Οδηγός συγγραφής
Η αλήθεια είναι ότι, όταν ήμουν μικρός, στη δεκαετία των ΄50 και ΄60, οι τίτλοι των βιβλίων, στις προθήκες των βιβλιοπωλείων, ήταν ελάχιστοι. Λίγοι οι Έλληνες μυθιστοριογράφοι, Ξενόπουλος, Μυριβήλης, Καζαντζάκης, Καραγάτσης. Αργότερα ήλθε οι Βασιλικός και ακολούθησαν πολλοί άλλοι. Σήμερα τα ράφια των βιβλιοπωλείων στενάζουν κάτω από το βάρος των πολυπληθών Ελλήνων και Ελληνίδων συγγραφέων.
Φαίνεται ότι κάθε συμπατριώτης μας (άνδρας ή γυναίκα) κρύβει μέσα του ένα υποψήφιο μυθιστοριογράφο. Δεν λέω διηγηματογράφο επειδή δυστυχώς, στην εποχή μας το διήγημα «δεν πουλάει». Αυτό εξηγεί και το φαινόμενο της λειτουργίας πολλών εργαστηρίων εκμάθησης συγγραφικής τέχνης.
Αλήθεια, η συγγραφή διδάσκεται; Αν δεν έχεις το ταλέντο, είναι άχρηστη. Εγώ, για παράδειγμα, μολονότι λατρεύω την μουσική δεν έχω την έφεση να μάθω βιολί, οπότε κάθε μάθημα θα ήταν περιττό. Αντίθετα, αν υπάρχει το ταλέντο, τότε ναι, οι συμβουλές που θα ακούσεις, προερχόμενες από την συσσωρευμένη πείρα άλλων συγγραφέων, σε βοηθούν να γράψεις καλύτερα.
Ακόμη κι όταν είσαι ήδη συγγραφέας, ένα βιβλίο με οδηγίες συγγραφής είναι πάντα ωφέλιμο. Κάτι παραπάνω θα μάθεις, κάπου θα βελτιωθείς. «Ο εχθρός του καλού είναι το καλύτερο» πιστεύω πάντα. Για αυτό, μόλις έμαθα για την έκδοση αυτού του βιβλίου, έσπευσα να το αγοράσω, παρά το γεγονός ότι έχω στο ενεργητικό μου κάποια βιβλία που έχουν εκδοθεί. Δεν το μετάνιωσα.
Συγγραφέας ενός οδηγού συγγραφής δεν μπορεί να είναι κανένας άλλος από κάποιον που έχει ήδη γράψει αρκετά επιτυχημένα βιβλία. Αυτή ακριβώς είναι η περίπτωση του Κυριάκου Αθανασιάδη, συγγραφέα πολλών μυθιστορημάτων και όχι μόνο.
Το κλισέ «διάβασα το βιβλίο σε δύο ώρες» είναι για μένα ένα γεγονός. Τόσο χρόνο μου πήρε η ανάγνωσή του, για τρεις λόγους: Πρώτον, αποτελείται από 150 μόνο σελίδες. Δεύτερον με ενδιέφερε άμεσα το θέμα. Τρίτον είναι καλογραμμένο.
Ας δούμε πώς παρουσιάζεται το βιβλίο στο οπισθόφυλλό του:
Ένας ρεαλιστικός Οδηγός Συγγραφής, στηριγμένος σε 50 κανόνες που πατούν γερά στα πόδια τους και προσφέρουν απλές, σαφείς και πρακτικές συμβουλές «από τα μέσα», διαλύοντας μύθους σχετικά με το γράψιμο και τονώνοντας τη θέληση των νέων (αλλά όχι μόνο) πεζογράφων να γράψουν καλή λογοτεχνία, να συνεχίσουν να γράφουν μέχρι το πολυπόθητο ΤΕΛΟΣ, να εκδώσουν το βιβλίο τους και να το δουν να πετυχαίνει.
Κοινό χαρακτηριστικό των 50 συμβουλών είναι ο ρεαλισμός. Ο συγγραφέας δεν προσπαθεί να χαϊδέψει αυτιά παρουσιάζοντας μια ζαχαρένια, αλλά ψεύτικη εικόνα της συγγραφικής τέχνης. Αντίθετα, τονίζει πόσο είναι σκληρή, απαιτητική και συχνά απογοητευτική. Δίνει πρακτικές συμβουλές σε μια πληθώρα (50 τον αριθμό) επί μέρους θεμάτων. Ποια είναι αυτά; Ας πάρουμε μιαν ιδέα από το οπισθόφυλλο:
Υπάρχουν κάποιοι κανόνες που οφείλουμε να γνωρίζουμε και να ακολουθούμε, ή μήπως αρκεί η επίκληση στη Μούσα; Πόσες λέξεις θα ήταν καλό να γράφει κανείς κάθε ημέρα, και πόσες ώρες πρέπει εντέλει να εργάζεται; Είναι η συγγραφή μια δουλειά όπως πολλές άλλες, με ωράριο και υποχρεώσεις; Πώς τονώνει κανείς τη συγγραφική του δεξιότητα; Τι πρέπει να παρατηρεί και τι να διαβάζει; Τι πρέπει να προσέχει και τι να αποφεύγει; Υπάρχουν ασκήσεις που θα τον βοηθήσουν εφόσον τις εκτελέσει, και ποιες; Τι διαφορές έχουν το μυθιστόρημα, η νουβέλα και το διήγημα; Πώς αποφεύγουμε το writer’s block; Τι είναι τα turning points; Τα χρησιμοποιούσαν οι κλασικοί συγγραφείς ή είναι εφεύρημα των σύγχρονων πεζογράφων; Είναι η λαϊκή, η mainstream και η ροζ λογοτεχνία προς αποφυγήν ή όχι; Και πώς μπορούμε να διδαχτούμε από αυτές; Πότε πετούν οι αναγνώστες των εκδοτικών οίκων ένα χειρόγραφο προτού καν το διαβάσουν;
Ένας χρήσιμος οδηγός για όσες και όσους θα ήθελαν να μπουν σε αυτή την μαγευτική περιπέτεια που λέγεται συγγραφή ενός μυθιστορήματος. Αλλά και σε όλους όσοι το έχουν ήδη τολμήσει αλλά θα ήθελαν να βελτιωθούν.
Από τις εκδόσεις Ψυχογιός. 9/2016, με ελκυστική σύνθεση στο εξώφυλλο που απαρτίζεται από ράχες βιβλίων.
«Ο συνεργάτης μας κ. Άρης Γαβριηλίδης είναι συγγραφέας και εικαστικός. Περισσότερα για αυτόν και το έργο του εδώ.»
