Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν
Ο τιμημένος με πολλά διεθνή βραβεία Χουάν Γκαμπριέλ Βάσκες γεννήθηκε στην Μπογκοτά της Κολομβίας, το 1973, και σπούδασε Λατινοαμερικανική Λογοτεχνία στη Σορβόνη. Έχει εκδόσει τέσσερα μυθιστορήματα μία συλλογή διηγημάτων και μία συλλογή φιλολογικών δοκιμίων. «Ο ήχος των πραγμάτων όταν πέφτουν» είναι το πρώτο του μυθιστόρημα που εκδόθηκε στα ελληνικά.
Ο Αχιλλέας Κυριακίδης, (Κρατικό Βραβείο Λογοτεχνικής Μετάφρασης Έργου Ξένης Λογοτεχνίας στην Ελληνική Γλώσσας 2006) το μετέφερε στη γλώσσα μας από τα ισπανικά με αριστοτεχνικό τρόπο.
Ας δούμε πώς παρουσιάζεται το βιβλίο στο οπισθόφυλλό του:
Κολομβία, 2009. Ο αφηγητής της ιστορίας, ο νεαρός καθηγητής της Νομικής, Αντόνιο Γιαμάρα, διαβάζει σ’ ένα περιοδικό την εξόντωση ενός ιπποπόταμου που είχε δραπετεύσει από τον ζωολογικό κήπο του διαβόητου Πάμπλο Εσκομπάρ. Το άρθρο τον πηγαίνει πίσω στα μέσα της δεκαετίας του 1990, όταν ο πόλεμος της κολομβιανής κυβέρνησης με το καρτέλ κοκαΐνης του Εσκομπάρ μαινόταν στους δρόμους, τα δάση και τον ουρανό της Κολομβίας.
Εκείνη την εποχή, ο Γιαμάρα γνωρίζεται μ’ έναν μοναχικό μπιλιαρδόρο, «πρώην πιλότο» κατά δήλωσή του, η δολοφονία του οποίου ωθεί τον αφηγητή σ’ έναν αγώνα εξιχνίασής της, αλλά και σε μια διαδικασία αναπροσδιορισμού της ίδιας της ταυτότητάς του και των σχέσεών του με τους ανθρώπους του. Οι έρευνές του θα τον οδηγήσουν ώς την τρομερή δεκαετία του 1960 που άλλαξε τον κόσμο, λίγο πριν το εμπόριο ναρκωτικών παγιδέψει μια ολόκληρη γενιά σ’ έναν ζωντανό εφιάλτη, σ’ έναν κύκλο βίας και φόβου.
Ένας από τους λόγους που μου αρέσει να διαβάζω μυθιστορήματα ξένων συγγραφέων είναι ότι μεταφέρομαι νοερά στη χώρα τους και «ταξιδεύω» στις πόλεις και στα τοπία που περιγράφει, «γνωρίζω» τους ντόπιους ανθρώπους και μπαίνω στη ατμόσφαιρα και στην νοοτροπία τους.
Στην προκειμένη περίπτωση έμαθα πολλά για την Κολομβία που αγνοούσα ή είχα μιαν αχνή ιδέα. Για παράδειγμα, τον ρόλο που έχει παίξει στην κοινωνική, οικονομική και πολιτική ζωή της χώρα η παραγωγή και εξαγωγή ναρκωτικών και η ανάμειξη του «βασιλιά της κοκαΐνης» Πάμπλο Εσκομπάρ.
Μολονότι στην υπόθεση του έργου η μεταφορά των ναρκωτικών αυτών κατέχει σημαντική θέση, δεν είναι ο βασικός σκοπός του βιβλίου. Είναι η τυχαιότητα ως διαμορφωτής της ζωής μας, ο εθελοντισμός, η μοναξιά, ο έρωτας, ο τυχοδιωκτισμός, το «έγκλημα και τιμωρία», ο θάνατος, το ψέμα, («το πιο λυπηρό πράγμα που μπορεί να συμβεί σε έναν άνθρωπο είναι να ανακαλύψει ότι οι αναμνήσεις του είναι ψεύτικες»), η απώλεια σεξουαλικότητας, η τραγικότητα ενός δυστυχήματος, η αναδίφηση της ζωής ενός ανθρώπου, που θυμίζει συνειρμικά το κλασσικό φιλμ «Ο Πολίτης Κέην».
Ευρηματική η χρήση της κασέτας από το μαύρο κουτί του αεροπλάνου, με τις συνομιλίες των πιλότων λίγα λεπτά πριν από την μοιραία πτώση του.
Οι ερωτικές σκηνές περιγράφονται με δύναμη αλλά και διακριτικότητα.
Εντύπωση μου προξένησε η μεγάλη αφοσίωση της αμερικανίδας Ιλέϊν στον εθελοντισμό, αφού, εγκατέλειψε για χρόνια την χώρα της και πρόσφερε τις υπηρεσίες της στους φτωχούς χωρικούς της Κολομβίας, μαζί με άλλους εθελοντές, μέσω της παγκόσμιας οργάνωσης The Peace Corps.
Η αφήγηση κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον του αναγνώστη, μολονότι δεν κρύβει μεγάλες ανατροπές στην υπόθεση ενώ, όπως συμβαίνει σε όλα τα καλά μυθιστορήματα, περιέχονται νότες με φιλοσοφικές και κοινωνικές διαστάσεις.
Από τις εκδόσεις Ίκαρος 2014 με 296 σελίδες.
«Ο συνεργάτης μας κ. Άρης Γαβριηλίδης είναι συγγραφέας και εικαστικός. Περισσότερα για αυτόν και το έργο του εδώ.»
