«OK COMPUTER» των Radiohead, ένα μουσικό και γραφιστικό αριστούργημα

Οι Βρετανοί Radiohead με τον τρίτο τους δίσκο «Ok Computer» σημάδεψαν τόσο μουσικά όσο και εικαστικά την δεκαετία που έκλεινε τον 20ο αιώνα. Η έμπνευσή τους να ενώσουν την εξέλιξη της τεχνολογίας και τα computers με την ροκ μουσική, έδωσε ως αποτέλεσμα έναν δίσκο-σταθμό για την παγκόσμια μουσική σκηνή.

Ας ροκάρουμε με computers και cd

Οι ανακαλύψεις του 20ου αιώνα, που σήμερα τις θεωρούμε δεδομένες όπως ο ηλεκτρισμός, είχαν ως συνέπεια εφευρέσεις που επίσης σήμερα θεωρούμε δεδομένες όπως η τηλεόραση, η κεντρική θέρμανση και τα αυτοκίνητα. Και ο 20ος αιώνας χωρίζεται σε χρονικές υποκατηγορίες από τις οποίες η δεκαετία του ’90 ξεχώρισε. Λογικό, αφού ήταν κι η τελευταία χρονικά. Για να μην σας τρελάνω όμως, όπως τρελαθήκαμε οι περισσότεροι τότε βλέποντας το τηλέφωνο να γίνεται κινητό, ας σταθούμε σε δύο πρωτοπορίες. Τα computers και τα cd. Κι ας μιλήσουμε λίγο μουσικά, ας ροκάρουμε.

Μέχρι τα ‘90s το ροκ είχε κάποιες συγκεκριμένες μορφές όπως το κλασικό ροκ, το πανκ, το χέβι μέταλ και είχαμε ακούσει μερικούς πειραματισμούς από καλλιτέχνες με λίγο πιάνο, συνθεσάιζερ, κανά βιολί κτλ. Η μουσική και τεχνολογική έκρηξη εκείνης της δεκαετίας μάς έδωσε νέα ακούσματα. Τα computers έμπλεξαν με την μουσική, με τις κιθάρες και τα ντραμς. Και εφευρέθηκε η ηλεκτρονική μουσική που με την σειρά της έμπλεξε με το ροκ και την ποπ και όλο αυτό το ονομάσαμε εναλλακτική ροκ σκηνή. Κι άρεσε. Κι αφού άρεσε, άνοιξαν νέοι ορίζοντες για τους απανταχού μουσικούς.

Ο τρίτος δίσκος των Radiohead είναι διαχρονικά σπουδαίος κι επίκαιρος

Και στις 21 Μαΐου του 1997, ατενίζοντας τον ορίζοντα άκουσα τον τρίτο δίσκο των Βρετανών Radiohead που μόλις είχε κυκλοφορήσει. Κάπου οι κιθάρες μπλέξανε με τσιπάκια και την μαγική φωνή του Thom Yorke. Κάπου οι στίχοι έγιναν επίκαιροι για την τόσο μεταβαλλόμενη δεκαετία που έκλεινε. Μόλις είχα στα χέρια μου έναν από τους σπουδαιότερους δίσκους όλων των εποχών.

Σε ταξιδεύει με το «Let down», σε ξεσηκώνει με το «Electroneering», σε γαληνεύει κλείνοντας με το «The tourist». Και επίσης μας τόνιζε μια σωτήρια ανακάλυψη με το «Airbag», σχολίαζε την απότομη ατομική αποξένωση στις μεγαλουπόλεις λόγω των αλλαγών στη σύγχρονη ζωή και των εφευρέσεων με το «Subterranean homesick alien». Προφήτευε την ραγδαία παγκόσμια αύξηση της ανεργίας και τις επιπτώσεις της λόγω μηχανών με το «Paranoid android». 

Η γραφιστική πλευρά του δίσκου είναι εξίσου σπουδαία

Οι Radiohead μάς μίλησαν, μας τραγούδησαν, μας παρουσίασαν την οργασμικά εφευρετική πορεία του 20ου αιώνα στο κλείσιμο του. Και δεν στάθηκαν μόνο στην μουσική. Μας έδειξαν και όλο το μεγαλείο αυτού που τότε μόλις λέγαμε εφαρμοσμένες τέχνες ή αλλιώς γραφιστική. Ανοίγοντας το cd έβρισκες ένα βιβλιαράκι, κάτι που συνήθως είχε απλά τους στίχους και μερικές πληροφορίες για τους μουσικούς σε άλλους δίσκους. Όχι σ’ αυτό το cd.

Εδώ κάθε σελίδα έχει και κάποιους στίχους μπλεγμένους με ψηφιακά επεξεργασμένα κολλάζ και εικόνες περασμένες ένα χεράκι από το φρέσκο photoshop. Κι ακόμα κι οι στίχοι είναι γραμμένοι με τρόπο που λες «ok computer», τα έκανες πάλι τα μαγικά σου και τα λαθάκια σου. Άλλωστε άνθρωποι σ’ έφτιαξαν, έτσι δεν είναι;

Συμβουλή μου για όσους δεν έτυχε να ακούσουν ακόμα αυτό το άλμπουμ. Πρώτον, έχετε υπόψη πως αφορά όλα τα ακούσματα, δεύτερον ακούστε τον ολόκληρο και τρίτον μην προσπαθήσετε να διαβάζετε τους στίχους παράλληλα. Είναι σαν να ακούς μια ιστορία. Μια ολόκληρη γραμμένη ιστορία σε 53 λεπτά περίπου. Αξίζει. 

Συντάκτης: Νίκος Σέρβος,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.