Ο Δρόμος προς την Ελευθερία/Mandela: Long Walk to Freedom (2013) μιλά για το γνωστό σε όλους μας Απαρτχάιντ στη Νότιο Αφρική του 20^ου αιώνα.

Ταινίες για τα δικαιώματα των γυναικών

Λόγος πρέπει να γίνει και για την ισότητα των φύλων μέσα από την αναφορά στις ταινίες Σουφραζέτες/Suffragette (2015), Αφανείς Ηρωίδες/Hidden Figures (2016), Ακόμη κρύβομαι για να καπνίσω/A mon Age je me cache Encore Pour Fumer (2016), καθώς και Η πηγή των γυναικών/La source des femmes (2011). Η τελευταία αποτελεί μια εκ των αγαπημένων μου ταινιών, οι σύγχρονες Λυσιστράτες του μουσουλμανικού κόσμου, πραγματοποιώντας σεξουαλική απεργία, παντρεύουν το δράμα με την κωμωδία!

Εν συνεχεία, το Λουλούδι της Ερήμου/Desert Flower (2009), είναι μια ταινία που παρουσιάζει το φαινόμενο της κλειτοριδεκτομής/female genital mutilation (FGM). Πρόκειται για τον μερικό ή ολικό ακρωτηριασμό των γυναικείων γεννητικών οργάνων, κατά το έθιμο κάποιων λαών, ιδίως στο Κέρας της Αφρικής. Ουσιαστικά πρόκειται για μιας μορφής βασανιστήριο στο οποίο υπόκεινται γυναίκες και κορίτσια, ένα βασανιστήριο το οποίο όσοι δε γνωρίζουν, καλό θα ήταν να μάθουν.

Ταινίες για τα δικαιώματα εν μέσω πολέμου

Επιπρόσθετα, η Επικίνδυνη Σιωπή/The Whistleblower (2010) είναι μια ταινία που παρουσιάζει ένα πραγματικό σκάνδαλο εμπορίας ανθρώπων στο οποίο αναμειγνύονται αξιωματούχοι του ΟΗΕ. Την επ’ αύριο του πολέμου της Βοσνίας το 1995, αποστέλλεται ειρηνευτική αποστολή, μέλη της οποίας, όπως αποδείχτηκε, συμμετείχαν σε εμπορία ανθρώπων, σε βασανιστήρια και σε βιασμούς γυναικών και νεαρών κοριτσιών. Δυστυχώς, αυτό δεν αποτελεί το μοναδικό σκάνδαλο για τον ΟΗΕ, όπου στην πράξη, πέραν της πραγματοποίησης έρευνας, δεν λαμβάνει χώρα η ουσιώδης καταδίκη και τιμωρία των ενόχων, ένεκα ενός νομικού κενού ως προς το ποιος και πού θα δικάσει τους υπόπτους. Θα είναι ο ΟΗΕ, θα είναι τα κράτη τα οποία τους αποστέλλουν στον ΟΗΕ, θα είναι τα κράτη στο εσωτερικό των οποίων πραγματοποιείται η παράνομη πράξη; Τέλος, η έννοια της παράπλευρης απώλειας που τόσο ηχεί στα αφτιά μας καθημερινά, παρουσιάζεται στην ταινία Αόρατος Εχθρός/Eye in the sky (2015), μια χλιαρή κατ’ εμέ ταινία, που το μόνο που μου προσέφερε όταν την είδα, ήταν η αμφιταλάντευση του πόσο κοστίζει μια ανθρώπινη ζωή ως παράπλευρη απώλεια εν μέσω ενός πολέμου, ακόμη και όταν αυτός επιχειρεί να καταπολεμήσει την τρομοκρατία.

Επίλογος

Κλείνοντας, για να προλάβω τη σκέψη σας, σαφώς και υπάρχουν πολλές και καλύτερες, ίσως, ταινίες εκ των ανωτέρω για να προβάλλουν το σπουδαίο ζήτημα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Πρόκειται για μια μικρή δόση για όσους ενδιαφέρονται να παρακολουθήσουν την έβδομη τέχνη με γνώμονα τον άνθρωπο και τα δικαιώματά του.

Συντάκτης: Ρόζα Μεντή,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.