Οι ορμόνες της αγάπης «παίζουν παιχνίδια» στο μυαλό μας

Σχεδόν όλοι ξέρουν ότι άλλο πράγµα είναι ο έρωτας και άλλο η αγάπη. Ο λόγος είναι ότι δεν τα βιώνουµε µε τον ίδιο τρόπο, και µια µατιά στον εγκέφαλο µας εξηγεί γιατί.

Όλα έχουν να κάνουν με τις ορμόνες που παράγονται στον εγκέφαλό μας, που μπορούν να μας κάνουν να αγαπήσουμε έναν άνθρωπο, ακόμα κι αν δεν υπήρξαμε ερωτευμένοι μαζί του. Μπορούν μέχρι και να μετατρέψουν έναν άπιστο άντρα σε πιστό και αφοσιωμένο σύζυγο και πατέρα. Οι επιστήμονες αναλύουν πώς συμβαίνει αυτό.

Οι νευροβιολόγοι Andreas Bartels του γερµανικού Ινστιτούτου Max Planck και Semir Zeki στο University College του Λονδίνου µελέτησαν την εγκεφαλική δραστηριότητα ζευγαριών και κατέγραψαν τις διαφορές στον εγκέφαλο ατόμων που βιώνουν βαθιά αγάπη σε σχέση με τους ερωτοχτυπημένους.

Έρωτας και αγάπη-δύο τελείως διαφορετικές εγκεφαλικές καταστάσεις

Στο πείραμά τους όσοι συµµετέχοντες επιλέχτηκαν δεν ανήκαν στους φρεσκοερωτευµένους, αλλά έπρεπε να έχουν ζήσει µε το σύντροφό τους κατά µέσο όρο 2,3 χρόνια. Στον εγκέφαλο αυτών των ατόµων δεν υπάρχει πλέον κάποια αυξηµένη δραστηριότητα στο σύστηµα της ντοπαµίνης, όπως υπάρχει στους φρεσκοερωτευμένους, και γι’ αυτό τα συναισθήµατα δεν είναι πια εξίσου ισχυρά. Άλλες είναι οι περιοχές που φωτίζονται στις απεικονίσεις.

Παρ’ όλο που οι περιοχές αυτές δεν έχουν ακόµα χαρτογραφηθεί πλήρως, οι επιστήµονες θεωρούν ότι σχετίζονται µε την ανάλυση και την επεξεργασία των συναισθηµάτων, µε τη µνήµη και τη συνειδητοποίηση των συναισθηµάτων µας, αλλά και την κατανόηση των συναισθηµάτων του άλλου. Σε γενικές γραµµές πρόκειται για κέντρα πλησιέστερα στον εγκεφαλικό φλοιό, όπου συµβαίνουν οι υψηλότερες διανοητικές µας διαδικασίες, η σκέψη. Γι’ αυτό, όλα δείχνουν ότι η αγάπη τελικά είναι µια συναισθηµατική κατάσταση µεγαλύτερης σωφροσύνης, που την έχουµε επεξεργαστεί µε τη λογική, σε αντίθεση µε την τρέλα και τα ανεξέλεγκτα συναισθήµατα του έρωτα.

Η αγάπη είναι λογική σε αντίθεση με τον έρωτα

Μα και ο στόχος των δύο καταστάσεων είναι εντελώς διαφορετικός, από την άποψη της φύσης. Ο στόχος του έρωτα είναι να δηµιουργεί σχέση µεταξύ άγνωστων ατόµων µε προορισµό τη συνoυσία. Τα ισχυρά συναισθήµατα διαρκείας, αντιθέτως, έχουν αντικειµενικό σκοπό να προετοιµάσουν το έδαφος για µια κοινή ζωή, µε φροντίδα παιδιών και κοινές ευθύνες. Εδώ δικαιώνεται η πιο «ειρηνική» αγάπη. Όταν οι επιστήµονες αναλύουν δείγµατα αίµατος ανθρώπων µε µακροχρόνιες σχέσεις, βρίσκουν σ’ αυτά ορµόνες διαφορετικές από ό,τι στο αίµα των φρεσκοερωτευµένων.

Σε όσους αγαπούν, η ορµόνη «της συνουσίας», η ωκυτοκίνη, απελευθερώνεται σε ιδιαίτερα µεγάλη δόση κατά τον οργασµό και προκαλεί συσπάσεις στον κόλπο της γυναίκας και στο σπερµατικό πόρο και τον ουρητήρα του άντρα. Συµβάλλει στη χαλάρωση και την ευεξία µετά το σεξ, καθώς τα αµοιβαία χάδια φροντίζουν για την παραγωγή της. Κατά τη συνουσία η ορµονική παραγωγή του άντρα και της γυναίκας συγxρoνίζονται για λίγο, και τα συναισθήµατα αγάπης ανταποδίδονται.

Η ορμόνη που κάνει έναν άντρα πιστό

Κατά πάσα πιθανότητα και η ορµόνη βασοπρεσσίνη παίζει σηµαντικό ρόλο στη σύνδεση του ζευγαριού. Από πειράµατα σε ζώα γνωρίζουµε ότι είναι δυνατή η δηµιουργία µονογαµικών «συζύγων», που συµµετέχoυν στη φροντιδα των µικρών, σε είδη που τα αρσενικά τους κανονικά δε δείχνουν κανένα τέτοιο ενδιαφέρον. Αυτό επιτυγxάνεται µε την ευαισθητοποίηση των αδιάφορων αρσενικών στη βασοπρεσσίνη. Στον αντίποδα, ο πιο αφοσιωµένος σύζυγος θα µετατραπεί σε άπιστο δον Ζουάν, αν αλλάξουν τα γονίδιά του, ώστε τα νευρικά του κύτταρα να µην είναι πια ευαίσθητα σε αυτή την ορµόνη.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΗ ΣΥΝΕΧΕΙΑ ΤΟΥ ΑΡΘΡΟΥ ΠΑΤΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΠΟΜΕΝΗ ΣΕΛΙΔΑ

Συντάκτης: Έλλη Βασιλείου,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.