Οδύσσεια: η ωραιότερη ιστορία του κόσμου

Η Οδύσσεια είναι το ένα από τα δύο έπη του Ομήρου. Το έπος αυτό εικάζεται, από έρευνα, ότι, ίσως, το συνέθεσε μαθητής του Ομήρου, λόγω διαφορών στη δομή.

Γενικά-υπόθεση.

Η Οδύσσεια αντλεί το όνομά της από τον κεντρικό ήρωα Οδυσσέα και την υπερδεκαετή επίπονη προσπάθειά του να γυρίσει στην Ιθάκη. Στο σήμερα, οποιαδήποτε επίπονη και μακρόχρονη προσπάθεια καταβάλλει κανείς, για να φθάσει στον στόχο του, λέγεται «οδύσσεια». Ο ηρωικός τόνος αντλείται από αυτήν την προσπάθεια, αλλά και από την υπερπήδηση φυσικών και ανθρωπογενών εμποδίων και δοκιμασιών. 

Ας μην ξεχνάμε ότι τόπος συγγραφής είναι τα Μικρασιατικά παράλια ή τα νησιά του Βορείου Αιγαίου και οι κάτοικοι είναι απόγονοι αποίκων-προσφύγων, Μυκηναϊκής καταγωγής, λόγω της Καθόδου των Δωριέων. Ο νόστος του Οδυσσέα είναι και δικός τους νόστος, για να πάρουν την πατρίδα και τον κόσμο τους πίσω. 

Ο Οδυσσέας, που, αρχικά, αρνούνταν να συμμετάσχει, γίνεται εν πολλοίς, στο τέλος του πολέμου, η κινητήριος δύναμη ολοκλήρωσης του πολέμου. Η βλασφημία στον τρόπον τινά «χορηγό» Ποσειδώνα, ο οποίος έπνιξε, μέσω τέρατος, τον Λαοκόωντα, ώστε να μη βάλει ψύλλους στα Τρωικά αυτιά, κατά το κοινώς λεγόμενο, πυροδότησε όλη αυτήν την περιπέτεια. 

Στο έπος συναντάμε τον Αίολο, που του δίνει σε ασκό όλους τους ανέμους, εκτός από τον ούριο για να πάει γρήγορα, την Κίρκη που, επίσης, προσπαθεί να τον κρατήσει δίπλα της, όπως και η Καλυψώ, αλλά η πρώτη, κατόπιν έμμεσης επέμβασης του Ερμή (δίνει στον Οδυσσέα χόρτο-αντίδοτο στα μάγια της), πείθεται να του δώσει οδηγίες αναχώρησης και οδηγίες για το πώς να πάει από τον Τειρεσία στον Κάτω Κόσμο (εκεί συναντά και τη μάνα του, που τον εμψυχώνει). Η Καλυψώ, από την άλλη, που τον θέλει και αυτή δίπλα της, απειλείται ευθέως από τους Ολύμπιους, μέσω του Ερμή, και αναγκάζεται να τον βοηθήσει.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Μυστική Οδύσσεια

Στο τέλος, ο Οδυσσέας ναυαγεί στην χώρα των Φαιάκων και, με εντολή του Αλκινόου, αποπλέει με δώρα και πλήρωμα για Ιθάκη. Καταφέρει να πείσει τον γιο του, Τηλέμαχο για την ταυτότητά του, φονεύει τους Μνηστήρες και συναντά την Πηνελόπη.

Δομή

Η Οδύσσεια χωρίζεται σε 24 ραψωδίες, όσα και τα (μικρά) γράμματα του ελληνικού αλφαβήτου. Οι ραψωδίες χωρίζονται σε τρία τμήματα: την Τηλεμάχεια (ραψωδίες α-δ), που επικεντρώνεται στον Τηλέμαχο, γιο του Οδυσσέα, και στην αναζήτησή του για τον πατέρα του, τη Φαιακίδα ή Νόστο (ραψωδίες ε-ν), όπου ο ήρωας αφηγείται στους Φαίακες τις περιπέτειές του και τη Μνηστηροφονία (ραψωδίες ξ-ω), όπου οι μνηστήρες, επιτέλους, τιμωρούνται. 

Το σύνολο των στίχων είναι 12.110, σε αντίθεση με της Ιλιάδας που είναι 15.693. Η καταγραφή της Οδύσσειας έγινε στην αρχαία Αθήνα, περίπου τον 6ο αιώνα π.Χ. με εντολή του Πεισίστρατου, ώστε οι ραψωδοί να την απαγγέλουν στις γιορτές των Παναθηναίων. Ο χωρισμός του έπους σε ραψωδίες, οφείλεται στους Αλεξανδρινούς φιλολόγους των Ελληνιστικών  χρόνων.

ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ: Οι “σύγχρονες” φράσεις του Ομήρου

Η αξία της Οδύσσειας, όπως και της Ιλιάδας, είναι τεράστια, καθώς τα έπη αυτά προβάλλουν διαχρονικές αξίες και στοιχεία πολιτισμού, ενώ είναι ιδιαίτερα διδακτικά. Γι’ αυτό άλλωστε τα διδάσκονται και οι μαθητές, από πολύ νωρίς, στα σχολεία. Ακόμα και σήμερα, συνεχίζει να εμπνέει καλλιτέχνες, ζωγράφους, λογοτέχνες, ποιητές και σκηνοθέτες. Μάλιστα, σύμφωνα με το BBC, η Οδύσσεια βρίσκεται στην κορυφή της λίστας με τις 100 «Ιστορίες που διαμόρφωσαν τον κόσμο».

Συντάκτης: Βασίλης Δεληγιάννης,

Influence:

Αρθρογράφος του flowmagazine.gr.