Γίναμε η γενιά του xanax. Τα λύματα της Αθήνας δείχνουν τεράστια αύξηση στην κατανάλωση, ενώ η προσέλευση στις δομές ψυχικής …
Οι ψυχικά πάσχοντες χρειάζονται ενθάρρυνση, όχι αποκλεισμό
Τι είναι άραγε η ψυχική ασθένεια; Πόσο επικίνδυνες διαστάσεις μπορεί να πάρει; Πώς πρέπει να αντιμετωπίζουμε τους ψυχικά νοσούντες; Είναι μερικά μόνο από τα ερωτήματα που μας απασχολούν πάνω σε θέματα που έχουν να κάνουν με οποιασδήποτε μορφή ψυχικής διαταραχής.
Ορίζοντας την ψυχική ασθένεια
Με τον όρο ψυχική ασθένεια νοείται ένα πρόβλημα υγείας που επιδρά στη σκέψη, στα συναισθήματα, στη συμπεριφορά του ατόμου και στην κοινωνική αλληλεπίδρασή του, με το περιβάλλον του. Η ύπαρξη ψυχικής νόσου λοιπόν, επηρεάζει τον ψυχικά πάσχοντα σε διάφορους τομείς της ζωής του όπως είναι η εκπαίδευση, η εργασία, η διασκέδαση, οι ερωτικές σχέσεις του και οι κοινωνικές συναναστροφές του. Ένας άλλος όρος, που συχνά χρησιμοποιείται για τη ψυχική ασθένεια, είναι ο όρος ψυχική διαταραχή.
Το στίγμα της ψυχικής ασθένειας στο παρελθόν
Η διάγνωση μιας ψυχικής ασθένειας σε εποχές πριν την ψυχιατρική μεταρρύθμιση, ισοδυναμούσε με έναν ατέρμονο γολγοθά τόσο για τον ίδιο τον πάσχοντα, αλλά και το ευρύτερο οικογενειακό περιβάλλον του. Η ψυχική ασθένεια συνδεόταν με την τρέλα, την ηθική απόκλιση του ψυχικά πάσχοντα, τον έντονο και διαρκής στιγματισμό και την κοινωνική απομόνωση του ασθενή αλλά και των οικείων του. Οι ψυχικά νοσούντες δεν είχαν θέση στις τότε κοινωνίες, έπρεπε με κάθε τρόπο να απομακρυνθούν ή και να θανατωθούν.
Το μοναδικό περιβάλλον που έμοιαζε καταλληλότερο για αυτούς ήταν τα φρενοκομεία. Φρενοκομεία μακριά από την τοπική κοινωνία, που οι συνθήκες διαβίωσης των ασθενών ήταν απάνθρωπες. Το οικογενειακό περιβάλλον των ασθενών από την άλλη, φύλαγε πολύ καλά κρυμμένο το μυστικό –τη διάγνωση κάποιας ψυχικής διαταραχής– καθώς η αποκάλυψή της, θα τους στιγμάτιζε ανεξίτηλα. Η ψυχική ασθένεια ή η διαταραχή επομένως, ήταν μια «ταμπέλα», ένα βαρύ φορτίο που καλούνταν οι ασθενείς να επωμιστούν, μαζί με τις όσες δυσκολίες έφερε η διάγνωση της ψυχικής νόσου τους.
Ψυχική ασθένεια στον 21ο αιώνα
Ακόμα και σήμερα το θέμα της ψυχικής ασθένειας αποτελεί ταμπού. Χιλιάδες άνθρωποι αρνούνται κατηγορηματικά τη διάγνωση κάποιας ψυχικής διαταραχής, την επίσκεψη σε κάποιον ειδικό ψυχικής υγείας και επιλέγουν να μην μιλήσουν για τη ψυχική νόσο και να μην αναζητήσουν κάποια βοήθεια από φόβο ότι θα τους θεωρήσουν τρελούς. Επιπλέον, κάποιοι συνάνθρωποί τους θα σπεύσουν να τους φορέσουν την «ταμπέλα» του επικίνδυνου ενώ κάποιοι απλώς θα τους απομακρύνουν. Γιατί είναι όμως τόσο μεγάλη ντροπή να πονάει η ψυχή και κάποιοι επιλέγουν να αγνοούν αυτόν τον πόνο; Γιατί θεωρείται ντροπή να αναζητήσει κάποιος βοήθεια επειδή η ψυχή του πονάει; Και εάν πονούσε κάποιο άλλο μέρος του σώματός του θα ένιωθε την ίδια ντροπή να αναζητήσει άραγε βοήθεια; Η ψυχή δεν είναι άφθαρτη, πονάει και αυτή και όταν νοσεί χρειάζεται βοήθεια και δεν είναι διόλου ντροπή να αναζητήσουμε βοήθεια όταν συμβαίνει κάτι τέτοιο.
Ενθάρρυνση και συμπόνια, η καλύτερη θεραπεία για τους ψυχικά πάσχοντες
Η ψυχή και το μυαλό μας, είναι μέλη του σώματός μας που συνδέονται στενά μεταξύ τους και χρήζουν φροντίδας. Ας πολεμήσουμε όλοι, σήμερα κιόλας για την εξάλειψη του στίγματος της ψυχικής ασθένειας, ας απλώσουμε το χέρι μας απέναντι σε αυτούς τους ανθρώπους και ας ζωγραφίσουμε φωτεινούς ήλιους στα σκοτάδια που ενδεχομένως βιώνουν. Ας ενθαρρύνουμε κάθε αγώνα τους για θεραπεία και να θυμόμαστε ότι η ψυχική νόσος δεν καθορίζει εξ ολοκλήρου τον ασθενή και παραμένει ακόμη και μετά τη διάγνωση. Κάθε άνθρωπος έχει δικαίωμα για ζωή, αγάπη, έρωτα και διασκέδαση. Ας μην επιτρέψουμε το στίγμα της ψυχικής ασθένειας να τον κρατήσει μακριά από την ανάγκη αλλά και το δικαιώμά του να ζήσει όπως ονειρεύεται.
