Οι κίνδυνοι των βαρέων μετάλλων για τον ανθρώπινο οργανισμό
Τα βαρέα μέταλλα δηλητηριάζουν τον οργανισμό μας, επιφέροντας σοβαρές νόσους. Σχεδόν όλα τα οργανικά συστήματα του ανθρώπινου σώματος εμπλέκονται με την τοξικότητα των βαρέων μετάλλων, με κυρίαρχα το κεντρικό νευρικό σύστημα, το περιφερειακό νευρικό σύστημα, το αιματοποιητικό, το νεφρικό και το καρδιαγγειακό σύστημα. Πώς διεισδύουν όμως τα βαρέα μέταλλα στον οργανισμό μας; Ποιές τροφές είναι ιδιαίτερα επικίνδυνες και πώς μπορούμε να τα ανιχνεύσουμε στον οργανισμό μας;
Πώς μολύνεται το περιβάλλον με βαρέα μέταλλα
Η αλόγιστη χρήση βαρέων μετάλλων στη βιομηχανία (υδράργυρος, μόλυβδος, κάδιο, αρσενικά κ.α.) έχει σαν αποτέλεσμα την μόλυνση όλης της τροφικής αλυσίδας. Βαρέα μέταλλα ανιχνεύονται στο πόσιμο νερό, το χώμα και τον αέρα. Είναι παρόντα σε κάθε τομέα του σύγχρονου καταναλωτισμού, από τα δομικά υλικά μέχρι τα φάρματα, τα καλλυντικά, τα καύσιμα, τις τροφές, τις ενεργειακές λάμπες, τις μπαταρίες, κ.α.
Τοξικά βαρέα μέταλλα ανιχνεύονται σε πολλές περιοχές της χώρας στο πόσιμο νερό, σε ποτάμια, λίμνες και υπόγεια ύδατα, σε συγκεντρώσεις που υπερβαίνουν κατά πολύ τα ανώτατα επιτρεπτά όρια που έχει θέσει η Ε.Ε. ή σε τιμές δυνητικά επικίνδυνες για την ανθρώπινη υγεία.
Ποιές τροφές θεωρούνται επιφορτισμένες με βαρέα μέταλλα
Επιστήμονες εκφράζουν φόβους οτι νερό «δηλητήριο» σε Αττική, Βοιωτία, Εύβοια, Πτολεμαϊδα, νησιά Β. Αιγαίου, Πηνειό και αλλού επηρεάζει την αγροτική παραγωγή και θεωρούν επιτακτική την ανάγκη δειγματοληψιών, κυρίως σε τρόφιμα-στόχους, οπως οι βολβοί, προκειμένου να διερευνηθούν ενδεχόμενοι κίνδυνοι από την κατανάλωση τους. Καταλήγουν, επίσης, στο συμπέρασμα ότι σε περιοχές με έντονη βιομηχανία ρύπανσης, τα παραγόμενα τρόφιμα είναι σαφώς πιο επιβαρυμένα σε βαρέα μέταλλα. Εστιάζουν την προσοχή τους σε βολβούς (καρότα, πατάτες, κρεμμύδια) αλλά και φυλλώδη λαχανικά (λάχανο, μαρούλι, σπανάκι). Μολυσμένα με βαρέα μέταλλα, σε ποσοστό που αγγίζει 1000% είναι πατάτες, κρεμμύδια και καρότα από τη Θήβα και τα Οινόφυτα όπως έδειξε έρευνα στο πανεπιστήμιο Αθηνών.
Δυο εκλεκτά ψάρια ιδιαίτερα επιβαρυμένα
Ο ξιφίας Μεσογείου είναι ένα ψάρι με ιδιαίτερη επιβάρυνση σε υδράργυρο (έως και 25πλάσια ποσότητα υδραργύρου σε σχέση με άλλα ψάρια που διερευνήθηκαν). Ο καπνιστός σολομός, ελληνικής προελεύσεως, έχει τη διπλάσια επιβάρυνση σε υδράργυρο από ό,τι τα άλλα είδη σολομού, αποδεικνύοντας τη μέγιστη επιβάρυνση με τοξικά που δέχεται καθημερινά η Μεσόγειος θάλασσα. Ο σολομός από τα φιόρδ Νορβηγίας, αγορασμένος από κατάστημα βιολογικών, δεν φαίνεται να έχει μικρότερη επιβάρυνση από άλλα είδη σολομού (πλην του ελληνικού) και, συνεπώς, η πιο αυξημένη τιμή του πιθανόν να μην συνεπάγεται και μεγαλύτερη ασφάλεια για τους καταναλωτές.
Τι προκαλεί ο υδράργυρος και ο μόλυβδος στον ανθρώπινο οργανισμό
Τα βαρέα μέταλλα δηλητηριάζουν τον οργανισμό μας, επιφέροντας σοβαρές νόσους. Όταν εισέρχονται στον οργανισμό, δεσμεύονται από υδροθειϊκές ομάδες πρωτεϊνών προκαλώντας αλλαγή της ενζυματικής τους δράσης.
Σχεδόν όλα τα οργανικά συστήματα εμπλέκονται με την τοξικότητα των βαρέων μετάλλων, με κυρίαρχα το κεντρικό νευρικό σύστημα, το περιφερειακό νευρικό σύστημα, το αιματοποιητικό, το νεφρικό και το καρδιαγγειακό σύστημα. Σε μεγάλες συγκεντρώσεις στον οργανισμό, ο μόλυβδος προκαλεί διαταραχές στο ήπαρ. Ο μόλυβδος εμποδίζει την σύνθεση της αίμης. Ειδικότερα, προκαλεί στα ερυρθά αιμοσφαίρια μείωση της δράσης του ενζύμου αφυδρογονάση του δ-αμινολεβουλινικού οξέος. Η τοξικότητα του μολύβδου έχει συνδεθεί με αυτόματη έκτρωση και ανωμαλίες στην έμμηνο ρύση, αλλά δεν είναι βέβαιο ότι σχετίζεται με τερατογενέσεις. Ορισμένοι ερευνητές ανέφεραν κάποια σχέση μεταξύ των επιπέδων του μολύβδου της ατμόσφαιρας και ορισμένων συγγενών δυσπλασιών.
Ο υδράργυρος προκαλεί διαταραχές σμπεριφοράς, αλλοιώσεις στην οπτική οξύτητα, προβλήματα στη νεφρική λειτουργία, ενώ το κάδμιο χρόνια αποφρακτική πνευμοπάθεια και νεφρικές βλάβες, προβλήματα στο καρδιαγγειακό και μυοσκελετικό σύστημα. Παράλληλα, ενοχοποιείται και για τον καρκίνο των οργάνων αναπαραγωγής και πνευμόνων.
Στην Αμερική έχει αποδειχθεί ότι η δηλητηρίαση από υδράργυρο προξενεί ποικιλία συμπτωμάτων στον άνθρωπο. Μεταξύ αυτών είναι τα εξής: Πάρκινσον, σωματονευρικές παθήσεις, σύνδρομο κοπώσεων, κ.α. Ο υδράργυρος έχει αποδειχθεί επίσης ότι προκαλεί κυτταροτοξικότητα και οξειδωτικό stress, και ότι προάγει την ανεπάρκεια ενεργού ψευδάργυρου σε ασθενείς με τη νόσο του Alzheimer’s. Επίσης προκαλεί μείωση των επιπέδων λιθίου, το οποίο προστατεύει τα εγκεφαλικά κύτταρα ενάντια στην περίσσεια του γλουταμινικού οξέος.
Ο υδράργυρος και ο μόλυβδος παίζουν σημαντικό ρόλο στην ασθένεια του αυτισμού. Έρευνες στο εξωτερικό έχουν αποδείξει ότι 9 στα 10 παιδιά που παρουσιάζουν συμπτώματα αυτισμού στην Αμερική έχουν προσβληθεί από βαρεά μέταλλα. Θα πρέπει να υπενθυμίζουμε ότι για την ίδια ποσότητα μολύβδου στον οργανισμό, ο κίνδυνος δηλητηρίασης στα παιδιά είναι πολύ υψηλότερος από ό,τι στους ενήλικες. Νεαρά άτομα που εκτίθενται στο μόλυβδο μπορούν να παρουσιάσουν νοητική καθυστέρηση, δυσκολία μάθησης, μειωμένη συγκέντρωση, επιθετικότητα και καθυστέρηση σωματικής ανάπτυξης.
Η ανάλυση μαλλιών είναι ένας ισχυρός οδηγός για τους γονείς που ψάχνουν θεραπείες για ADHDΕ, Ελλειμματική Προσοχή ή Υπερκινητικότητα. Θεωρείται η πιο αξιόπιστη μέθοδος για τον εντοπισμό βαρέων μετάλλων, σε σχέση με ανάλογη εξέταση που γίνεται στο αίμα και στα ούρα. Εάν δεν ανιχνευτούν και απομακρυνθούν με κατάλληλες αγωγές έγκαιρα τα βαρέα μέταλλα από τον οργανισμό μας, μπορούν να προκαλέσουν ανυπολόγιστο πόνο και διαταραχή της υγείας μας.
