Ο σχολικός εκφοβισμός παραμένει, δυστυχώς, ένα από τα πιο μείζονα προβλήματα των σύγχρονων σχολείων. Πολλά παιδιά, ακόμα και αν δεν …
Ο σχολικός εκφοβισμός ένα πρόβλημα που μας αφορά όλους μας
Ο σχολικός εκφοβισμός ή αλλιώς bullying αποτελεί σύγχρονη επιστημονική ορολογία. Η πρώτη προσπάθεια καταγραφής αυτού του φαινομένου ανήκει στο Νορβηγό καθηγητή ψυχολογίας Dan Olweus τη δεκαετία του 1970, ενώ παράλληλα ασχολήθηκαν και αρκετοί επιστήμονες και μελετητές.
Το bullying έχει εισβάλλει για τα καλά στη σχολική πραγματικότητα, αποτελώντας ένα σύνηθες φαινόμενο. Το σχολείο και η καθημερινή συνύπαρξη και επαφή συνομηλίκων που προάγει, καθιστούν το έδαφος πρόσφορο για την εμφάνιση βίαιων και επιθετικών συμπεριφορών.
Παράγοντες όξυνσης του φαινομένου και ώθησης των θυτών
Η διαμόρφωση της προσωπικότητας του ατόμου επηρεάζεται κατά βάση, από το οικογενειακό περιβάλλον και η διασάλευση της ομαλής ανάπτυξης του παιδιού εγκυμονεί κινδύνους. Η ενδοοικογενειακή βία εκτός από σωματικά τραύματα, προκαλεί και ψυχολογικά, θεωρώντας έναν ανάλογο τρόπο συμπεριφοράς, ως κάτι το φυσιολογικό.
Επίσης, η συνειδητή αδιαφορία των γονέων ή ακόμη και η ασυνείδητη, συμβάλλουν αρνητικά. Το παιδί παραγκωνίζεται, δε λαμβάνει τη δέουσα προσοχή, την οποία συχνά αποζητά από τον συμμαθητή του, μέσω μιας ανάρμοστης συμπεριφοράς.
Επιπρόσθετα, η μη ελεγχόμενη χρήση της τεχνολογίας οδηγεί σε χειριστικές και βίαιες συμπεριφορές, όπως αυτές προβάλλονται μέσα από ηλεκτρονικά παιχνίδια και από σκηνές βίας, που προωθούνται συστηματικά από τα Μ.Μ.Ε και αφορούν όλους τους τομείς της κοινωνικής ζωής.
Τέλος, η έλλειψη ενημέρωσης από τους ίδιους τους εκπαιδευτικούς συμβάλλει στην όξυνση του φαινομένου. Το σχολείο δεν πρέπει να κάνει τα στραβά μάτια σε τέτοιες συμπεριφορές, οφείλει να βοηθά και τις δύο πλευρές – του θύτη και του θύματος.
Κατηγορίες θυμάτων
Η προσπάθεια επιβολής και κυριαρχίας, συχνά ασκείται σε μικρότερους ηλικιακά μαθητές από μεγαλύτερους, καθώς θεωρούνται ευκολότερα χειραγωγήσιμοι.
Σχολική βία υφίστανται επίσης άτομα διαφορετικής εθνικότητας, μόνο και μόνο επειδή οι συνήθειες και τα εθιμά τους δεν συνάδουν με την κουλτούρα των θυτών.
Οι πρόσφυγες και οι μετανάστες βιώνουν εξίσου bullying, ενώ συχνά τίθενται στο περιθώριο, δέχονται σωματική και λεκτική επίθεση, με αποτέλεσμα να προσβάλλεται η εθνική τους υπόσταση.
Πολλοί είναι οι μαθητές που δέχονται λεκτική επίθεση και για το βάρος τους, ωθούμενοι έτσι στο αντίθετο άκρο, θέτοντας τη ζωή τους σε κίνδυνο.
Θύματα εκφοβισμού είναι και τα παιδιά με ειδικές ανάγκες κάθε είδους, αλλά και όσα βιώνουν σύγχυση σεξουαλικής ταυτότητας.
Θυματοποιούνται ακόμη και άριστοι μαθητές, καθώς αποδοκιμάζονται για την επίδοση και την ενεργή συμμετοχή τους.
Συνέπειες και αντιμετώπιση
Εξετάζοντας την περίπτωση του μικρού Quaden στην Αυστραλία, όπου εξομολογείται δημόσια την επιθύμια του να αυτοκτονήσει, εξαιτίας του εκφοβισμού που δεχόταν για την σωματική του δυσπλασία, γίνονται πιο εύκολα αντιληπτές οι συνέπειες. Έστω κι αν αυτό το παιδί σώθηκε, είναι πολλά αυτά που δεν το καταφέρνουν ή ακόμη εκδικούνται τους θύτες ή διαλέγουν το δρόμο της απομόνωσης.
Τα παιδιά δεν πρέπει να σιωπούν και η υποστήριξη από γονείς και εκπαιδευτικούς πρέπει να είναι σθεναρή και έκδηλη. Αχτίδα φωτός μοιάζουν σχολεία όπως το 14ο Ν.Ιωνίας, όπου μεγαλύτεροι μαθητές αναλαμβάνουν υπο την προστασία τους μικρότερους, ενώ το Υπουργείο Παιδείας με το Σχέδιο Δράσης της κ. Σοφίας Ζαχαράκη συμβάλει καθοριστικά στην καταπολέμησή του.
